Ο Άνεμος Ανανέωσης είναι πάντα στο πλευρό πρωτοβουλιών που στηρίζουν νέους και νέες ιδιαίτερα σε θέματα κοινωνικής ενδυνάμωσης και καινοτομίας, πράσινης και ενεργειακής μετάβασης, εξοικείωσης με την επιστήμη. Ο Νίκος Χρυσόγελος, πρόεδρος της ΚΟΙΝΣΕΠ συμμετέχει ως προσκεκλημένος εισηγητής στο ενδιαφέρον πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας CONNECT – Horizon 2020
Το CONNECT είναι ένα τριετές έργο που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας «Horizon 2020» της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του «Επιστήμη με και για την Κοινωνία» (SwafS). Η επιστημονική εκπαίδευση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο παρακινώντας και ενθαρρύνοντας τους νέους να σταδιοδρομήσουν στο χώρο των επιστημών.
Το πρόγραμμα στοχεύει να στηρίξει τους νέους που επιδιώκουν μια καριέρα στην επιστήμη να υιοθετήσουν έναν επιστημονικό τρόπο σκέψης στην καθημερινή τους ζωή. Ωστόσο, το παραδοσιακό πρόγραμμα σπουδών οδηγεί πολλούς μαθητές να πιστεύουν ότι «η επιστήμη δεν είναι για μένα».
Στο διακρατικό πρόγραμμα εταίρος είναι η Περιφερειακή Δ/νση Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης Κρήτης. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν η EXUS Software Ltd (συντονιστής), το Open University του Ηνωμένου Βασιλείου, το Danish Board of Technology, το Το Living Lab for Health του Ερευνητικού Ινστιτούτου IrsiCaixa (Ισπανία), το Mastery Science του Ηνωμένου Βασιλείου, το Valahia University of Târgoviște (VUT), της Ρουμανίας, η εταιρία LOBA – Customer Experience Design (Πορτογαλία), το University of Bahia –UNEB, το Pontifical Catholic University of Paraná (Βραζιλία).
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, αυτοί οι μαθητές στερούνται «επιστημονικού κεφαλαίου», ειδικά εκείνοι από μειονεκτούσες ομάδες. Οι μαθητές αυτοί ενδέχεται να μην πιστεύουν ότι μπορούν να γίνουν επιστήμονες λόγω:
– Χαμηλής πολιτιστικής εξοικείωσης με την επιστήμη
– Έλλειψης προτύπων
– Περιορισμένων ευκαιριών συμμετοχής στην επιστήμη εκτός της επίσημης εκπαίδευσης
Η λύση είναι να προσθέσουμε στο πρόγραμμα σπουδών περισσότερες ευκαιρίες για αυτούς τους μαθητές, ώστε να γνωρίσουν τι κάνουν οι επιστήμονες, να μιλήσουν με τις οικογένειές τους για την επιστήμη και να εκτιμήσουν την επίδραση της επιστήμης στον κόσμο.
Σε αυτό το σημείο εμφανίζεται το CONNECT
Το CONNECT υποστηρίζει τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να υιοθετήσουν την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση (Open Schooling), ενσωματώνοντας Εκπαιδευτικά Επιστημονικά Σενάρια (Science-Action) στο βασικό πρόγραμμα σπουδών και να χρησιμοποιήσουν τη Συμμετοχική Επιστήμη (Participatory-Science) με την κοινότητα: οικογένειες, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις.
Το Connect παρέχει χρήσιμες, ενδιαφέρουσες και συμβατές προσθήκες στις ενότητες του προγράμματος σπουδών που μπορούν εύκολα να χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί, όπως:
- Προκλήσεις του πραγματικού κόσμου
Υποστήριξη από επιστήμονες για δραστηριότητες προσανατολισμένες στο μέλλον- Δραστηριότητες με τη συμμετοχή της οικογένειας του μαθητή
- Διασκεδαστικές εργασίες για την εφαρμογή επιστημονικών ιδεών
- Περιεκτικές στρατηγικές για τη διδασκαλία δεξιοτήτων
- Αξιολόγηση βάσει ικανοτήτων
Οι κύριοι πυλώνες του CONNECT:
Η ΑΝΟΙΚΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (Open Schooling) δίνει τη δυνατότητα στα σχολεία να δημιουργήσουν ένα ευέλικτο και χωρίς αποκλεισμούς μαθησιακό περιβάλλον εμπνέοντας τους μαθητές να εξερευνήσουν τον κόσμο μέσω της επιστήμης.
Τα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ (Science-Action) ενθαρρύνουν τους μαθητές να μάθουν και να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις στάσεις της επιστήμης για να ωφελήσουν τη ζωή τους, την κοινότητα και την κοινωνία τους.
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ (Participatory-Science) αυξάνει το ενδιαφέρον των μαθητών για την επιστήμη, εμπλέκοντας τις οικογένειες, τα πανεπιστήμια και τις επιχειρήσεις σε σχολικές δραστηριότητες.
Η μεθοδολογία
Το CONNECT απευθύνεται σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και καθηγητές, προσφέροντας ένα περιεκτικό και βιώσιμο μοντέλο για την αύξηση της εμπιστοσύνης των μαθητών στη χρήση της επιστήμης, φέρνοντάς τους σε επαφή με επαγγελματίες στο χώρο των επιστημών και βοηθώντας τα μέλη των οικογενειών τους να αντιμετωπίσουν θετικότερα μια καριέρα στις επιστήμες. Με άλλα λόγια, το Connect καλλιεργεί την πεποίθηση ότι «η επιστήμη είναι για μένα».
Το CONNECT διευκολύνει την αλληλεπίδραση των εταίρων στην Ευρώπη, την Αφρική και τη Νότια Αμερική, για παραγωγική μάθηση που συνδέεται με την Έρευνα και την Καινοτομία, μεγιστοποιώντας την αξία των συνεργασιών, και δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές που δεν έχουν τα απαραίτητα εφόδια να σταδιοδρομήσουν στο χώρο των επιστημών, δημιουργώντας:
- Ένα δομημένο σύστημα συνεργασίας που παρέχει στους εταίρους μια βήμα προς βήμα διαδικασία, με επαγωγή και καθοδήγηση;
- Μία βάση δεδομένων με έργα που έχουν συμμετάσχει οι εταίροι για παροχή προς τους συμμετέχοντες πληροφοριών και καλών πρακτικών καθοδήγησης για δυνατότητες συνεργασίας;
- Ένα εκπαιδευτικό πλαίσιο «Νοιάζομαι – Μαθαίνω – Δρω» (Care-Know-Do) για την ενσωμάτωση των εκπαιδευτικών επιστημονικών σεναρίων (science-action);
- Υλικό προσαρμόσιμο για χρήση σε σενάρια προσανατολισμένα στο μέλλον (future-oriented scenarios);
- Πολιτικές συνεργασίας για σχολεία, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις.
Ένα παράδειγμα
Θαλάσσια τροφική αλυσίδα. To μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό
Στο εκπαιδευτικό σενάριο επιστημονικής δράσης με τίτλο “Θαλάσσια τροφική αλυσίδα. To μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό”, συμμετέχουν μαθητές/τριες, μέλη οικογενειών, επιστήμονες που είναι ειδικοί στη θεματική, από το ΕΛΚΕΘΕ Κρήτης (CRETAquarium-Θαλασσόκοσμος), από μονάδα ιχθυοκαλλιέργειας και χειριστές του υποβρύχιου τηλεκατευθυνόμενου ρομπότ (ROV). Οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται να εντοπίσουν προβλήματα και να προτείνουν λύσεις, να αλληλεπιδράσουν με ειδικούς, να αναλάβουν πρωτοβουλίες για δράση και να προτείνουν τρόπους αλλαγής συμπεριφορών για τη μη διαταραχή των τροφικών αλυσίδων.
Το πρόβλημα
Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό. Αυτή είναι η ακολουθία που υφίσταται στο θαλάσσιο οικοσύστημα στο οποίο οι επόμενοι οργανισμοί, τρέφονται από τους προηγούμενους. Μείωση ή μετακίνηση του πληθυσμού κάποιων ειδών, διαταράσσουν την αλυσίδα. Η εξαφάνιση ή η μείωση του πληθυσμού ορισμένων ειδών μπορεί να έχει ως συνέπεια την ανάπτυξη άλλων ειδών και στη διατάραξη της ισορροπίας του οικοσυστήματος. Οικολογικές τροφικές αλυσίδες(πλέγματα) και η ταξινόμηση των θαλάσσιων οργανισμών ανά τροφικό επίπεδο, η κατανόηση των κινδύνων από την εξαφάνιση ή τη μείωση του πληθυσμού ορισμένων ειδών με συνέπεια την ανάπτυξη άλλων ειδών, προσεγγίζονται εναλλακτικά και οδηγούν σε τρόπους αλλαγής συμπεριφορών.
Εκπαιδευτικό Σενάριο Επιστημονικής Δράσης
Το εκπαιδευτικό σενάριο επιστημονικής δράσης με τίτλο “Θαλάσσια τροφική αλυσίδα. To μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό”, βοηθά τους μαθητές και τις μαθήτριες να γνωρίσουν έννοιες, όπως: «πρωτογενής» παραγωγή, «πρωτογενής» «δευτερογενής» «τριτογενής» κατανάλωση, φυτοπλαγκτόν, ζωοπλαγκτόν, φυτοβένθος, ζωοβένθος, αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί, τροφική αλυσίδα(πλέγμα), επιστημονικά ονόματα θαλάσσιων ζώων (σπονδυλωτά και ασπόνδυλα) και φυτών, περιπτώσεις διαταραχής της τροφικής αλυσίδας, κλπ, με τη χρήση πληροφοριών, βιβλιογραφία, διαδίκτυο, επικοινωνία με ειδικούς, εικόνες, επιτόπου παρατήρηση στο πεδίο, εργαστηριακή δουλειά. Επίσης, τα παιδιά εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους για την θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα, γνωρίζουν θαλάσσια είδη που ζουν στις ελληνικές θάλασσες, τις διατροφικές τους συνήθειες, τους βιοτόπους τους και αν είναι απειλούμενα ή εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια (ξενικά είδη) και προτείνουν τρόπους αλλαγής συμπεριφορών για τη μη διαταραχή των τροφικών αλυσίδων.
Στόχοι Αειφόρου Ανάπτυξης
| 7. Προσιτή και καθαρή ενέργεια |
| 12. Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή |
| 13. Κλιματική δράση |
Πρόγραμμα Σπουδών
| Γνώσεις: | Μελέτη Περιβάλλοντος, Δ΄ Δημοτικού, με τις ενότητες: «Η φύση είναι το σπίτι μας» και τις υποενότητες: Οικοσυστήματα της Ελλάδας, του τόπου μας, Θέλουμε θάλασσες καθαρές και Φυσικά της Στ΄ τάξης με τις ενότητες: «Ζώα, Οικοσυστήματα» |
| Δεξιότητες: | Διαχείρισης υλικού, εστίασης στο θέμα των τροφικών αλυσίδων-πλεγμάτων |
| Στάση & Αξίες: | Προστασία του περιβάλλοντος, εργασία σε ομάδες, αλλαγή συμπεριφορών για τη μη διαταραχή των τροφικών αλυσίδων |
Σύνδεση Προγράμματος Σπουδών – Σεναρίου
2 Τροφική αλυσίδα Στάδιο μάθησης: Μαθαίνω
Έννοιες: «πρωτογενής» παραγωγή, «πρωτογενής» «δευτερογενής» «τριτογενής» κατανάλωση, φυτοπλαγκτόν, ζωοπλαγκτόν, φυτοβένθος, ζωοβένθος, αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί, τροφική αλυσίδα(πλέγμα), επιστημονικά ονόματα θαλάσσιων ζώων (σπονδυλωτά και ασπόνδυλα) και φυτών, περιπτώσεις διαταραχής της τροφικής αλυσίδας
3 Ποιήματα-παροιμία. Έννοια: τροφική αλυσίδα-πλέγμα.
Ικανότητα: Αιτιολόγηση διάσπασης τροφικών αλυσίδων. Στάδιο μάθησης: Ανάλυση
Περιεχόμενα – Δραστηριότητες
- Οδηγός εκπαιδευτικού
- Πληροφορίες για τον επιστήμονα
- Πρόκληση –προβληματισμός μέσα από βίντεο στο οποίο εκτός από ψάρια υπάρχουν και ασπόνδυλα (καβούρια, γαρίδες, χταπόδια, αχινοί, κτλ) και με την επιφύλαξη για κάποια περιβάλλοντα που φαίνονται και δεν είναι μεσογειακά, για να πάρουν οι ομάδες ονόματα των θαλάσσιων ειδών
- Ιδεοθύελλα – με τον όρο τροφική αλυσίδα
- Εμπλουτισμός εννοιών μέσα από την εννοιολογική χαρτογράφηση
- Δραστηριότητες από το σχολικό εγχειρίδιο και άλλες πηγές
- Προτάσεις – φύλλα εργασίας μαθητών και ρουμπρίκα αξιολόγησης
Δραστηριότητες Νοιάζομαι-Μαθαίνω-Δρω
Υπάρχουν δραστηριότητες που μπορούν να προσαρμοστούν στα υπάρχοντα μαθήματα επιστήμης στις οποίες συμμετέχουν οι μαθητές και οι μαθήτριες και έχουν σχεδιαστεί με τέσσερις μαθησιακούς στόχους:
Κατανόηση του επιστημονικού πλαισίου (1-Πρόκληση) – Νοιάζομαι
Εφαρμογή στο νέο πλαίσιο με έννοιες και εμβάθυνση σε αυτές – Μαθαίνω
Αιτιολόγηση
Συντονισμός επιστημονικών γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων σε μια αξιολόγηση απόδοσης εννοιών και προτάσεων για αποφυγή διατάραξης των θαλάσσιων τροφικών αλυσίδων.
Πηγές:
- Θαλάσσιες τροφικές αλυσίδες (sch.gr)
- Τροφική Αλυσίδα (helmepacadets.gr)
- https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/4687/1/Chapter_04_Dasenakis.pdf
- http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/10772
- https://crosswordlabs.com/view/2020-12-05-115
- https://www.openbook.gr/to-paidi-tis-thalassas/
- https://youtu.be/6yD3rf0zdeg
- https://youtu.be/uSszagF035c
- https://www.openbook.gr/psaria-tis-mesogeiou/
- https://youtu.be/mlk20BAj-Rg
- https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/4687/1/Chapter_04_Dasenakis.pdf
- http://www.snhell.gr/kids/content.asp?id=169&cat_id=6
- Μαγιάσης, Ν., Νεκρή φύση με ψάρια. Αναρτημένο στo: https://www.europeana.eu/el/item/2059530/116
- Γλώσσα Στ΄ τάξης Δημοτικού, Βιβλίο μαθητή, εμπλουτισμένο, Ενότητα 4, http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2005/Glossa_ST-Dimotikou_html-empl/index1_04.html
- Μαρτίνου, Σ. (2021) Δημιουργία σταυρόλεξων με το crosswordlabs και ιστορικής γραμμής με το timetoast. Η αξιοποίησή τους στην εξαε λόγω cov-19. Πρακτικά 1ου Διαδικτυακού Διεθνούς Εκπαιδευτικού Συνεδρίου της Ρόδου. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Εργαστήριο «Ψυχολογίας, Παιδαγωγικών Ερευνών και Μέσων στην Εκπαίδευση» Ερευνητική ομάδα «Media Pedagogy» ISΒN 978-618-84330-5-2, ISSN 2732-8163, σ.701-710. Αναρτημένο στo: Δημιουργία σταυρολέξων με το crosswordlabs και ιστορικής γραμμής με το timetoast. Η αξιοποίησή τους στην εξαε λόγω covid-19 | Μαρτίνου | 1ο Διεθνές Διαδικτυακό Εκπαιδευτικό Συνέδριο Από τον 20ο στον 21ο αιώνα μέσα σε 15 ημέρες (ekt.gr)
- Μελέτη Περιβάλλοντος Δ΄ τάξης Δημοτικού, Βιβλίο μαθητή, εμπλουτισμένο, Κεφάλαιο 3, Οικοσυστήματα της Ελλάδας. http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2280/Meleti-Perivallontos_D-Dimotikou_html-empl/index3_1.html
- Νεκρή φύση με ψάρια | Europeana
- Φυσικά Στ΄ τάξης Δημοτικού, Βιβλίο μαθητή, εμπλουτισμένο, Κεφάλαιο 5, Ζώα http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2011/Fysika_ST-Dimotikou_html-empl/index_5.html
Εκπαιδευτικό Υλικό για λήψη:
| Εκπαιδευτικός | Μαθητής |
| Αρχείο για τον εκπαιδευτικό | |
| Επιστήμονας | Οικογένεια |
| Οδηγός για τον επιστήμονα | Οδηγός για τους γονείς |
Συγγραφέας
CONNECT Περιφερειακή Δ/νση Π/θμιας & Δ/θμιας Εκπαίδευσης Κρήτης (Δρ. Σωτηρία Μαρτίνου) CC-BY-SA
Μάθετε περισσότερα για το πρόγραμμα:
