Μαρ 15 2021
0

Κοινή διακήρυξη, ευρείας συμμαχίας φορέων για τον Κοινωνικό Πυλώνα στην ΕΕ

By | Δράσεις, ΝΕΑ-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ | No Comments
Λίγες μέρες πριν από την δημοσιοποίηση του Σχεδίου Δράσης για τον Κοινωνικό Πυλώνα από την Επιτροπή, και παράλληλα με την άτυπη συνάντηση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (EPSCO), το “Stand Up for the Social Pillar Alliance”, μια ευρεία συμμαχία φορέων για την προώθηση του κοινωνικού πυλώνα, δημοσίευσε τις θέσεις της.
Στη συμμαχία συμμετέχουν η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Βιομηχανικών Συνεταιρισμών και Υπηρεσιών (European Confederation of Industrial and Service Cooperatives), η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ETUC), η Κοινωνική Οικονομία Ευρώπη (Social Economy Europe) και η Κοινωνική Πλατφόρμα (Social Platform).
Τα μέλη της Συμμαχίας “Stand Up για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα των Κοινωνικών Δικαιωμάτων”, δηλώνουν από κοινού:

Η Συμμαχία ζητά ένα φιλόδοξο Σχέδιο Δράσης για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων (EPSR). Πιστεύουμε ότι η ανάκαμψη της ΕΕ πρέπει να στηρίζεται σε ισχυρές, βιώσιμες και ανθεκτικές οικονομίες που συνοδεύονται από κοινωνικές πολιτικές και υπηρεσίες για τον μετριασμό του αντίκτυπου του COVID-19 στην υγεία, την απασχόληση, την οικονομία μας, και στην ισότητα και τη δημοκρατία στις κοινωνίες μας. Δεσμευόμαστε για τις αρχές που κατοχυρώνονται στο EPSR και καλούμε τα ευρωπαϊκά και εθνικά μας όργανα να εκπονήσουν ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης για την πλήρη εφαρμογή τους. Αυτό το Σχέδιο πρέπει να βασίζεται στις ευρωπαϊκές αξίες, αρχές και ακρογωνιαίους λίθους:

  • Καινοτομία και πληρότητα: Το Σχέδιο Δράσης για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων (EPSR) πρέπει να οδηγήσει σε καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους και όλες, με νέες πολιτικές για την επίτευξη κοινωνικής προόδου καθώς και ένα πιο πράσινο και πιο ψηφιακό μέλλον.
  • Αμεσότητα: Το Σχέδιο Δράσης πρέπει να προστατεύει τους/τις εργαζόμενους/ες και τις επιχειρήσεις που υποφέρουν από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημικής κρίσης με κύριο στόχο τη διατήρηση θέσεων εργασίας, συμπεριλαμβανομένου του εισοδήματος των εργαζομένων, των αυτοαπασχολούμενων και των κοινωνικών επιχειρηματιών.
  • Κοινωνική φιλοδοξία: Το Σχέδιο Δράσης πρέπει να αποκαταστήσει την κοινωνική και περιφερειακή συνοχή, να καταπολεμήσει τις ανισότητες, τη φτώχεια και τον αποκλεισμό, να οδηγήσει σε πιο δίκαιη ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, να θεσπίσει την ισότητα των φύλων, να απαγορεύσει τις διακρίσεις και να εξασφαλίσει ίσες ευκαιρίες για όλους και όλες. Μετά την πανδημία, θα πρέπει να στηριχθεί μια ανάκαμψη πλούσια σε θέσεις εργασίας, η οποία οδηγεί σε ενισχυμένα συστήματα κοινωνικής προστασίας, που εγγυώνται την αξιοπρέπεια στα άτομα όλων των ηλικιών.
  • Κοινωνική και οικονομική ευημερία: Το Σχέδιο Δράσης θα πρέπει να καθοδηγεί τη χρήση της “Διευκόλυνσης Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας” (Recovery and Resilience Facility – (RRF), το λεγόμενο Ταμείο Ανάκαμψης) και να διαμορφώνει μια πιο δίκαιη και πιο ισότιμη αντίδραση μετά την πανδημία Covid. Το “Ταμείο Ανάκαμψης” (RRF) πρέπει να χρηματοδοτήσει δράσεις που εφαρμόζουν τον “Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων” (EPSR) και οι οποίες αναζωογονούν το Ευρωπαϊκό Σχέδιο, με βάση ακμάζουσες οικονομίες, προηγμένα κοινωνικά μοντέλα και ευρεία ευημερία.
  • Επενδύσεις και κοινό καλό: Περιμένουμε από το Σχέδιο Δράσης να προωθήσει τις δημόσιες επενδύσεις και να υποστηρίξει καθολικές, αποτελεσματικές, υψηλής ποιότητας και προσβάσιμες δημόσιες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της υγείας και της περίθαλψης. Πρέπει να ενθαρρύνει τη δέσμευση των ιδιωτών επενδυτών να επιδιώξουν το κοινό (δημόσιο) καλό, καθώς και απτή περιβαλλοντική, κοινωνική και χρηστή διακυβέρνηση. Οι επιχειρήσεις όλων των μεγεθών που μπορούν να προσφέρουν υψηλή κοινωνική απόδοση πρέπει να υποστηρίζονται και να ανταμείβονται – συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής οικονομίας και των μη κερδοσκοπικών παρόχων κοινωνικών υπηρεσιών, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις συλλογικές και κοινοτικές διαστάσεις και σε κοινωνικά συναφείς αποδόσεις.
  • Συγκεκριμένα και απτά: Οι δράσεις που αποσκοπούν στην ανάκαμψη και την κοινωνική πρόοδο πρέπει να είναι συγκεκριμένες και, ως εκ τούτου, πρέπει να είναι μετρήσιμες και να συνοδεύονται από πλαίσια παρακολούθησης, τα οποία συμφωνούνται από κοινού μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών εταίρων (stakeholders), που περιλαμβάνουν και τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά κριτήρια.

Εδώ το κείμενο της πλήρους ανακοίνωσης της Συμμαχίας που στάλθηκε στους 27 Υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων της ΕΕ.

Μαρ 04 2021
0

#9 Green Deal Ο ρόλος των ΟΤΑ στην επιτυχή υλοποίηση των Πολιτικών της Πράσινης Συμφωνίας

By | Δράσεις, ΝΕΑ-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ | No Comments

Ο καθοριστικός ρόλος των ΟΤΑ Α’ Βαθμού στην επιτυχή υλοποίηση των Πολιτικών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal)

 

του Δημήτρη Παπαστεργίου

Δημάρχου Τρικάλων,

προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδα (ΚΕΔΕ)

 

Ο Άνεμος Ανανέωσης και το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας έχουν ξεκινήσει έναν ουσιαστικό διάλογο με ερευνητές, εκπροσώπους επαγγελματικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών φορέων καθώς και ειδικούς για την Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) και τι θα σήμαινε αυτή για την Ελλάδα, ιδιαίτερα σε τέσσερις τομείς:

  • Κλίμα και ενέργεια
  • Αγρο-διατροφικός τομέας
  • Κατοικία, πόλη, μετακινήσεις
  • Πράσινη χρηματοδότηση

Στόχος είναι να διαμορφωθεί μέσα από μια συστηματική διαβούλευση μια πρόταση για ένα Green Deal που δεν θα αφήνει κανένα/καμία πίσω αλλά και θα συμβάλλει στην δημιουργία ένα νέου παραγωγικού – καταναλωτικού μοντέλου. Στο πλαίσιο αυτό ξεκινάμε την δημοσίευση μιας σειράς άρθρων στα θέματα αυτά.

Το 9ο άρθρο που δημοσιεύουμε στο πλαίσιο αυτού του διαλόγου είναι του Δημήτρη Παπαστεργίου, Δημάρχου Τρικάλων, προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδα (ΚΕΔΕ), που επικεντρώνει στον καθοριστικό ρόλο των ΟΤΑ Α’ Βαθμού στην επιτυχή υλοποίηση των Πολιτικών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal).

Τον Δεκέμβριο του 2019 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (European Environment Agency) δημοσιεύει Έκθεση για το ευρωπαϊκό περιβάλλον, την κατάσταση και τις προοπτικές του με απογοητευτικά αποτελέσματα. Με εμφατικό τρόπο τονίζονται οι πρωτοφανούς κλίμακας προκλήσεις στους τομείς του περιβάλλοντος, του κλίματος και της βιωσιμότητας, αναδεικνύοντας την ανάγκη για άμεση και συντονισμένη δράση. Την ίδια χρονική στιγμή, με διαφορά μόλις λίγων ημερών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission) – ανταποκρινόμενη στο κάλεσμα για την άμεση διαχείριση των περιβαλλοντικών αυτών προκλήσεων – εγκρίνει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal).

Πρόκειται για μια νέα Αναπτυξιακή Στρατηγική που αποσκοπεί στον μετασχηματισμό της ΕΕ σε μια δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία που διαθέτει μια οικονομία σύγχρονη, ανταγωνιστική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων, και στην οποία, ως το 2050, θα έχουν μηδενιστεί οι καθαρές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και η οικονομική ανάπτυξη θα έχει αποσυνδεθεί από τη χρήση των πόρων. Αποσκοπεί, επίσης, στην προστασία, τη διατήρηση και την ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου της ΕΕ, καθώς και στην προστασία της υγείας και της ευημερίας των πολιτών από κινδύνους και επιπτώσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει την ανάγκη για μια μετάβαση δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς. Αξίζει να επισημανθεί εδώ ότι η νέα αυτή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υλοποίηση του 17 Στόχων για την Βιώσιμη Ανάπτυξη (Sustainable Development Goals, SDGs) που τέθηκαν στην ατζέντα των Ηνωμένων Εθνών για το 2030.

Από τις πρώτες κιόλας γραμμές του θεματολογίου της Πράσινης Συμφωνίας αναδεικνύεται ο πρωταγωνιστικός ρόλος των Τοπικών Αρχών για την επιτάχυνση και στήριξη της μετάβασης σε όλους τους περιβαλλοντικούς τομείς και για τη δημιουργία μιας σταθερούς πορείας προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, χωρίς αποκλεισμούς. Τοπικές Αρχές και πολίτες καλούνται να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να οικοδομήσουν ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, στο οποίο θα επιδιώκεται η προστασία του περιβάλλοντος και η μεγιστοποίηση των ωφελειών για την υγεία και την καθημερινή ποιότητα ζωής.

Στους 9 αλληλένδετους τομείς πολιτικής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας:

  • ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ,

  • ΒΙΩΣΙΜΗ ΓΕΩΡΓΙΑ,

  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο»,

  • ΚΑΘΑΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ,

  • ΒΙΩΣΙΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ,

  • ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ,

  • ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ,

  • ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ και

  • ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΙΜΑ

οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού δύνανται και πρέπει, όχι μόνο να συμμετέχουν ενεργά, αλλά να ηγηθούν της προσπάθειας για την επίτευξη των επιμέρους στόχων που τίθενται σε καθέναν από τους προαναφερθέντες τομείς πολιτικής. Δήμοι της Χώρας μας και της ΕΕ:

1. αποτελούν τη βαθμίδα της Διοίκησης που βρίσκεται εγγύτερα και μπορεί να διασφαλίσει τα μέγιστα αποτελέσματα από τη συνεργασία με τους πολίτες,

2. μπορούν να διασφαλίσουν καλύτερη σύνδεση μεταξύ των διαφόρων περιβαλλοντικών πολιτικών για την «πράσινη» ανάκαμψη,

3. καλύπτουν όλο το εύρος των τυπολογιών (αστικές περιοχές, παράκτιες, ορεινές, κ.ά.) γνωρίζοντας καλύτερα από τον καθέναν την ιδιαίτερη δυναμική και τα κρίσιμα τοπικά περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά και

4. διαθέτουν ήδη μια σημαντική και αξιόλογη εμπειρία σε περιβαλλοντικές πολιτικές που έχουν κοινά στοιχεία με τις 9 πολιτικές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, όπως είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η βιώσιμη κινητικότητα, η κυκλική οικονομία, η προστασία της βιοποικιλότητας και των δασών, η γαλάζια οικονομία, κ.ά.

Αξίζει να επισημανθεί εδώ και τον κύριο ρόλο που διαδραμάτισαν οι Δήμοι στη διαχείριση της πανδημίας Covid-19, αποκτώντας μια σημαντική εμπειρία στην παράμετρο της Υγείας, για την οποία ήδη αναδεικνύεται ο ρόλος και η διασύνδεσή της με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος στα κείμενα του νέου Προγράμματος Δράσης για το Περιβάλλον (8ο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στην πλειονότητα, λοιπόν, των τομέων πολιτικής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού μπορούν, όπως προαναφέρθηκε, να ηγηθούν και να εξασφαλίσουν τους στόχους για κλιματική ουδετερότητα, ενίσχυση και διατήρηση του φυσικού κεφαλαίου, ευημερία των πολιτών και βελτίωση της ποιότητας ζωής. Ήδη στο κείμενο της Πράσινης Συμφωνίας γίνεται λόγος για ένα ευρύ φάσμα δράσεων που συνδέονται άρρηκτα με τις Τοπικές Αρχές ή για λοιπές δράσεις στους 9 τομείς πολιτικής, για τις οποίες οι Τοπικές Αρχές πρέπει να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Μεταξύ των προαναφερθέντων δράσεων συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά τα εξής:

1. η «ανακαίνιση» κτιρίων και η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσής τους,

2. η δημιουργία πλατφορμών με τη συμμετοχή των Τοπικών Αρχών για την παρακολούθηση της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και την επίλυση προβλημάτων στον κτιριακό τομέα,

3. η εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων για την προώθηση της έξυπνης κινητικότητας,

4. η προώθηση βιώσιμων συστημάτων μεταφοράς,

5. η προώθηση της πολυτροπικής κινητικότητας,

6. η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των μεταφορών στις πόλεις,

7. η συνεργασία και υλοποίηση δράσεων με ειδικές ομάδες, όπως είναι οι γεωργοί και αλιείς για την εφαρμογή της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής για την από κοινού αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προστασία του περιβάλλοντος και την διατήρηση της βιοποικιλότητας,

8. η υλοποίηση ενημερωτικών δράσεων και ενεργειών ευαισθητοποίησης για τη μείωση των χημικών ουσιών και την προώθηση ασφαλών, θρεπτικών και υψηλής ποιότητας διατροφικών προϊόντων,

9. η υλοποίηση δράσεων για τη διατήρηση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, των οικοσυστημικών υπηρεσιών και της βιοποικιλότητας,

10. η ενεργή συμμετοχή στην προώθηση της βιώσιμης «γαλάζιας» οικονομίας,

11. ο οικολογικός προσανατολισμός των προϋπολογισμών υλοποίησης έργων και δράσεων και η ενσωμάτωση του αποτυπώματος στο κλίμα,

12. η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα προώθησης της έρευνας και της καινοτομίας,

13. η επανεκπαίδευση και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων για την ευκολότερη περιβαλλοντική μετάβαση,

14. η υλοποίηση τοπικών πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής,

15. η ενδυνάμωση των ενεργειακών κοινοτήτων,

16. η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των εφαρμογών τους σε όλους τους ενεργοβόρους τομείς των Τοπικών Αρχών,

17. η δημιουργία πλατφόρμας ανταλλαγής ορθών πρακτικών σχετικά με τον τρόπο υλοποίησής τους σε τοπικό επίπεδο,

18. η αποκατάσταση των τοπικά υποβαθμισμένων περιοχών,

19. η συμβατότητα στον σχεδιασμό των κτιρίων με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας,

20. η προώθηση της κυκλικής οικονομίας και η διαχείριση των παραγόμενων στερεών απορριμμάτων και υγρών αποβλήτων με βιώσιμο τρόπο και μεθόδους,

21. η αυξημένη ψηφιοποίηση, κ.ά.

Με βάση τα παραπάνω αναδεικνύεται με απόλυτη σαφήνεια ότι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού αποτελούν το μοναδικό «όχημα» για την επιτάχυνση της μετάβασης της Ένωσης σε μια κλιματικά ουδέτερη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων, καθαρή και κυκλική οικονομία με δίκαιο και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο. Αρωγοί σε αυτή την προσπάθειά τους για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας, θα αποτελέσουν το επικείμενο 8ο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον, με το μακροπρόθεσμο όραμα και τους περιβαλλοντικούς στόχους προτεραιότητάς του, το Σχέδιο Ανάκαμψης, το οποίο προωθεί τις απαιτούμενες επενδύσεις σε βασικούς πράσινους τομείς και ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος θα τροφοδοτήσει την οικονομική ανάκαμψη της Ένωσης για την περίοδο 2021-2027.

Μαρ 04 2021
0

Συνέντευξη REScoop.eu: 3500 ενεργειακοί συνεταιρισμοί πολιτών αλλάζουν το ενεργειακό τοπίο στην ΕΕ

By | Δράσεις, ΝΕΑ-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ | No Comments

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών απαντάει στις ερωτήσεις του Ανέμου Ανανέωσης

Το θέμα της ενεργειακής μετάβασης και της ενεργειακής δημοκρατίας είναι στο κέντρο της πολιτικής συζήτησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη χώρα μας η συζήτηση είναι πολύ περιορισμένη. Ο Άνεμος Ανανέωσης έχει θέσει στο κέντρο του ενδιαφέροντός του τα θέματα αυτά, με έμφαση βέβαια τα θέματα των ενεργειακών συνεταιρισμών. Σε συνέχεια άλλων πρωτοβουλιών μας, ξεκινήσαμε την παρουσίαση ευρωπαϊκών καλών παραδειγμάτων τόσο στο γενικό επίπεδο (ενεργειακή μετάβαση και ενεργειακή δημοκρατία) όσο και πιο ειδικά στο θέμα των ενεργειακών συνεταιρισμών. Παρουσιάζουμε εδώ την πρώτη από μια σειρά συνεντεύξεων και άρθρων από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτή από την ευρωπαϊκή ομοσπονδία ενεργειακών συνεταιρισμών και ομάδων πολιτών, την REScoop.eu. Τις απαντήσεις μας έδωσε η Sara Tachelet, Communications Manager της  REScoop.eu. Ο Άνεμος Ανανέωσης είναι μέλος της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας – συνολικά 6 φορείς από Ελλάδα είναι μέλη της REScoop.eu

Image

Ερώτηση: Τι συνετέλεσε  στην δημιουργία των ενεργειακών συνεταιρισμών αλλά και της REScoop.eu; 

Sara Tachelet – RESCoop.eu: Ως αποτέλεσμα του ευρωπαϊκού έργου με την ονομασία «REScoop 202020», μια μικρή ευρωπαϊκή ομάδα πρωτοπόρων και εταίρων της REScoop άρχισε να συνεργάζεται το 2012. Η κύρια ιδέα αυτού του έργου ήταν να προωθήσει την κοινωνική αποδοχή για έργα ανανεώσιμης ενέργειας μέσω της συμμετοχής πολιτών και ενδιαφερομένων στα εν λόγω έργα. Το 2013, η REScoop.eu ιδρύθηκε επίσημα ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός βάσει του βελγικού δικαίου. Η REScoop.eu έχει δεσμευτεί να ενισχύσει ενεργειακούς συνεταιρισμούς και άλλες κοινοτικές ενεργειακές ομάδες μέσω δραστηριοτήτων δικτύωσης, εκπαίδευσης και υποστήριξης. Η ομοσπονδία επιθυμεί να ακουστεί η φωνή των πολιτών στην ευρωπαϊκή συζήτηση για την ενέργεια και, ως εκ τούτου, εκπροσωπεί ενεργά τα συμφέροντα των μελών της στο επίπεδο της ΕΕ. Η REScoop.eu πέτυχε να επιβάλει νέα δικαιώματα και υποστηρικτικά πλαίσια για πολίτες και κοινότητες στην Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (EU Renewable Energy Directive) και την Οδηγία για την Ηλεκτρική Ενέργεια (Electricity Directive) που εγκρίθηκε στα τέλη του 2018.

Ερώτηση: Τι εμπόδια έχετε συναντήσει και πώς καταφέρατε να ξεπεράσετε τα προβλήματα;

Sara Tachelet – RESCoop.eu: Στο δίκτυό μας εντοπίσαμε ενεργειακούς συνεταιρισμούς που αντιμετωπίζουν διαφορετικά εμπόδια για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ, όπως πρόσβαση σε χρηματοδότηση, έλλειψη ρυθμιστικών πλαισίων, ασταθή δημόσια υποστήριξη, διοικητικά εμπόδια, όπως κόστος και πρόσβαση στο δίκτυo. Βλέπουμε ότι σε ορισμένες χώρες, η ανάπτυξη συνεταιρισμών Aνανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έχει επιβραδυνθεί λόγω της ανάπτυξης μηχανισμών που βασίζονται στην αγορά (market-based mechanisms) για ανανεώσιμες πηγές, όπως δημοπρασίες και προσφορές. Υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι τέτοιoι μηχανισμοί προσδιορισμού της επιλεξιμότητας για υποστήριξη δεν είναι κατάλληλοι για μικρότερους δρώντες στην αγορά (smaller market actors), ή ακόμα και για κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η μετατόπιση του συστήματος αποδοχών από τα σχήματα feed-in tariffs στις δημοπρασίες το 2017 έχει εκθέσει τον “κοινοτικό αιολικό τομέα” (community wind sector) σε πολλές προκλήσεις, καθώς οι συγκεκριμένοι όροι και τα συμφέροντα των κοινοτικών έργων ηλεκτρικής ενέργειας έχουν ληφθεί υπόψη ανεπαρκώς.

Μετά το νομοθετικό πακέτο της ΕΕ για Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους (Clean Energy for All Europeans), τα κράτη μέλη της ΕΕ εργάζονται επί του παρόντος για τη μεταφορά των ορισμών “Κοινότητες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας” (Renewable Energy Communities) και “Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών” (Citizen Energy Communities) στην εθνική τους νομοθεσία. Αν και υπάρχει ιδιαίτερη υποστήριξη από την REcoop.eu, παραμένουν σοβαροί κίνδυνοι σε πολλά Κράτη – Μέλη όπου δεν υπάρχουν ακόμη ενεργειακοί συνεταιρισμοί. Σε ορισμένες περιπτώσεις θα δημιουργηθούν εθνικοί ορισμοί και πλαίσια ενεργοποίησης με ελάχιστο ή καθόλου περιεχόμενο. Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τις πιθανότητες κατάχρησης της concept “ενέργεια πολιτών” από άλλους μεγάλους παράγοντες της αγοράς. Είναι ζωτικής σημασίας οι ερμηνείες που υιοθετούνται από το ευρωπαϊκό πακέτο καθαρής ενέργειας να ερμηνεύονται σωστά και να μην αφήνουν χώρο για κατάχρηση από άλλους παράγοντες της αγοράς.

Ερώτηση: Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση των ενεργειακών συνεταιρισμών πολιτών (MW, μέλη, κεφάλαιο, αριθμός ενεργειακών συνεταιρισμών πολιτών και πού βρίσκονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση; 

Sara Tachelet – RESCoop.eu: Η REScoop.eu εκπροσωπεί πάνω από 1500 ενεργειακoύς συνεταιρισμούς πολιτών, είτε άμεσα είτε μέσω συνδεδεμένων εθνικών ομοσπονδιών. Οι εκτιμήσεις μας υπολογίζουν ότι υπάρχουν περίπου 3.500 στην Ευρώπη συνολικά. Ενώ αυτές οι ομάδες μπορεί να είναι πιο εκτεταμένες στη Δυτική Ευρώπη, όπως σε Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Κάτω Χώρες,  Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο, έχουμε μέλη και στην Ελλάδα, την Κροατία, τη Σλοβενία, την Τουρκία και τη Ρουμανία. 

Ερώτηση: Θα μπορούσες να συνοψίσεις με νούμερα τα αποτελέσματα για τους συνεταιρισμούς;

Sara Tachelet – RESCoop.eu: Δεν έχουμε δεδομένα για να καλύψουμε ολόκληρη την Ευρώπη, ωστόσο ορισμένες εθνικές ομοσπονδίες έχουν κάνει περιφερειακή έρευνα.

Στη Γαλλία

  • Συνεταιρισμοί: 204
  • Ηλεκτρική ενέργεια: 380,4 MW
  • Θερμότητα: 5989 kW (~ 6 MW)

Σε Αγγλία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία (σε συνδυασμό, η Σκωτία δεν περιλαμβάνεται):

  • Συνεταιρισμοί: 300
  • Μέλη: 234.000
  • Αποτρεπόμενοι τόνοι CO2: 65.000 (2019)
  • Ηλεκτρική ενέργεια: 193,9 MW
  • Θερμότητα: 2,1 MW

Στη Γερμανία:

  • Συνεταιρισμοί: 883
  • Μέλη: 200.000
  • Αποτρεπόμενοι τόνοι CO2: 3,39 εκατομμύρια (Από το 2006)
  • 8.31 Terawatt ώρες καθαρής ενέργειας που έχει παραχθεί από το 2006.

Image

Ερώτηση: Με τι δραστηριότητες ασχολούνται οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί πολιτών;

Sara Tachelet – RESCoop.eu: Τα φωτοβολταϊκά πάνελ είναι πολύ δημοφιλή με τη μορφή εγκαταστάσεων στην ταράτσα ή ηλιακών πάρκων, μαζί με αιολικά συστήματα στην ξηρά. Η Γαλλία έχει 163 ομάδες που συμμετέχουν στην ηλιακή ενέργεια και 28 ομάδες στην αιολική ενέργεια, ωστόσο η παραγωγή αιολικής ενέργειας (269,45 MW) είναι σχεδόν διπλάσια από την ηλιακή (109,2 MW). Άλλες τεχνολογίες περιλαμβάνουν: βιοαέριο, βιομάζα, τηλεθέρμανση, μικρής κλίμακας υδροηλεκτρικά. Αλλά η παραγωγή ενέργειας δεν είναι το μόνο που κάνουν οι ενεργειακές κοινότητες των πολιτών. Η ηλεκτρική κινητικότητα γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, με την από κοινού χρήση ηλεκτρονικών οχημάτων να είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος συμμετοχής των συνεταιρισμών. Η REScoop.eu βοήθησε στη δημιουργία του Mobility Factory για να φέρει κοντά συνεταιρισμούς ώστε να συνεργαστούν πάνω σε μια κοινή πλατφόρμα από κοινού χρήσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων (common electric car sharing platform) “που θα χρησιμοποιηθεί σε όλη την Ευρώπη, σε πόλεις και σε αγροτικές κοινότητες. Πολλές από τις ομάδες είναι μεμονωμένα μέλη της ομοσπονδίας μας.

Partag Ghent

Ερώτηση: Ποιος είναι ο ρόλος των ενεργειακών συνεργατών στην προστασία του κλίματος και την ενεργειακή μετάβαση;

Sara Tachelet – RESCoop.eu: Ενισχύοντας το μοντέλο των ενεργειακών συνεταιρισμών στην Ευρώπη, η REScoop.eu εργάζεται για ένα πράσινο και αειφόρο ενεργειακό τοπίο, με τους πολίτες στο τιμόνι. Επειδή η κλιματική αλλαγή δεν σταματά στα εθνικά σύνορα, η REScoop.eu προσπαθεί να συνδέσει παρόμοιους οργανισμούς σε όλη την Ευρώπη. Η κοινωνική αποδοχή της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως επιτυγχάνεται από τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς (REScoops), είναι το κλειδί για την ελαχιστοποίηση των καθυστερήσεων στις αδειοδοτήσεις καθώς και την ενθάρρυνση για επενδύσεις. Ήδη σήμερα, οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί έχουν μεταμορφώσει την αγορά ενέργειας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ενώ συμβάλλουν στην αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας και στη δημιουργία τοπικών θέσεων εργασίας. Οι REScoops συμβάλλουν σε σημαντικό βαθμό στις επενδύσεις για ανανεώσιμες πηγές και προωθούν την τοπική ανάπτυξη και τη δημόσια υποστήριξη. Με τη σωστή εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου, οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί πολιτών θα μπορούσαν να αναπτυχθούν και να προσφέρουν ένα σημαντικό μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας της Ευρώπης και, ως εκ τούτου, να συμβάλουν με σημαντικό βαθμό στην απεξάρτηση της Ευρώπης από τον άνθρακα.

Image

Ερώτηση: Στόχοι για το μέλλον;

Sara Tachelet – RESCoop.eu: Ένας σημαντικός στόχος για τη REScoop.eu είναι να διασφαλίσει ότι η δέσμη μέτρων της ΕΕ για την Καθαρή Ενέργεια (EU’s Clean energy package), η οποία αναγνωρίζει και υποστηρίζει ενεργούς ενεργειακούς συνεταιρισμούς πολιτών και κοινότητες ως κοινωνικούς εταίρους στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, ενσωματώνεται σωστά στα διάφορα ευρωπαϊκά κράτη μέλη.

Παρά την παρούσα κρίση λόγω κοροναϊού, οι περισσότερες χώρες εργάζονται επί του παρόντος για την εφαρμογή τους. Διοργανώνουν δημόσιες διαβουλεύσεις και κάνουν την αξιολόγησή τους (προϋποθέσεις για σωστή ενσωμάτωση). Ωστόσο, πολλές χώρες είναι μακριά από το να είναι έτοιμες. Πολλές ερωτήσεις τίθενται σχετικά με το τι είναι οι ενεργειακές κοινότητες, πώς να τις ορίσουν, σε ποιες δραστηριότητες πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν, πώς πρέπει να ρυθμιστούν και πώς πρέπει να υποστηριχθεί η ανάπτυξή τους. Ως ομοσπονδία στοχεύουμε να δώσουμε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα και να υποβάλουμε συστάσεις για το πώς τα Κράτη Μέλη μπορούν να χρησιμοποιήσουν την δική τους ευχέρεια για ερμηνεία των Οδηγιών με σκοπό την ανάπτυξη φιλόδοξων και ισχυρών διατάξεων για τις ενεργειακές κοινότητες, για την ενδυνάμωση της ιδιοκτησίας της κοινότητας και την προώθηση της τοπικής κοινωνικής καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα. 

Δείτε τις κατευθυντήριες προτάσεις μας για την ενσωμάτωση της δέσμης μέτρων της ΕΕ για την Καθαρή Ενέργεια

Όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την «Πράσινη Συμφωνία» της, αναγνώρισε την ανάγκη για μια χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς ενεργειακή μετάβαση, αναγνώρισε επίσης και τον ρόλο της ιδιοκτησίας των πολιτών και της κοινότητας για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια το 2030. Η REscoop.eu υπογραμμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει προτεραιότητα στην επιτυχία των ενεργειακών κοινοτήτων, διασφαλίζοντας ότι η ανάπτυξή τους υποστηρίζεται από τον χρηματοοικονομικό πυλώνα της ΕΕ και ότι συμμετέχουν σε εμβληματικές πρωτοβουλίες όπως το κύμα ανακαίνισης κτιρίων (renovation wave). Δίπλα σε αυτούς τους στόχους, η Ομοσπονδία δημιουργεί και βελτιώνει υπηρεσίες προς υποστήριξη των πολιτών, των επιχειρήσεων και των τοπικών αρχών που θέλουν να εργαστούν για την κοινοτική ενέργεια.

Περισσότερα:  www.rescoop.eu

Community Energy Handbook