Η ομιλία του προέδρου της ΔΕ του ΑΝΕΜΟΥ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ Νίκου Χρυσόγελου κατά την τελετή απονομής του βραβείου European Citizen’s Prize στο Ευρωκοινοβούλιο, στις 9 Οκτωβρίου 2018.

Είναι η 4η διάκριση που λαμβάνει ο ΑΝΕΜΟΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ για το έργο του.

Είναι μεγάλη τιμή που ο  ΑΝΕΜΟΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ επιλέχθηκε για το European Citizen’s Prize.

To european project στην πραγματικότητα γεννήθηκε την ημέρα που τερματίστηκε ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος, 8 Μαΐου 1945.  Πρέπει να θυμόμαστε τις εικόνες ανθρώπων που επέζησαν μέσα στα ερείπια αλλά και είχαν το κουράγιο να χορέψουν με πάθος το τέλος του καταστροφικού αυτού πολέμου. Κάποιοι ονειρεύτηκαν το τέλος της εποχής των πολέμων και την δημιουργία μιας Ευρώπης της ειρήνης.

73 χρόνια μετά πολλοί έχουν ξεχάσει τη φρίκη των πολέμων ή έχουν απογοητευτεί από την σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση. Το κοινό μας σπίτι, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θέλει πραγματικά ανακαίνιση. Δεν αρκεί το επιχείρημα ότι η ΕΕ συμβάλλει στην απουσία πολέμου, πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να αναζωογονηθεί το european project: μεγαλύτερη ενοποίηση, αλληλοκατανόηση – αλληλοσεβασμός, κοινωνική συνοχή, κανένας μόνος- πίσω, οικονομία πιο υπεύθυνη, πράσινη, βιώσιμη, περισσότερες ευκαιρίες για τους νέους, ευνοϊκές συνθήκες για υγιή γήρανση, αναζωογόνηση του κοινωνικού μοντέλου, προστασία του κλίματος και του πλανήτη.

Εμείς, ο Άνεμος Ανανέωσης έχουμε επιλέξει να είμαστε μέρος των αλλαγών που θέλουμε να δούμε να πραγματοποιούνται. Γιαυτό οι δράσεις και οι δραστηριότητες μας στοχεύουν στην  αναζωογόνηση του κοινωνικού μοντέλου μέσα από καινοτομίες που επιδιώκουμε, στην στροφή της οικονομίας σε κυκλική / πράσινη κατεύθυνση, στην μετατροπή προβλημάτων σε ευκαιρία για λύσεις, στην αλληλο-γνωριμία και την συνεργασία, στον διάλογο και στην ενσωμάτωση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής διάστασης στην οικονομία.

Η Ευρώπη αλλά και κάθε κοινωνία έχει βιώσει την προσφυγιά σε διαφορετικές φάσεις. Το πρόβλημα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν είναι ο μεγάλος αριθμός προσφύγων αλλά ο φόβος μπροστά στο διαφορετικό. Απουσιάζει συχνά η καινοτομία που μπορεί να βοηθήσει στην ένταξη, στην μετατροπή αυτής της πρόκλησης σε ευκαιρία, προς όφελος των κοινωνιών αυτών, για βιώσιμη ευημερία όλων. Αναπτύξαμε ένα τέτοιο κέντρο ολοκληρωμένης υποστήριξης και προετοιμασίας για ένταξη 600 προσφύγων σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία, ένα μοντέλο ενδυνάμωσης μέσα από την κοινότητα, πρόσφυγες από 22 εθνότητες που μιλούσαν 14 διαφορετικές γλώσσες και διαλέκτους ένιωσαν ότι είναι μέλη της ίδιας κοινότητας, της κοινότητας του WELCOMMON (WELCOME in Common).

Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επιτευχθεί με αυτοματισμό, δεν είναι αυτονόητο αφού υπάρχουν βιώματα (οι περισσότεροι πρόσφυγες προέρχονται από χώρες και κοινωνίες όπου δεν είναι σεβαστή η διαφορετικότητα, η δημοκρατία, η ελευθερία, η ανοχή), στερεότυπα, ιστορικές ή θρησκευτικές αντιπαλότητες, ανισότητα και ρόλοι με βάση το φύλο και την σεξουαλικότητα. Κι όμως, γιορτάσαμε όλοι και όλες μαζί με κάθε ευκαιρία, οργανώσαμε μαθήματα γλώσσας αλλά και επισκέψεις σε μουσεία και γκαλερί, μιλήσαμε για τέχνη αλλά και είδαμε πολύ κινηματογράφο, ζωγραφίσαμε, τραγουδήσαμε, ανεβάσαμε θέατρο.

Δεν καταφέραμε να διατηρήσουμε αυτό το μοντέλο γιατί δεν υπήρχαν πόροι για τέτοιες καινοτόμες δράσεις ούτε σε ευρωπαϊκό ούτε σε εθνικό επίπεδο, αν και το παράδειγμα μας θεωρήθηκε ένα από τα πιο καινοτόμα, κι ενδεικτικό για το πώς θα μπορούσε να συμβάλλει η κοινωνική οικονομία στην παροχή υπηρεσιών προς ευάλωτες ομάδες, όχι μόνο πρόσφυγες, αλλά και στην ένταξη προσφύγων, μεταναστών αλλά και άλλων ομάδων που έχουν μείνει πίσω σε μια εποχή ραγδαίων εξελίξεων.

400 εκπρόσωποι φορέων, 15 πανεπιστήμια, 100ντάδες εκπρόσωποι πόλεων, κοινωνικοί και διεθνείς οργανισμοί, βουλευτές και ευρωβουλευτές μας επισκέφθηκαν και συνεχίζουν να μας επισκέπτονται για να συζητήσουμε για το WELCOMMON, ενώ μας βοήθησαν στο έργο αυτό όχι μόνο οι 30 περίπου εργαζόμενοι αλλά και πάνω από 240 εθελοντές από πολλές χώρες που έδωσαν κομμάτι από τον εαυτό τους σε αυτή την κοινή υπόθεση.

Ίσως το πιο σημαντικό είναι, όμως, αυτό που συμβαίνει στις σελίδες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ανθρώπων που φιλοξενήσαμε ως πρόσφυγες, που αναπολούν αυτές τις στιγμές που έζησαν κι έρχονται και επανέρχονται με ευχαρίστηση κι θετικές αναμνήσεις, συνεχίζουν να ανεβάζουν φωτογραφίες εκείνης της εποχής της ζωής τους. Το γεγονός ότι όταν έφευγαν συχνά έκλαιγαν από συγκίνηση, συχνά επιστρέφουν να δουν το κτίριο, αν και πλέον δεν υπάρχει το WELCOMMON ως κέντρο για πρόσφυγες, γιατί το θεωρούν ακόμα ως το “σπίτι” τους, την κοινότητά τους.

Ναι αυτή είναι μια Ευρώπη που όλοι αναγνωρίζουν και σέβονται, μια Ευρώπη της υπευθυνότητας, της αλληλεγγύης, της καινοτομίας, της συνοχής, του αλληλοσεβασμού, μια μικρογραφία του πώς μπορεί να είναι η σημερινή κι αυριανή Ευρώπη με την συνεισφορά όλων μας.

Δεν μπορέσαμε να συνεχίσουμε το πρόγραμμά μας γιατί δεν υπάρχουν ευέλικτα εργαλεία για να χρηματοδοτηθούν παρόμοιες καινοτόμες πολιτικές, αν και προσπαθήσαμε να βρούμε προγράμματα, δωρεές, πηγές που να μπορούν να στηρίξουν λύσεις που είναι σε αυτή τη φάση out of the box, αλλά θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος ενός σχεδίου για ένταξη ευάλωτων ομάδων στην κοινωνική και οικονομική εξέλιξη.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Δεν το βάλαμε κάτω. Δημιουργήσαμε έναν καινοτόμο ξενώνα, τον WELCOMMON HOSTEL, που συνδυάζει κοινωνική επιχειρηματικότητα, βιώσιμα μοντέλα τουρισμού με δράσεις κοινωνικής ένταξης προσφύγων κι ευάλωτων ομάδων, επαγγελματική ένταξη, ενίσχυση της κοινωνικής και πράσινης οικονομίας. Κάναμε πράξη την έννοια της κυκλικής οικονομίας, αφού επαναχρησιμοποιήσαμε αναβαθμίζοντας πολλά έπιπλα και αντικείμενα στη βάση μιας καλλιτεχνικής και λειτουργικής αντίληψης για το πώς μπορεί να είναι ένας ξενώνας για νέους και νέες, ένας χώρος φιλόξενος για ανθρώπους με κοινωνικά, καλλιτεχνικά και οικολογικά ενδιαφέροντα.

Πέντε (5) όροφοι έχουν λιτά αλλά όμορφα δωμάτια για τουρίστες που ενδιαφέρονται για την δημιουργική πλευρά της Αθήνας, την κοινωνική και πολιτιστική ζωή, την κοινωνική οικονομία, το περιβάλλον. Δύο (2) όροφοι, όμως, χρησιμοποιούνται για μαθήματα γλώσσας, μαγειρικής, ζωγραφικής, κηπουρικής, για παιδιά, έφηβους και ενήλικες πρόσφυγες, με την βοήθεια δεκάδων εθελοντών και την συνεργασία οργανώσεων από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και εκτός ΕΕ. Δημιουργούμε κοινότητες όπου συμμετέχουν τουρίστες, φοιτητές, εθελοντές, πρόσφυγες, εργαζόμενοι.

Στο μέλλον προετοιμάζουμε εργαστήρια για ντόπιους, μετανάστες και πρόσφυγες για επαγγελματική ένταξη. Δεν είμαστε απλώς Ευρωπαίοι πολίτες, συνεργαζόμαστε με άλλους Ευρωπαίους, με φορείς, πανεπιστήμια, εθελοντές ζώντας πραγματικά μια Ευρώπη της συνεργασίας, της ανταλλαγής, της αλληλοβοήθειας.

Μπορεί μόνο 5 από τους 260 + πλέον εθελοντές να ήρθαν κοντά μας μέσω του Erasmus+ αλλά είναι μια σημαντική παρακαταθήκη, μεταφέρουν αυτό το πνεύμα συνεργασίας στην Ευρώπη μαζί με τους υπόλοιπους εθελοντές.

Παρά τις δυσκολίες, προχωράμε χάρη στην αλληλεγγύη πολλών ανθρώπων και φορέων όπως είναι η γερμανική πρωτοβουλία πολιτών Respect for Greece, ευρωπαϊκά Foundation, φορείς και δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης. Συνεργαζόμαστε από την πρώτη μέρα λειτουργίας μας με ευρωπαϊκά δίκτυα, για θέματα κοινωνικής οικονομίας, ενεργειακής μετάβασης, προστασίας του κλίματος, όπως το Social Economy Europe, το Rre-use, το CICOPA/CECOP, το ENSIE, το REScoop, είμαστε ενεργά μέλη άλλων, όπως πχ του REVES.

Είναι Ευρωπαϊκά εργαλεία, όπως η European Climate Initiative του Γερμανικού Υπουργείου Περιβάλλοντος που μας έχει βοηθήσει να συνεργαστούμε με φορείς και πανεπιστήμια από την Γερμανία και την Ισπανία για να προωθήσουμε δράσεις στα σχολεία για προστασία του κλίματος και εξοικονόμηση ενέργειας, να επεξεργαστούμε προτάσεις για να βελτιωθεί η εκπαίδευση των νέων ώστε να μπορούν να εργαστούν για την ενεργειακή μετάβαση και την εξοικονόμηση ενέργειας.

Προσπαθούμε να κάνουμε το κοινό μας ευρωπαϊκό σπίτι σύγχρονο, κοινωνικό, πράσινο, λιγότερο καταστροφικό για το περιβάλλον και το κλίμα. Δεν είμαστε μόνοι, προσπαθούν πολλοί για να αναζωογονηθεί το ευρωπαϊκό όνειρο και να συνεπάρει ξανά τους ευρωπαίους πολίτες. Νοιώθουμε μεγάλη ευθύνη παραλαμβάνοντας αυτό το βραβείο και θα εντείνουμε τις προσπάθειες μας για να σταθούμε επάξια απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις των καιρών μας. Είμαστε πολίτες, είμαστε ενεργοί πολίτες, είμαστε ενεργοί Ευρωπαίοι πολίτες.

Ευχαριστούμε

Του Νίκου Χρυσόγελου

Προέδρου της ΚΟΙΝΣΕΠ ΑΝΕΜΟΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ