Απρ 11 2021
0

#13 Green Deal Η Παραγωγική Ανασυγκρότηση της χώρας, ο ρόλος της Γεωργίας και η προστασία του Πλανήτη

By | Δράσεις | No Comments

“Στόχος της πολιτικής μας πρότασης πρέπει να είναι η συγκρότηση του αγρο-διατροφικού τομέα της χώρας με σκοπό την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επάρκεια στα βασικά διατροφικά είδη (επισιτιστική ασφάλεια), την παραγωγή αγροτικών προϊόντων και τροφίμων με σεβασμό στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι συνεταιρισμοί αποτελούν βασικό πυλώνα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας σε όλους τους τομείς“.

Ο Άνεμος Ανανέωσης και το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας έχουν ξεκινήσει έναν ουσιαστικό διάλογο με ερευνητές, εκπροσώπους επαγγελματικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών φορέων καθώς και ειδικούς για την Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) και τι θα σήμαινε αυτή για την Ελλάδα, ιδιαίτερα σε τέσσερις θεματικούς τομείς:

  • Κλίμα και ενέργεια
  • Αγρο-διατροφικός τομέας
  • Κατοικία, πόλη, μετακινήσεις
  • Πράσινη χρηματοδότηση

και σε τέσσερις οριζόντιες πολιτικές:

  • κοινωνική συνοχή, κοινωνική πολιτική, κοινωνικός πυλώνας
  • εκπαίδευση, νεολαία, απασχόληση
  • διάσταση φύλου, κοινωνικές ανισότητες και διακρίσεις
  • κοινωνική επιχειρηματικότητα, κοινωνική κι αλληλέγγυα οικονομία

Στόχος είναι να διαμορφωθεί μέσα από μια συστηματική διαβούλευση μια πρόταση για ένα Green Deal που δεν θα αφήνει κανένα/καμία πίσω αλλά και θα συμβάλλει στην δημιουργία ένα νέου παραγωγικού – καταναλωτικού μοντέλου. Στο πλαίσιο αυτό ξεκινήσαμε την δημοσίευση μιας σειράς άρθρων στα θέματα αυτά και θα ακολουθήσουν εργαστήρια και στρογγυλά τραπέζια. 

Δημοσιεύουμε το δέκατο τρίτο (13) άρθρο στη σειρά αυτή, της Κατερίνας Μυλωνά – κτηνιάτρου και μέλους των ΦΙΛΩΝ της ΦΥΣΗΣ και του Δικτύου SEATTLE TO BRUSSELS – που αναφέρεται στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, το ρόλο της γεωργίας και την προστασία του Πλανήτη

της Καίτης Μυλωνά
Κτηνίατρου
Μέλους των ΦΙΛΩΝ της ΦΥΣΗΣ και

του Δικτύου SEATTLE TO BRUSSELS

mylonakaiti@gmail.com

Ο πλανήτης βρίσκεται σε πολλαπλή κρίση: υγειονομική, πολιτική, οικονομική, επισιτιστική και περιβαλλοντική με συνεπακόλουθο την αύξηση της πείνας, της φτώχειας, των ανισοτήτων και την απώλεια της βιοποικιλότητας.

Ο ρόλος της Γεωργίας και των αγροτών αναδεικνύεται σε καθοριστικό για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και τη διατήρηση της συνοχής στην ύπαιθρο. Το συγκριτικό μειονέκτημα της Ελλάδας – ο μικρός κλήρος, οι μικρές οικογενειακές αγροτικές εκμεταλλεύσεις και η ορεινή και η νησιωτική διαμόρφωση – αναδεικνύεται σε συγκριτικό πλεονέκτημα για την παραγωγή πολλών, ποιοτικών και διαφοροποιημένων αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, τα οποία – μαζί με την επισιτιστική επάρκεια των κατοίκων της χώρας – αποτελούν την ικανή και αναγκαία συνθήκη για να στηριχτεί η παραγωγική ανασυγκρότηση του αγρο-διατροφικού τομέα στην Ελλάδα.

Μέχρι τώρα, όλες οι έρευνες αφορούν στις επιπτώσεις της Γεωργίας στην κλιματική αλλαγή. Τώρα, βρίσκονται σε εξέλιξη μελέτες με θέμα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη Γεωργία.

Για να μπορέσει μια χώρα να ανταποκριθεί στις ανάγκες των κατοίκων/πολιτών της και να σταθεί σε διεθνές επίπεδο πρέπει πρωταρχικά να έχει ανεπτυγμένους και τους τρεις τομείς της οικονομίας, τον πρωτογενή, το δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα. Η ελληνική οικονομία μετά τη μεταπολίτευση, τουλάχιστον, βασίστηκε στην κατανάλωση (τριτογενής τομέας) και όχι στον πρωτογενή τομέα, με αποτέλεσμα το ισοζύγιο της χώρας να γίνεται όλο και πιο αρνητικό, λόγω των όλο και πιο αυξημένων εισαγωγών πρώτων υλών και προϊόντων – τροφίμων και άλλων – του πρωτογενούς τομέα σε όλους τους κλάδους της οικονομίας και κυρίως στον αγροτικό και κυρίως στην εισαγωγή ζωοκομικών προϊόντων. Κάποιες χρονιές έφθασε, μάλιστα, το συνάλλαγμα για την εισαγωγή ζωοκομικών προϊόντων να ξεπεράσει ή να προσεγγίσει το συνάλλαγμα για την εισαγωγή καυσίμων.

Η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας συνδέεται με τον οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό της. Από την άλλη πλευρά, καθοριστικοί συντελεστές γι’ αυτήν είναι το ανθρώπινο δυναμικό και οι στόχοι που τίθενται.

Στην Ελλάδα ποτέ στα μεταπολεμικά χρόνια – για να μην πάμε πιο πίσω – δεν υπήρξε ένα σχέδιο παραγωγικής συγκρότησης, ώστε με βάση αυτό να σχεδιάζουμε και να προγραμματίζουμε. Η χώρα πορεύτηκε όλα αυτά τα χρόνια με βάση το τυχαίο, το οποίο εξυπηρετούσε τους εκλογικούς σχεδιασμούς της εποχής και της συγκυρίας. Το ανθρώπινο δυναμικό παρέμεινε ανοργάνωτο ή στην καλύτερη περίπτωση άναρχα και ευκαιριακά οργανωμένο. Το συνεταιριστικό κίνημα οδηγήθηκε στην απαξίωσή του. Οι οικονομικοί πόροι διατέθηκαν αποσπασματικά και περιστασιακά και κυρίως με επιλογές κέντρων εκτός Ελλάδας. Εντός Ελλάδας το θέμα περιοριζόταν στο πόσα χρήματα θα «έμπαιναν» στη χώρα και όχι στο ποιους κλάδους θα ενισχύαμε και γιατί. Οι παραγωγικοί/πλουτοπαραγωγικοί πόροι και καταστάσεις (γη, νερό, κλίμα) διατέθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν χωρίς όρους βιωσιμότητας, και κατασπαταλιόνται.

Η πανδημία μας έχει διδάξει πολλά, αν μπορούμε βέβαια να λάβουμε τα μηνύματα και να τα αξιολογήσουμε, όπως πρέπει. Κάποιοι – αιθεροβάμονες – νοσταλγούν την προηγούμενη κατάσταση και περιμένουν να επιστρέψουμε σ’ αυτήν, όταν «τελειώσει» η πανδημία. Πρέπει να είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στην προτέρα κατάσταση και να τα κάνουμε όπως πριν, γιατί, επειδή τα κάναμε έτσι, φθάσαμε εδώ που είμαστε και ως προς την Υγεία και το ΕΣΥ και ως προς την κλιματική αλλαγή και ως προς την οργάνωση της παραγωγής, της κοινωνίας, της πολιτικής ζωής.

Η φιλελευθεροποίηση του εμπορίου μέσω των Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου – διμερών τα τελευταία χρόνια – και η απουσία ουσιαστικής ρύθμισης των αγορών παγκοσμίως έχουν οδηγήσει τους αγρότες να πωλούν συχνά σε τιμές κάτω του κόστους και τις εκμεταλλεύσεις τους σε μια μη βιώσιμη –  οικονομικά – κατάσταση, ενώ οι καταναλωτές αγοράζουν την τροφή τους όλο και ακριβότερα (αθέμιτες εμπορικές πρακτικές).

Οι Διατλαντικές Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου (TTIP, CETATiSA και οι διμερείς, στις οποίες μετεξελίχθηκαν) έρχονται να ελέγξουν, όχι μόνο την παραγωγή και την εμπορία των αγροτικών προϊόντων και των τροφίμων, αλλά και τους όρους και τις συνθήκες που αυτά παράγονται και τους όρους διαπραγμάτευσης των δικαιωμάτων των πολιτών και των ίδιων των κρατών να επιλέγουν πώς και τι θα παράγουν, τι θα καταναλώνουν = ουσιαστικά το δικαίωμά μας στην κυριαρχία/επιλογή στης τροφής.

Πράσινη Συμφωνία για την Ευρώπη

Στις 27 Μαΐου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιοποίησε την πρότασή της  «Από το αγρόκτημα στο πιάτο – Μια στρατηγική για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων»,  και την πρόταση για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας, ενταγμένη στη Νέα Πράσινη Συμφωνία για την Ευρώπη. Σίγουρα, πρόκειται για μια πολύ φιλόδοξη πρόταση.

Οι μεγάλες αγροτικές ενώσεις στην Ευρώπη την αμφισβητούν και αντιτίθενται σ’ αυτήν την πολιτική πρόταση της  Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο λόγος είναι προφανής: οι μειωμένες αποδόσεις – άρα και τα κέρδη – λόγω της μειωμένης χρήσης λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, κτηνιατρικών φαρμάκων και της συμμόρφωσης προς την ηθολογία των ζώων.

Πρέπει να είναι σαφές, ότι η δυναμική της οποιασδήποτε πρότασης για την αγροτική παραγωγή υπερβαίνει τα ενδιαφέροντα μιας ομάδας πολιτών (των αγροτών). Αφορά σε ολόκληρη την κοινωνία και συνεπώς έχει ή μπορεί να αποκτήσει πολιτική αξία. Σε μια εποχή έλλειψης τροφίμων εξακολουθεί να προβάλλεται το επιχείρημα ότι μόνο η αυξημένη παραγωγή μπορεί να λύσει το πρόβλημα της πείνας, και ότι μόνο οι μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις μπορούν να παράγουν περισσότερες τροφές για να θρέψουν τον ολοένα αυξανόμενο πληθυσμό της γης. Και το επιχείρημα αυτό συνεχίζει να επαναλαμβάνεται χρόνια μετά την διαπίστωση από τις λεπτομερείς σχετικές έρευνες, ότι το παγκόσμιο πρόβλημα της πείνας δεν είναι τεχνολογικό, αλλά κοινωνικό και πολιτικό.

Στόχος της πολιτικής μας πρότασης πρέπει να είναι η συγκρότηση του αγρο-διατροφικού τομέα της χώρας με σκοπό την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επάρκεια στα βασικά διατροφικά είδη (επισιτιστική ασφάλεια), την παραγωγή αγροτικών προϊόντων και τροφίμων με σεβασμό στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι συνεταιρισμοί αποτελούν βασικό πυλώνα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας σε όλους τους τομείς.

Η κατεύθυνση της ΚΑΠ

Η κατεύθυνση της ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική) είναι προς μια ανταγωνιστική γεωργία της μεγέθυνσης, που σημαίνει, ότι στόχος δεν είναι η ικανοποίηση του δικαιώματος της επισιτιστικής ασφάλειας (της τροφής δηλαδή), αλλά οι εξαγωγές κι αυτό θεωρούμε ότι είναι λάθος. 

Ο τρόπος παραγωγής, δηλαδή η επιλογή μεταξύ των συμβατικών αγρο-συστημάτων ή της ολοκληρωμένης διαχείρισης (με ελεγχόμενη χρήση επιβαρυντικών εισροών) ή τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία (με απαγόρευση χρήσης επιβαρυντικών εισροών) αποτελεί ουσιαστικά το πρότυπο ζωής που επιλέγουμε, την ποιότητα της τροφής μας και το περιβάλλον στον πλανήτη που επιλέγουμε να ζούμε και αυτό είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση και η βιολογική γεωργία.

Σχετικά με την ενίσχυση και τη στήριξη του αγροτικού τομέα και των προϊόντων του, προτείνουμε ένα νέο μοντέλο γεωργικών ενισχύσεων το οποίο θα καθορίζεται με βάση τα αγρο-οικολογικά πρότυπα, κι αυτό σημαίνει όχι στη μεγέθυνση, όχι στην εντατικοποίηση, ναι στην ποιοτική Γεωργία, ναι στην προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. 

Η πρότασή μας αναφέρεται σε μια ΚΑΠ που θα συμβάλλει στην επισιτιστική ασφάλεια των πολιτών της ΕΕ (αλλά και όλων των κατοίκων του πλανήτη στο μέτρο που της αναλογεί), στην προστασία της δημόσια υγείας και του περιβάλλοντος. 

  • Μια ΚΑΠ που δεν θα ακυρώνει την πολιτική «από το αγρόκτημα στο πιάτο» και την πολιτική «για τη μείωση της απώλειας της βιοποικιλότητας», επιτρέποντας και πολλές φορές  πριμοδοτώντας τη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων που κάθε άλλο παρά προάγουν τη βιοποικιλότητα και την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. 
  • Μια ΚΑΠ που σωστά νομοθετεί ενάντια στις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές,  χωρίς όμως να συνάπτει διμερείς πλέον εμπορικές συμφωνίες τύπου Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου που  στραγγαλίζουν τη διακίνηση των προϊόντων μικρών παραγωγών απαγορεύοντάς τους ουσιαστικά να παράγουν, ενώ οι διασφαλίσεις για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον θα θεωρούνται εμπόδια για το ελεύθερο εμπόριο. 
  • Μια ΚΑΠ που θα προωθεί τις σύντομες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων, που έτσι θα προστατεύει επιπλέον το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, χωρίς να επιδοτεί το εμπόριο σε τρομερά μακρινές αποστάσεις.

Καταναλωτικό μοντέλο

Οι πολυεθνικές εταιρείες πασχίζουν για υψηλότερη παραγωγή και υψηλότερες αποδόσεις με σκοπό το υψηλότερο κέρδος, Στην αρχή, αυτό γινόταν. Τώρα, όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει και υπάρχουν ήδη τα πρώτα δείγματα για μείωση της παγκόσμιας παραγωγής τα τελευταία χρόνια. 

Το καταναλωτικό μοντέλο προκύπτει από την επιλογή που έχουν κάνει οι πολυεθνικές εταιρείες, οι Αγορές δηλαδή, για μας και τις ανάγκες μας. Κατευθύνουν, έτσι, τα πράγματα σε παγκόσμιο επίπεδο, δημιουργώντας τεχνητή ζήτηση, ώστε να παράγεται ό, τι θέλουν, αδιαφορώντας για την υγεία των πολιτών ή για το περιβάλλον. Αποτέλεσμα είναι οι «νόσοι του πολιτισμού», όπως τις λέγαμε παλαιότερα, οι πανδημίες τώρα και βέβαια η διαταραχή των οικοσυστημάτων και η κλιματική αλλαγή. 

Θεωρούμε, ότι πρωταρχικός στόχος πρέπει να είναι η διατροφική ανεξαρτησία, δηλαδή η κυριαρχία της τροφής, δηλαδή η πρόσβαση όλων των ανθρώπων πάνω στη γη σε επαρκή, ποιοτική και υγιεινή τροφή. Αυτό ισχύει για τη χώρα μας, αλλά και για όλον τον κόσμο, με δεδομένα αφενός την ουσιαστική κατάργηση των συνόρων, αφετέρου την αίσθηση οικουμενικότητας που διακρίνει ζητήματα όπως η τροφή.

Ενιαία Υγεία (Ζώα – Άνθρωπο ς -Περιβάλλον)

Με αφορμή την πανδημία COVID-19, γίνεται μια προσπάθεια να διερευνηθεί η αιτία μετάδοσης και επέκτασης σε όλο τον κόσμο του ιού SARS-CoV-2.

Οι σχετικές μελέτες και έρευνες συγκλίνουν και στις αιτίες και τις αφορμές που προκαλούν τις πανδημίες και στις συνέπειες που προκαλούν στην υγεία και την κοινωνικότητα των ανθρώπων, στην οικονομία και στο περιβάλλον.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι δύο σημαντικότεροι παράγοντες που ευνόησαν την εμφάνιση της COVID, του Ebola, του SARS και του HIV, των τεσσάρων μεγάλων νεο-εμφανισθεισών ασθενειών των τελευταίων 50 ετών είναι η καταστροφή των τροπικών δασών και το εμπόριο προϊόντων της άγριας φύσης. 

Μπορεί οι αιτίες να είναι διαφορετικοί ιοί, που υπάρχουν στην άγρια φύση, αλλά όπως και όλοι οι μολυσματικοί παράγοντες (μικρόβια, ιοί, παράσιτα κλπ) πολλαπλασιάζονται και προκαλούν ασθένειες, μόνο όταν δημιουργηθεί το κατάλληλο περιβάλλον γι’ αυτούς.

Δύο άλλοι σημαντικοί παράγοντες που συμβάλλουν καθοριστικά είναι ο τρόπος παραγωγής και διακίνησης των αγρο-διατροφικών προϊόντων, καθώς και οι ολοένα και πιο έντονες αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανθρώπων, ζώων και φυσικού κόσμου.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι, πώς μπορεί να διορθωθεί αυτό, τι μπορούμε να κάνουμε; 

Μήπως πρέπει να αλλάξουμε κάποια πράγματα στον τρόπο που παράγουμε, στον τρόπο που καταναλώνουμε, στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε, αντιμετωπίζουμε και χρησιμοποιούμε τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους του πλανήτη;

Μήπως πρέπει να δούμε τα πράγματα ως ένα σύνολο και όχι το καθένα μόνο του;

Φωτο: Άνεμος Ανανέωσης / Νίκος Χρυσόγελος 

Απρ 09 2021
0

#12 Green Deal Πόσο πράσινο είναι το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας;

By | Δράσεις | No Comments

Πόσο “πράσινο” είναι το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0) που παρουσίασε πρόσφατα η Ελληνική κυβέρνηση; Υπάρχουν ασάφειες και ελλείματα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο μεταξύ του σχεδίου στις γενικές κατευθύνσεις τους και στην εξειδίκευση σε έργα και προγράμματα; Ποιους τομείς αφήνει απέξω και ποιες επιλογές δεν γίνονται ώστε να στραφούμε σε μια κλιματική ουδέτερη και δίκαιη οικονομία;

Ο Άνεμος Ανανέωσης και το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας έχουν ξεκινήσει έναν ουσιαστικό διάλογο με ερευνητές, εκπροσώπους επαγγελματικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών φορέων καθώς και ειδικούς για την Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) και τι θα σήμαινε αυτή για την Ελλάδα, ιδιαίτερα σε τέσσερις θεματικούς τομείς:

  • Κλίμα και ενέργεια
  • Αγρο-διατροφικός τομέας
  • Κατοικία, πόλη, μετακινήσεις
  • Πράσινη χρηματοδότηση

και σε τέσσερις οριζόντιες πολιτικές:

  • κοινωνική συνοχή, κοινωνική πολιτική, κοινωνικός πυλώνας
  • εκπαίδευση, νεολαία, απασχόληση
  • διάσταση φύλου, κοινωνικές ανισότητες και διακρίσεις
  • κοινωνική επιχειρηματικότητα, κοινωνική κι αλληλέγγυα οικονομία

Στόχος είναι να διαμορφωθεί μέσα από μια συστηματική διαβούλευση μια πρόταση για ένα Green Deal που δεν θα αφήνει κανένα/καμία πίσω αλλά και θα συμβάλλει στην δημιουργία ένα νέου παραγωγικού – καταναλωτικού μοντέλου. Στο πλαίσιο αυτό ξεκινήσαμε την δημοσίευση μιας σειράς άρθρων στα θέματα αυτά και θα ακολουθήσουν εργαστήρια και στρογγυλά τραπέζια. 

Δημοσιεύουμε το δωδέκατο (12) άρθρο στη σειρά αυτή, της Μαργαρίτας Καραβασίλη – Αρχιτέκτων d.p.l.g. Πολεοδόμος – Χωροτάκτης Msc, τ. Ειδική Γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο ΥΠΕΚΑ – που αξιολογεί την εξειδίκευση σε προγράμματα και έργα των γενικών ευρωπαϊκών κατευθύνσεων σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο κατά πόσο είναι πράσινο πραγματικά και οι επενδύσεις έχουν συνεκτικότητα και επιτυγχάνουν τους στόχους που τίθενται για δίκαιη, πράσινη μετάβαση. 

της Μαργαρίτας Καραβασίλη
Αρχιτέκτων d.p.l.g. Πολεοδόμος – Χωροτάκτης Msc
τ. Ειδική Γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο ΥΠΕΚΑ

Στον πυρήνα μιας πρωτοφανούς προσπάθειας ανάκαμψης της ΕΕ βρίσκεται ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ένας Μηχανισμός των 672,5 δισ. € στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ από τον COVID-19, (Σχέδιο «Next Generation EU»), των 750 δισ. € συνολικά, αποτελεί ιστορικό βήμα προόδου για την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς δίνει συνέχεια και προοπτική στους φιλόδοξους στόχους της «Πράσινης Συμφωνίας» επιχειρώντας να πυροδοτήσει μια εκ βάθρων πράσινη, υγιή και δίκαιη ανάκαμψη για την Ευρώπη.

Χάρη στον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19, ενώ παράλληλα οι οικονομίες τους θα μπορέσουν να προχωρήσουν στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και να γίνουν πιο βιώσιμες και ανθεκτικές.

Στο πλαίσιο αυτό ζητήθηκε από όλες τις χώρες της ΕΕ να καταρτίσουν την δική τους Εθνική δέσμη προγραμμάτων, μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, προκειμένου να λάβουν στήριξη και χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό, με εστίαση σε έξι βασικούς τομείς πολιτικής:

  • (α) πράσινη μετάβαση,
  • (β) ψηφιακό μετασχηματισμό,
    (γ) έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και απασχόληση,
  • (δ) κοινωνική και εδαφική συνοχή,
  • (ε) υγεία και ανθεκτικότητα και
  • (στ) πολιτικές για την επόμενη γενιά, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων

Έχοντας ως με μπούσουλα και Χάρτη Πορείας την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, το σχέδιο της Επιτροπής ανέπτυξε μια στρατηγική ανάκαμψης η οποία επιχειρεί να ενισχύσει τους κλιματικούς στόχους που αφορούν στη μετατροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια κλιματικά ουδέτερη περιοχή ως το 2050 ώστε να καταστεί παγκόσμιος ηγέτης στη δράση για το κλίμα και το περιβάλλον, δημιουργώντας έτσι και εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας, βελτιώνοντας την υγεία και προστατεύοντας την ποιότητα ζωής.

Η νέα αυτή αναπτυξιακή στρατηγική φιλοδοξεί ταυτόχρονα να καταστήσει την οικονομία της ΕΕ σύγχρονη, αποδοτική, ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική, όπου η οικονομική ανάπτυξη θα είναι αποσυνδεδεμένη από τη χρήση των πόρων και όπου κανένας άνθρωπος και καμιά περιφέρεια δεν θα μένει στο περιθώριο, υλοποιώντας έτσι τους βασικούς στόχους της στρατηγικής αειφόρου ανάπτυξης αλλά και τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

Και όλα αυτά ως προς τις προθέσεις, τους στόχους και τον κεντρικό κορμό. Γιατί όσον αφορά στην ουσία του πράγματος φαίνεται ότι έχουν παραμείνει αρκετά κενά και υπάρχουν ανησυχίες, που πυροδοτούν ακόμη τη ανοικτή άλλωστε συζήτηση, σε επίπεδο ΕΕ, μια συζήτηση που είναι ακόμη ζωηρή και περιστρέφεται γύρω από τον χαρακτήρα των επενδύσεων και τα κριτήρια επιλογής αυτών, προκειμένου να είναι οι κατάλληλες, αυτές που μπορούν να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά τις προκλήσεις και να δώσουν άμεσα τις πρέπουσες απαντήσεις που θα υπηρετήσουν την επίτευξη της βιωσιμότητας της οικονομίας της ΕΕ. Επενδύσεις οι οποίες θα καταστήσουν την οικονομία της ΕΕ μια καθαρή, κυκλική οικονομία, θα αποκαθιστούν τη βιοποικιλότητα και θα μειώνουν τη ρύπανση, μετατρέποντας τις κλιματικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις σε ευκαιρίες σε όλους τους τομείς πολιτικής, με προτεραιότητα την αποδοτική χρήση των πόρων και την ουσιαστική Δίκαιη Μετάβαση για όλους και χωρίς αποκλεισμούς.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και εν γένει η κοινωνία των πολιτών της Ευρώπης, που καταρχήν συμφωνούν ότι οι προτάσεις της Επιτροπής αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, έχουν αντιληφθεί ότι οι προτεινόμενες επενδυτικές δράσεις είναι, σε μεγάλο βαθμό, ατελείς, αφήνοντας πίσω κρίσιμα ζητήματα, όπως, για παράδειγμα, το τεράστιο πρόβλημα της τοξικής ρύπανσης, που αποτελεί την μείζονα απειλή για την υγεία, την συνεχιζόμενη καταστροφή των οικοτόπων και την απώλεια βιοποικιλότητας (που έχουν χαρακτηριστεί ευρέως ως οι κύριες αιτίες νέων ασθενειών), κλπ. Επιπλέον, παρατηρείται έλλειψη λεπτομερειών και κυρίως σαφήνειας σχετικά με το τι σημαίνει πραγματικά πράσινες επενδύσεις. Και για να δώσουμε ένα παράδειγμα: Ενώ οι υψηλές δαπάνες που διατίθενται για την κοινή και ηλεκτρική κινητικότητα πηγαίνουν προς την ορθή κατεύθυνση, το σχέδιο αφήνει την πόρτα ορθάνοιχτη για την εισαγωγή ρυπογόνων κινητήρων, ακόμη και αεροπλάνων, που εντάσσονται στον Μηχανισμό και έτσι λαμβάνουν χρηματοδότηση και άλλα κίνητρα.

Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τις Ευρωπαϊκές Χώρες, όπως παρουσιάστηκε, παραμένει ασαφές και κυρίως ατελές και ελλειμματικό ως προς τις «πράσινες» δράσεις και συμπεριφορές, αλλά και ως προς τους στόχους των δαπανών, κύρια αυτών που αναφέρονται στο κλίμα, αφού αφενός δεν έχουν αποσαφηνιστεί στοιχειώδεις ορισμοί, αφετέρου υπάρχουν στρεβλώσεις, όπως για το τι συνιστά κλιματικές δαπάνες ή βιώσιμα οχήματα κλπ.

Ένα άλλο παράδοξο είναι ότι ο γεωργικός τομέας αγνοείται σχεδόν, καταρχήν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενός τομέα που είναι ήδη αποδέκτης του μεγαλύτερου μεριδίου του προϋπολογισμού (36% από το 2014), με την Κοινή Γεωργική Πολιτική να κοστίζει 60 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Το έλλειμμα που εμφανίζει το Σχέδιο σε σχέση με τον γεωργικό τομέα είναι εντυπωσιακό γιατί ο εν λόγω τομέας αντιπροσωπεύει το 52% των δαπανών της Επιτροπής για το κλίμα τα τελευταία έξι χρόνια και είναι ο μόνος τομέας που έχει αυξήσει τις εκπομπές από το 2012. Αντί λοιπόν να υπάρξουν ικανά κριτήρια και προϋποθέσεις που να εξαρτούν τα γεωργικά κονδύλια από την επίτευξη κλιματικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων και να αναπροσανατολίζουν προς τη στήριξη των γεωργών που έχουν ανάγκη, η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση του προϋπολογισμού για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης κατά 15 δισεκατομμύρια ευρώ. Αποσκοπεί στη στήριξη των προηγούμενων πράσινων στόχων όπως αυτό της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιρούνι», η οποία επιδιώκει σημαντικές περικοπές στη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και θέτει ως στόχο το 25% των εκμεταλλεύσεων της ΕΕ να είναι βιολογικές έως το 2030. Δυστυχώς και σε αυτόν τον τομέα η ΚΓΠ είναι η ιερή αγελάδα της ΕΕ και υπερασπίζεται από ισχυρούς εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων της αγροβιομηχανίας στις Βρυξέλλες, με αποτέλεσμα οι επιδοτήσεις που προβλέπονται για την εντατική γεωργία που βλάπτει το περιβάλλον, έχουν μείνει άθικτες.

Και μάλιστα, παρ’ όλες τις δεσμεύσεις και τις σχετικές ανακοινώσεις, τα περισσότερα από τα 2 τρισ. ευρώ που κρατικών χρημάτων που έχουν δοθεί προς το παρόν ως βοήθεια στις χώρες της ΕΕ, δεν πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις.

Δεν είναι τυχαίο που μέχρι σήμερα, 1,3 εκατομμύρια πολίτες έχουν υπογράψει μια έκκληση πράσινης και δίκαιης ανάκαμψης. Ονομάζεται αναφορά GreenRecovery.eu και στέλνει μηνύματα στις κυβερνήσεις της ΕΕ και στις εθνικές κυβερνήσεις, που «διασώζουν» ρυπογόνες βιομηχανίες σχετικές με τομείς, όπως φυσικό αέριο, πετρέλαιο, άνθρακας, χημικές ουσίες, αυτοκίνητα, αεροπορικές εταιρείες, κλπ., τονίζοντας ότι «η κάθε τόνωση των επενδύσεων πρέπει να συναρτάται απόλυτα από το βαθμό ευθυγράμμισης των εταιρειών με τους κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους».

Ανάλογα προβλήματα εμφανίζει και το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο μόλις παρουσιάστηκε επίσημα από την πολιτική ηγεσία. Πρόκειται για ένα Σχέδιο που στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες, κινητοποιεί πόρους 57 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει συνολικά 170 έργα, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, φιλοδοξεί να δημιουργήσει 200.000 θέσεις εργασίας και να αυξήσει το ΑΕΠ κατά 7 μονάδες την επόμενη 6ετία.

Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει σειρά εντυπωσιακών επενδύσεων σε τομείς αιχμής, εν τούτοις εξακολουθεί να υπολείπεται σημαντικά του τελικού στόχου, καθώς η προτεραιότητα δεν αποδίδεται σε επενδύσεις και έργα που ευθυγραμμίζονται με τους κλιματικούς και άλλους περιβαλλοντικούς στόχους (κυκλική οικονομία, βιώσιμη κινητικότητα, μεταφορές, βιοποικιλότητα, κλπ.), προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι επενδύσεις θα πηγαίνουν σε βιομηχανίες και απασχόληση που να είναι ασφαλείς και βιώσιμες μακροπρόθεσμα.

Δυστυχώς, παρά το ότι εκ πρώτης όψεως είναι εντυπωσιακό και εξυπηρετεί σειρά σημαντικών στόχων, εν τούτοις χαρακτηρίζεται από παρόμοιες ασάφειες και παρουσιάζει αντίστοιχα κενά, ελλείψεις και αντιφάσεις κυρίως σε ότι αφορά στην εξειδίκευση των μέτρων και δράσεων που αφορούν στην πράσινη μετάβαση, ανάλογες με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ.

Και το Εθνικό Σχέδιο όπως και το Ευρωπαϊκό, έτσι όπως είναι σήμερα συνταγμένα αφήνουν κενά και ασάφειες που αδυνατίζουν τους στόχους, ειδικά σε ότι αφορά στην «πράσινη» ανάκαμψη, καθώς τα κριτήρια επιλογής των επενδύσεων είναι ασαφή και αντιφατικά και ο χαρακτήρας των επενδύσεων παραμένει αδιευκρίνιστος.

Δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται ως «κλιματική δαπάνη» ο ανεφοδιασμός με ορυκτό αέριο και να χρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο ή να χρηματοδοτούνται τεχνολογίες και υποδομές ανεξάρτητα αν είναι τεχνολογίες και υποδομές μηδενικών ρύπων και εκπομπών. Όπως, αντίστοιχα, το «κύμα ανακαίνισης» δεν μπορεί να επιφέρει τα αναμενόμενα οφέλη εάν δεν αφορά σε μια μαζική επιχείρηση βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, όπου η ηλιακή ενέργεια, οι αντλίες θερμότητας και ο οικολογικός-ενεργειακός σχεδιασμός θα διαδραματίζουν το ρόλο που τους αναλογεί, διαθέτοντας προς τούτο και τα απαραίτητα κονδύλια. Μόνο με αυτόν τον τρόπο το σημαντικό αυτό εγχείρημα θα μπορέσει να είναι πιο αποδοτικό σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας και όχι μόνο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, στην αναθέρμανση της οικοδομικής δραστηριότητας, και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Δεν μπορεί να συνυπάρχουν επενδύσεις σε έξυπνα και τοπικά δίκτυα, με ικανότητα αποθήκευσης, έξυπνα συστήματα διανομής, έργα «ανάπτυξης ΑΠΕ» και «καθαρού υδρογόνου», που μπορεί να παραχθεί από ΑΠΕ, με επενδύσεις σε υποδομές ορυκτών καυσίμων.

Είναι κρίμα να χαθεί αυτή η μοναδική ευκαιρία της ανάκαμψης για τις χώρες της ΕΕ, γιατί τα βέλτιστα εργαλεία, ικανά να μεταμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε, είναι αυτή τη στιγμή ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και βεβαίως το αντίστοιχο Εθνικό Σχέδιο για την Ελλάδα, έτσι ώστε τα υλικά να επαναχρησιμοποιούνται με ασφάλεια ξανά και ξανά και έτσι να οδηγηθούμε σε μια πραγματικά «κυκλική οικονομία», μεταξύ άλλων. Ωστόσο, και σε αυτή την περίπτωση το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης επιδεικνύει μια «πρωτοφανή στήριξη» στη βιομηχανία της ανακύκλωσης έναντι της επαναχρησιμοποίησης, αντικατοπτρίζοντας μια στρεβλή και ξεπερασμένη κατανόηση του τι σημαίνει κυκλική οικονομία και είναι κρίμα.

Τόσο σε επίπεδο Ευρώπης, όσο και σε εθνικό επίπεδο έχει αναπτυχθεί η πιο φιλόδοξη στρατηγική στον κόσμο για τη μείωση των αποβλήτων και θα περιμέναμε να δούμε την ενίσχυση της ανάπτυξης επιχειρηματικών μοντέλων τοπικής παραγωγής και καινοτόμων τεχνολογιών που οδηγούν σε πιο βιώσιμα καταναλωτικά πρότυπα, μέσω της διάθεσης των αναγκαίων χρηματοδοτήσεων.

Ειδικά στη χώρα μας, που έχει αναπτύξει ισχυρά νομοθετήματα για την μετάβαση προς την κυκλική οικονομία, περιμέναμε να ληφθούν υπόψη από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, το οποίο ωστόσο, δεν αποδίδει την αναγκαία σημασία και προσοχή.

Δηλαδή, θα έπρεπε να θέσει σε προτεραιότητα την ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων, με βάση τη διαλογή στην πηγή και επενδύσεις κυκλικών επιχειρηματικών και καταναλωτικών μοντέλων, που μειώνουν τη χρήση των πόρων και προωθούν την επισκευή, την επαναχρησιμοποίηση από δεύτερο χέρι και την ανακαίνιση, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων.

Είναι λυπηρό και απολύτως παράδοξο να αγνοούνται βασικές έννοιες τη στιγμή που έχει γίνει πλέον κοινή συνισταμένη ότι πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την ανακύκλωση και να δημιουργήσουμε νέα επιχειρηματικά και καταναλωτικά μοντέλα, που να υποστηρίζουν το δικαίωμα των καταναλωτών να επισκευάζουν και να χρησιμοποιούν καθημερινά προϊόντα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Αντίστοιχα ερωτήματα υπάρχουν σχετικά με το έλλειμμα που παρουσιάζεται και σε άλλους τομείς, όπως για παράδειγμα στον τομέα της κινητικότητας, όπου οι μεταφορές ως ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος ενιαίος τομέας στην Ευρώπη, είναι υπεύθυνος για την συνεχή αύξηση των εκπομπών κατά 30% από το 1990.

Ωστόσο είναι απολύτως γνωστό ότι για να έχουμε αποτέλεσμα που να ανταποκρίνεται στους κλιματικούς και άλλους στόχους απαιτούνται σοβαρές επενδύσεις στην ποδηλασία και το περπάτημα, έτσι ώστε οι πόλεις να μπορούν να κατασκευάσουν μόνιμες κατάλληλες υποδομές, χρηματοδοτική στήριξη για τη μετάβαση σε οδικές μεταφορές μηδενικών εκπομπών, σύστημα στήριξης για λεωφορεία μηδενικών εκπομπών, περισσότερα σημεία φόρτισης, ηλεκτροδότηση αποβάθρων και λιμενικών υποδομών, στήριξη αλυσίδων εφοδιασμού, όπως μπαταρίες και πράσινο υδρογόνο και ειδίκευση εργαζομένων.

Το Εθνικό Σχέδιο δεν υποστηρίζει τις πολυτροπικές μεταφορές, καθώς δεν βλέπουμε καμία αύξηση του μεριδίου των τρένων ούτε επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό των δημόσιων μεταφορών, έναντι ορυκτών τεχνολογιών ούτε επενδύσεις στην ανανέωση του στόλου ή σχέδιο μείωσης του συνολικού αριθμού αυτοκινήτων ούτε ουσιαστική υποστήριξη των πόλεων για την ηλεκτροδότηση των λεωφορείων, των στόλων τους και την παροχή υποδομών χρέωσης, κλπ.

Με όλα όσα προαναφέρθηκαν δεν είναι άδικο να πούμε ότι παρά τις εξαιρετικά φιλόδοξες βλέψεις και τις σημαντικές προβλεπόμενες δράσεις, επενδύσεις και χρηματοδοτήσεις, το Εθνικό Σχέδιο υστερεί εμφανώς ως προς την πράσινη πλευρά της ανάκαμψης παρουσιάζοντας ένα σημαντικό έλλειμμα σε κρίσιμους τομείς.

Εκτιμάται ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ισχύει η αρχή «δεν βλάπτω» της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για το 100% των επενδύσεων και των κρατικών ενισχύσεων, αποκλείοντας την υποστήριξη επιβλαβών για το περιβάλλον δραστηριοτήτων και ενισχύοντας περιβαλλοντικά βιώσιμες δραστηριότητες και αυτό έχει κάπου ξεχαστεί. Και ενώ φαίνεται να υπάρχει προσήλωση στη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού άνθρακα και σε ένα μεγάλης κλίμακας πρόγραμμα αποκατάστασης της φύσης, δεν υπάρχει η αντιστοίχιση στις επιλέξιμες επενδύσεις για το διάστημα 2021-2027, οι οποίες θα πρέπει να είναι συμβατές με τους στόχους αειφορίας και τους ειδικούς κλιματικούς στόχους.

Στο πλαίσιο αυτό, τα Σχέδια Ανάκαμψης προκειμένου να αποτελέσουν το μεγαλύτερο πράσινο επενδυτικό πρόγραμμα στον κόσμο, πρέπει να συμπεριλάβουν στη δομή τους επενδύσεις που πληρούν καθαρά περιβαλλοντικά και κλιματικά κριτήρια, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους για κλιματική ουδετερότητα και για προστασία της βιοποικιλότητας, ώστε, αφενός η αγορά να κινηθεί ανάλογα, αφετέρου η αναμενόμενη επανεκκίνηση των οικονομιών να βασιστεί στον πυλώνα της «Πράσινης Ανάκαμψης» ακολουθώντας και πρόσφατη επισήμανση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά, που αναφέρει ότι όλα τα κεφάλαια ανάκαμψης θα πρέπει να είναι συμβατά με τη Συμφωνία του Παρισιού.

Τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα οποία υποβάλλονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι το τέλος αυτού του μήνα, προσφέρουν μια σημαντική ευκαιρία για να προχωρήσουμε προς την προοδευτική τιμολόγηση του άνθρακα. Μέχρι σήμερα, τα σχέδια αυτά έχουν επικεντρωθεί πολύ περισσότερο στις επενδύσεις παρά στις μεταρρυθμίσεις και είναι μια καλή ευκαιρία να υπάρχουν σαφείς αναφορές στην επιζήμια για το περιβάλλον μεταρρύθμιση των επιδοτήσεων, για τις πράσινες δημόσιες συμβάσεις και βεβαίως για την τιμολόγηση του άνθρακα.

Στη συνέχεια το μπαλάκι θα βρίσκεται στο γήπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τα κράτη μέλη για να συμπεριλάβει περισσότερες πράσινες δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις στα Σχέδια Ανάκαμψης.

Η καλύτερη παρακαταθήκη θα είναι η βέλτιστη συνεισφορά για το κλίμα και για την αναγκαία οικολογική μετάβαση και σε αυτό το πλαίσιο, απαιτούμε αποφασιστικότητα και πολιτική βούληση για μια μεταρρύθμιση που θα συμπεριλάβει την προοδευτική τιμολόγηση του άνθρακα και έτσι θα βάλει ένα λιθαράκι για την αποδέσμευση της Ευρώπης από τις ανθρακούχες εκπομπές, χωρίς να αφήνει κανέναν πίσω.

Photo by Kristaps Ungurs on Unsplash

Απρ 05 2021
0

WELCOMMON HOSTEL: ένα εξαιρετικό παράδειγμα υπεύθυνης, οικολογικής-κοινωνικής βιωσιμότητας

By | Δράσεις | No Comments

Το WELCOMMON HOSTEL είναι ένα 7όροφο κτίριο – ξενώνας στο κέντρο της Αθήνας, ένα κοινωνικό και οικονομικό πείραμα της κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης ΑΝΕΜΟΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ, που προσφέρει διαμονή για άτομα όλων των ηλικιών και τόπων χωρίς διακρίσεις, ένας ξενώνας βιώσιμου τουρισμού, μια πρόταση για διαμονή κοινωνικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών ενεργών ομάδων και ατόμων κατά τη διαμονή τους στο Αθήνα. Special place, people, values. 

Το WELCOMMON HOSTEL είναι ένα εμβληματικό σχέδιο του Ανέμου Ανανέωσης, μιας ΚΟΙΝΣΕΠ που δημιουργήθηκε το 2014 για την προώθηση της κοινωνικής και πράσινης καινοτομίας, του βιώσιμου τουρισμού, της περιβαλλοντικής και κλιματικής προστασίας, της ενεργειακής μετάβασης, της κοινωνικής ένταξης και του διαπολιτισμικού διαλόγου. Είναι ένα παράδειγμα για το ρόλο που μπορεί να έχει η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία σε οικονομικό, τοπικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο, ιδιαίτερα μέσα και μετά την πανδημία COVID-19.

Για χρόνια, το κτίριο, το οποίο νοικιάζουμε από ιδιωτική εταιρία, στέγαζε δημόσια κλινική (το 3ο θεραπευτήριο του ΙΚΑ), η οποία όμως έκλεισε το 2013 και έτσι το κτίριο παρέμενε άδειο, αποτελώντας εστία υποβάθμισης της γειτονιάς, μέχρι να το ενοικιάσουμε τον Αύγουστο 2016. 

Από τον Ιούνιο του 2018 που ξεκίνησε η λειτουργία του WELCOMMON HOSTEL, το σύνθημά μας είναι “κοιμηθείτε για να ονειρευτείτε, να είστε ενεργοί για πολιτιστικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά και κλιματικά ζητήματα”. Γιατί τo WELCOMMON HOSTEL δεν είναι μόνο ένας ξενώνας, χώρος ύπνου σε αξιοπρεπές και αισθητικά όμορφο περιβάλλον, αλλά και ένα κέντρο κοινωνικής και πράσινης καινοτομίας, χώρος φιλοξενίας δράσεων, εκδηλώσεων, σεμιναρίων, εργαστηρίων για την πράσινη και κοινωνική οικονομία, την διαπολιτισμική εκπαίδευση, την κοινωνική ενδυνάμωση και ένταξη, την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την προώθηση του διαλόγου μεταξύ των πολιτισμών, για μια περιβαλλοντικά και κλιματική υπεύθυνη πολιτική.

Πέντε όροφοι του 7όροφου κτιρίου μπορούν να φιλοξενήσουν μέχρι 15ο άτομα. Οι πελάτες μας έχουν διαφορετικές επιλογές ανάλογα με τις ανάγκες τους. Δεν έχουν όλοι/ες τις ίδιες ανάγκες για αυτό επιλέξαμε και δημιουργήσαμε το WELCOMMON HOSTEL, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις διαφορετικές ανάγκες, διαφορετικών ταξιδιωτών και ανθρώπων.

Υπάρχει  μια πληθώρα επιλογών στο WELCOMMON HOSTEL: 8κλινοι και 4κλινοι κοιτώνες (four or eight-bed dormitory με κοινόχρηστα μπάνια, 5κλινο δωμάτιο, (five-bed room), τετράκλινα δωμάτια  (four-bed room), τρίκλινα δωμάτια (three-bed room), δίκλινα δωμάτια (double bed room) ή μονόκλινα δωμάτια single με δικό τους μπάνιο αλλά και ειδικά σχεδιασμένο δωμάτιο για ΑΜΕΑ.

Ανεξαρτήτως του τι θα επιλέξει ένας πελάτης, όλα τα δωμάτια έχουν σχεδιαστεί ώστε να είναι λιτά αλλά άνετα, καθαρά, ελκυστικά, με πρακτικές λύσεις για τις ανάγκες των ταξιδιωτών, ενώ είναι σχεδιασμένα με εικαστική αντίληψη. Το WELCOMMON HOSTEL ένα από τα ελάχιστα Hostel που έχουν σχεδιαστεί με οικολογική αντίληψη, επαναχρησιμοποιώντας αντικείμενα που έχουν αναβαθμιστεί όμως αισθητικά (re-use, upcycling), με στόχο να είναι λειτουργικό και να προσφέρει άνεση στους πελάτες.

Δύο όροφοι του Welcommon Hostel έχουν σχεδιαστεί κατάλληλα για να φιλοξενούν μικρότερες ή μεγαλύτερες εκδηλώσεις και οικολογικές, κοινωνικές, καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, προσφέροντας την ευκαιρία και την δυνατότητα στους/στις φιλοξενούμενους/ες ταξιδιώτες, τουρίστες, εθελοντές, φοιτητές Erasmus, νομάδες εργαζόμενους, επισκέπτες, πρόσφυγες, μετανάστες και άλλα ενδιαφερόμενα άτομα και ομάδες να συνεργαστούν, να συμμετάσχουν από κοινού σε δραστηριότητες και να μάθουν ο/η ένας/μία από τον/την άλλο/άλλη. Γιατί WELCOMMON HOSTEL σημαίνει Welcome in common, together, δηλαδή καλώς ήρθατε, μαζί όμως.

Special place, people, values

Σχεδιάσαμε και υλοποιούμε, λοιπόν, ένα καινοτόμο μοντέλο συνύπαρξης, αλληλεπίδρασης και συνεργασίας μέσα από τον βιώσιμο τουρισμό αλλά και πέρα από αυτόν. Δεν διαχωρίζουμε, δεν απομονώνουμε, αντιθέτως δημιουργούμε ευκαιρίες και ένα περιβάλλον αλληλο-γνωριμίας, αλληλο-σεβασμού και συνεργασίας, αφού οι  πελάτες μας είναι κάθε είδους ταξιδιώτες χωρίς διακρίσεις: τουρίστες, εθελοντές, φοιτητές erasmus, σύγχρονοι νομάδες – εργαζόμενοι (nomads-workers), νεο-αφιχθέντες, πρόσφυγες, μετανάστες. Λειτουργεί αυτό το “συμπεριληπτικό” (inclusive) μοντέλο, θα αναρωτηθεί κάποιος/α; Βεβαίως, είναι πολύ ενδιαφέρουσα η εμπειρία μας στην πράξη, όχι μόνο ως θεωρητικό σχήμα. Εξάλλου, είναι και συγκριτικό μας πλεονέκτημα μεταξύ άλλων επιχειρήσεων τουρισμού! Πάνω από το 90% των πελατών μας επιλέγουν συνειδητά τον δικό μας ξενώνα, μεταξύ πολλών άλλων δυνατοτήτων που έχουν, ακριβώς για τον χαρακτήρα που έχουμε.

Η άποψη μας, το όραμά μας, είναι να φέρουμε κοντά ανθρώπους από ολόκληρο τον πλανήτη χωρίς διακρίσεις, να συμβάλλουμε στην επικοινωνία μεταξύ τους, να περάσουν καλά και να ανακαλύψουν την δημιουργική κοινωνική, περιβαλλοντική, καλλιτεχνική πλευρά της πόλης, της Αθήνας, αλλά, γιατί όχι, και άλλων ελληνικών περιοχών. Είμαστε εξάλλου μέλη ενός συλλόγου 20 ελληνικών κοινωνικών και οικολογικών ξενώνων, και μετέχουμε σε πολλά ευρωπαϊκά και διεθνή δίκτυα βιώσιμου τουρισμού (Le Mat Europe, Hostel World, Hostelling International κ.α.). Ειδικά μετά την πανδημία, αυτή η τάση στον τουρισμό – τον υπεύθυνο, βιώσιμο που νοιάζεται για τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο αλλά και για την γνωριμία με άλλους ανθρώπους και την από κοινού συμμετοχή σε δραστηριότητες – θα δυναμώσει, όπως δείχνουν πολλές έρευνες.

Στο WELCOMMON Hostel μπορούμε να εισάγουμε τους επισκέπτες μας στον κόσμο των πολιτιστικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών οργανώσεων της Ελλάδας καθώς και σε αυτόν της κοινωνικής οικονομίας. Μπορούμε να τους συνδέσουμε με τη δημιουργική πλευρά της πόλης και τους κοινωνικούς οργανισμούς, μπορούμε να τους ενημερώσουμε για την κατάσταση της κοινωνικής οικονομίας, της κλιματικής δράσης ή των προσφύγων στη χώρα μας. Και μπορούν, αν θέλουν, να παίξουν μουσική στο μπαρ μας ή να συμμετάσχουν σε μια διαπολιτισμική βραδιά (προ COVID-19 και ελπίζουμε ξανά μετά την πανδημία).

To WELCOMMON HOSTEL είναι ένας ξενώνας φιλικός στο ποδήλατο  (bicycle-friendly hostel) και οι επισκέπτες/τριες μας μπορούν να αφήσουν το ποδήλατό τους για πάρκινγκ ή ασφάλεια στην ρεσεψιόν μας, ενώ μπορούμε να τους/τις διευκολύνουμε να ενοικιάσουν ένα ποδήλατο για να κάνουν με αυτό βόλτα στην πόλη, να γνωρίσουν την Αθήνα με ποδήλατο. Όλο το hostel είναι φιλικό και προσβάσιμο για τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, αλλά έχουμε διαμορφώσει και ένα κατάλληλο δωμάτιο  για ΑΜΕΑ, με περισσότερες διευκολύνσεις που μπορεί να φιλοξενήσει 3- 4 άτομα (και έχει ήδη φιλοξενήσει αρκετά μέχρι σήμερα, όπως και σχετικές δραστηριότητες).

Υποστήριξη της τοπικής οικονομίας, συμβολή στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα

Ο ξενώνας υπογραμμίζει στην πράξη τον θετικό αντίκτυπο που έχει ο αειφόρος (βιώσιμος) τουρισμός – και οι συνεταιρισμοί και οι κοινωνικές επιχειρήσεις – στις κοινότητες, στην αναζωογόνηση των γειτονιών, στη δημιουργία γεφυρών μεταξύ κοινοτήτων, κοινωνικών ομάδων, νεοεισερχόμενων και τοπικών ανθρώπων.

Συνεισφέραμε και συνεχίζουμε να συνεισφέρουμε στην αναζωογόνηση της γειτονιάς μέσα στην οικονομική κρίση (2016-2021), στηρίζουμε την τοπική οικονομία με επιλογές που κάνουμε στις προμήθειες μας ενσωματώνοντας στις συμβάσεις κοινωνικά, τοπικά, περιβαλλοντικά κριτήρια, μειώσαμε τις εκπομπές ρύπων από τη χρήση ορυκτών καυσίμων (καυστήρας πετρελαίου) και εφαρμόζουμε στρατηγικές μείωσης των πλαστικών μίας χρήσης και γενικότερα μηδενικών αποβλήτων. Δημοσιεύσαμε πρόσφατα τα αποτελέσματα της “ενεργειακής μας επιθεώρησης” μετά από παρεμβάσεις που προωθήσαμε (χωρίς να έχουμε κάποια επιδότηση ή πρόγραμμα χρηματοδότησης) που επηρέασαν σημαντικά την περιβαλλοντική απόδοση του ξενώνα. Καταφέραμε όχι μόνο να μειώσουμε την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας του κτιρίου και να χρησιμοποιήσουμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για μέρος των αναγκών μας, αλλά και να ελαχιστοποιήσουμε τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που παράγονται από τα ορυκτά καύσιμα.

Εφαρμόζουμε ένα σύστημα ελαχιστοποίησης αποβλήτων, ειδικά μειώνοντας τα πλαστικά μιας χρήσης και γενικότερα τις συσκευασίες μιας χρήσης, αυξάνοντας τον διαχωρισμό στην πηγή και την ανακύκλωση, ενώ ολόκληρο το WELCOMMON HOSTEL βασίστηκε σε μια στρατηγική ορθολογικής επαναχρησιμοποίησης (reuse) και αναβάθμισης αντικειμένων που μπορούσαν ακόμα να χρησιμοποιηθούν (upcycling), πράγμα που είναι στην πραγματικότητα ένα παράδειγμα του πώς μπορούμε να συνδυάσουμε την επαναχρησιμοποίηση με υψηλή αισθητική και λειτουργικότητα. Έχουμε, επίσης, υπογράψει και εφαρμόζουμε την έκκληση πολλών φορέων τουρισμού και άλλων οργανισμών, INTERNATIONAL TOURISM PLASTIC PLEDGE . Επίσης, φροντίζουμε να βελτίωση τις επιδόσεις μας σε ένα σύνολο από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals) του ΟΗΕ, ιδιαίτερα τώρα που τρέχει η δεκαετία δράσης (2021-2030) για την επίτευξη των στόχων αυτών. 

Ένα hostel με κοινωνικό αντίκτυπο

Από την έναρξη λειτουργίας του, έχουμε προσφέρει με ασφαλή και αξιοπρεπή διαμονή και σε περισσότερα από 1500 παιδιά, εφήβους και ενήλικες πρόσφυγες και 330 εθελοντές από πολλές χώρες, οι οποίοι έχουν συμμετάσχει σε διαπολιτισμικά μαθήματα και δραστηριότητες για πρόσφυγες και μετανάστες. Προσφέρουμε, επίσης, μαθήματα (π.χ. για γλώσσα, ζωγραφική, κουκλοθέατρο, μουσική κ.λπ.) με την υποστήριξη εθελοντών σε πρόσφυγες, μετανάστες, ντόπιους, τουρίστες. Εργαζόμαστε για την ενδυνάμωση και την κατάρτιση των επισκεπτών μας. Σχεδιάζουμε διαδραστικά εργαστήρια για την επαγγελματική κατάρτιση και προώθηση των ικανοτήτων και προσόντων των προσφύγων, ειδικά των νέων, καθώς και των Ελλήνων πολιτών, προκειμένου να μπορέσουν να βρούμε τον δρόμο τους στις κοινωνίες μας προς όφελος (και) των κοινωνιών μας.

Είμαστε πολύ περήφανοι που η κοινωνική συνεταιριστική μας εταιρεία ANEMOΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ / WIND OF RENEWAL έχει λάβει 5 διακρίσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την καινοτομία και τη συμβολή μας στην κοινωνική οικονομία. Είναι μεγάλη τιμή για εμάς που έχουμε λάβει European Citizen’s Prize 2018, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε ειδική τελετή στο χώρο του Ευρωκοινοβουλίου (9 Οκτωβρίου 2018).

Επίσης, το διεθνές δίκτυο HOSTEL WORLD μας τίμησε με μια σημαντική διάκριση, περιέλαβε το WELCOMMON HOSTEL στη λίστα των  Hostel Heroes (Ξενώνων Ηρώων), αναφέροντας ότι είναι ένα “hostel που στο μέσον της κρίσης στηρίζει τις κοινότητες να έρθουν κοντά και να …δημιουργήσουν έναν καλύτερο κόσμο“!

Είμαστε ενθουσιασμένοι/ες που το WELCOMMON HOSTEL έλαβε προσφάτως την 7η διάκριση, ως η καλύτερη κοινωνική / διαπολιτισμική δράση της χρονιάς στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του covid-19, στο πλαίσιο του διαγωνισμού που διοργανώθηκε από το εθνικό δίκτυο του «Ιδρύματος Anna Lindh», του Ευρω-Μεσογειακού Δίκτυου για τον Διαπολιτισμικό Διάλογο, με βάση τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας όχι μόνο μεταξύ των μελών του Δικτύου αλλά και με ανοικτή πρόσκληση σε ενδιαφερόμενους, ενεργούς πολίτες. 

Ενώ τώρα το WELCOMMON HOSTEL περιλαμβάνεται στην short list (τα 5 καλύτερα στην κατηγορία τους από τα οποία θα αναδειχθεί το καλύτερο), για δύο κατηγορίες διακρίσεων σε παγκόσμιο επίπεδα, στο πλαίσιο του διαγωνισμού EXTRAORDINARY HOSCARS AWARDS 2021 που διοργάνωσε το HOSTEL WORLD και στο οποίο συμμετείχαν hostels από ολόκληρο τον πλανήτη. Το WELCOMMON HOSTEL είναι υποψήφιο για την πρώτη θέση στην κατηγορία EXTRAORDINARY SUSTAINABLE HOSTEL καθώς και εκ νέου στην κατηγορία HOSTEL HERO. H επιτροπή κριτών επέλεξε 5 Hostel για κάθε μία από τις 7 κατηγορίες βραβείων, μεταξύ πάρα πολλών υποψηφιοτήτων από ολόκληρο τον πλανήτη. Ανεξαρτήτως, όμως του τελικού αποτελέσματος, το να είμαστε στα 5 καλύτερα Hostel σε δύο κατηγορίες διακρίσεων που αφορούν σε θέματα κοινωνικά και βιωσιμότητας / αειφορίας με συμμετοχή υποψηφιοτήτων από ολόκληρο τον πλανήτη, από μόνο του αποτελεί μια πολύ μεγάλη τιμή και διάκριση για εμάς.

Κοινωνικό έργο και αλληλεγγύη μέσα στην πολλαπλή κρίση

Από τον Ιούνιο του 2020, ακόμη και ο βιώσιμος τουρισμός κατέρρευσε και ταυτόχρονα χιλιάδες αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα έμειναν άστεγοι εν μέσω παγκόσμιας πανδημίας, και γι αυτό αποφασίσαμε να φιλοξενήσουμε έναν αριθμό προσφύγων, τους πιο ευάλωτους μεταξύ τους, όπως επιζώντες – θύματα σεξουαλικής βίας, βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης, ηλικιωμένων, ατόμων με χρόνιες ασθένειες, εγκύων και μητέρων με νεογέννητα μωρά. Το όραμα για το Welcommon Hostel, ήταν να είναι μια βιώσιμη λύση για διαμονή όλων των ταξιδιωτών. Εάν έχετε έρθει ποτέ στο Welcommon Hostel πιθανότατα  έχετε διαπιστώσει ότι είναι ένα ξεχωριστό μέρος, ένα μέρος όπου μπορείτε να συναντήσετε ανθρώπους, να μάθετε από αυτούς… είναι μια κοινότητα. Ειδικό μέρος, άνθρωποι, αξίες.

Σήμερα, ο κόσμος μας μεταμορφώνεται με εντυπωσιακό ρυθμό, επηρεάζοντας το χώρο, φυσικό και ανθρωπογενές, ζούμε και εργαζόμαστε, για το καλύτερο και, μερικές φορές, για χειρότερο. Η Αθήνα, όπου βρίσκεται ο ξενώνας μας, είναι μια πόλη που βρίσκεται σε κρίση, αλλά ταυτόχρονα κάποιος/α μπορεί να διαπιστώσει μια πραγματική αλλαγή, αν αποφασίσει να γίνει μέρος της κοινωνικής και οικολογικής αλλαγής. Εμείς αποφασίσαμε να γίνουμε μέρος αυτής της κοινωνικής και πράσινης μετάβασης.

Επιδιώκουμε να είμαστε οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμοι 

Το πρώτο βήμα είναι κρίσιμο: θέλουμε να είμαστε οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμοι. Η αειφορία σχετίζεται επίσης με την οικονομική πτυχή μιας επιχείρησης, εταιρείας ή νοικοκυριού. Ως συνεταιρισμός δεν μοιράζουμε κέρδη, αν υπάρχουν τα επενδύουμε σε νέες θέσεις εργασίας, κοινωνικές, κλιματικές και πράσινες δραστηριότητες. Το WELCOMMON HOSTEL στοχεύει να καλύψει με το παραγόμενο εισόδημα, τη λειτουργία του ξενώνα, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην καινοτομία, τα κλιματικά έργα και το κόστος των υπηρεσιών που προσφέρονται σε έναν αριθμό προσφύγων που στοχεύουν στη στέγαση, την κοινωνική ένταξη και τη μη τυπική εκπαίδευση. Καθημερινά, κάνουμε μια προσπάθεια να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες μας, να κάνουμε τον ξενώνα μας πιο βολικό, φιλικό και ζωντανό, πιο καλλιτεχνικό και κοινωνικό, εμπνέοντας ταυτόχρονα το προσωπικό, τους εθελοντές, τους επισκέπτες και τους επισκέπτες μας να αναμιχθούν και να υιοθετήσουν έναν πιο υπεύθυνο και βιώσιμο τρόπο ταξιδιού και διαβίωσης.

Η επόμενη μέρα για το κλίμα και την ενέργεια

Το επόμενο βήμα είναι επίσης πολύ σημαντικό για εμάς. δεσμευόμαστε να υποστηρίξουμε τη μετάβαση σε μια ενεργειακά αποδοτική και πράσινη οικονομία, δημιουργώντας ένα νέο κέντρο φιλικών προς το περιβάλλον και το κλίμα έργων και πρακτικών. στοχεύουμε επίσης στη συμβολή στη μείωση της ενεργειακής φτώχειας των νοικοκυριών, προσφέροντάς τους τεχνογνωσία και υποστήριξη, ώστε να μπορούν να βγουν από μια δύσκολη κατάσταση μέσω της κοινωνικής ενδυνάμωσης και της ενεργειακής απόδοσης.

 Βιώσιμες πρακτικές και αντίκτυπος                 

Στο Welcommon Hostel έχουμε εγκαταστήσει 20 ηλιακά πάνελ για την παραγωγή ζεστού νερού για τις ανάγκες των ταξιδιωτών και άλλες χρήσεις. Είναι γεγονός ότι η παραγωγή ζεστού νερού είναι μια σημαντική πηγή κατανάλωσης ενέργειας και οικονομικού κόστους των τουριστικών εγκαταστάσεων φιλοξενίας  και οι τρόποι παραγωγής του – τις περισσότερες φορές – σχετίζονται με τη χρήση ορυκτών καυσίμων, μια πρακτική που είναι επιβλαβής για το περιβάλλον και το κλίμα. Γι ‘αυτό, ακολουθώντας τη δέσμευσή μας για την δημιουργία μιας βιώσιμης και περιβαλλοντικής δίκαιης κοινωνίας, επιλέξαμε μια εναλλακτική πηγή ενέργειας για να προσαρμόσουμε την ανάγκη ζεστού νερού σε μια πρακτική χωρίς άνθρακα (δείτε το infographic)

– Ένα άλλο μέτρο που εφαρμόζουμε στον ξενώνα είναι η χρήση λαμπτήρων φωτισμού LED, μπορεί ο φωτισμός να είναι ένα μικρό μέρος του ενεργειακού κόστους για ένα νοικοκυριό, αλλά για ένα κτήριο 7 ορόφων με περισσότερα από 10 δωμάτια / όροφο, καθώς και με πολλούς διαδρόμους,  σκάλες, αποθηκευτικούς χώρους κ.λπ. η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για τις ανάγκες φωτισμού κατέληξε να είναι μια σημαντική επένδυση. Ωστόσο, το αποτέλεσμα αυτής της επένδυσης ήταν επίσης σημαντικό και απεικονίζεται καλά στους ηλεκτρικούς λογαριασμούς μετά. (δείτε το γράφημα)

         

Το WELCOMMON Hostel έχει σχεδιαστεί να αποτελεί (και) ένα ανοιχτό κέντρο κοινωνικής ένταξης, πράσινης μετάβασης και πράσινων – κοινωνικών θέσεων εργασίας για νέους και νέες. Ο στόχος είναι να δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες απασχόλησης για όλους και όλες σε τομείς όπως, ο βιώσιμος τουρισμός, η ανακύκλωση, η πράσινη / κυκλική οικονομία, η ενεργειακή απόδοση και άλλα. Ένας μεγάλος αριθμός εργαστηρίων, εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων σχετικά με την πράσινη μετάβαση υλοποιήθηκαν και εξακολουθούν να υλοποιούνται από τον Άνεμο Ανανέωσης στο Welcommon Hostel, ενώ παρέχονται οι εγκαταστάσεις και ο χώρος εργασίας για να φιλοξενηθούν παρόμοιες πρωτοβουλίες από άλλους φορείς.

Μια επιπλέον δράση (2017-2020) αφορά την προστασία του κλίματος, με έμφαση στη δράση το κλίμα και στην ενεργειακή απόδοση στα σχολεία, στην επιμόρφωση εκπαιδευτικών καθώς και μαθητών, σε σχέση με την την κλιματική κρίση. Οι δράσεις δεν περιορίζονται μόνο στο χώρο του WELCOMMON HOSTEL, αλλά και εκτός των ορίων του ξενώνα και των φιλοξενούμενων ταξιδιωτών του, στην ευρύτερη κοινωνία. Τρία είναι τα πιο εμβληματικά προγράμματα: 

a) EUKI- Κλιματικά σχολεία Βερολίνο – Αθήνα, ένα πρόγραμμα της European Climate Initiative (EUKI) (2017-2020)

b)  EUKI-YESClima: “Νέοι και νέες εργάζονται για σχολεία φιλικά στο κλίμα και ενεργειακά αποτελεσματικά“, ένα πρόγραμμα της European Climate Initiative (EUKI) (2018-2020).

c) EUKI-ZEWklima: ZEWKlima – Μελλοντικές ευκαιρίες στην Ενεργειακή Μετάβαση στη Νότια Ευρώπη

αλλά και πολλά σεμινάρια, εργαστήρια, εκδηλώσεις για ενεργειακή μετάβαση, προστασία κλίματος και ενεργειακοί συνεταιρισμοί.

Δωρεές για τις κοινωνικές μας δραστηριότητες κατά τη διάρκεια του COVID-19

Στείλτε μας τα στοιχεία σας για το επίσημο τιμολόγιο/απόδειξη για τη δωρεά σας.

ANEMOS ANANEOSIS / WIND ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ

Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας

ΙΒΑΝ  GR 7608900100003010003540200

Κωδικός Swift STKAGRA1

———————————————————————————————————————————-

ANEMOS ANANEOSIS / WIND ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ

Τράπεζα Πειραιώς

IBAN: GR83 0172 0180 0050 1807 7868 25 3

Ο κωδικός BIC της Πειραιώς είναι PIRBGRAA