“Σχολεία στο Πανεπιστήμιο” του Freie Universität Berlin

By | Δράσεις | No Comments

Παρουσίαση του προγράμματος “Σχολεία στο Πανεπιστήμιο” του Κέντρου Ερευνών Περιβαλλοντικής Πολιτικής (ffu) του Freie Universität Berlin

Το Κέντρο Ερευνών Περιβαλλοντικής Πολιτικής (ffu) του Freie Universität Berlin ιδρύθηκε το 1986 και από τότε ασχολείται με την επεξεργασία συγκριτικών και διεθνών περιβαλλοντικών και βιώσιμων ενεργειακών πολιτικών και πρακτικών, ακαδημαϊκών και πολιτικών, ερευνητικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την ενέργεια και το περιβάλλον. Στα προγράμματα αυτά συμμετέχουν προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές του Πανεπιστημίου όπως και υποψήφιοι διδάκτορες.

Η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Εducation for Sustainable Development – ESD) είναι ένα νέο πεδίο για το ffu, στο οποίο δραστηριοποιείται από το 2005. Η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (ESD) επιτρέπει στους ανθρώπους να αναπτύξουν τις γνώσεις, τις αξίες και τις δεξιότητες που θα βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής μας σήμερα χωρίς να καταστρέψουμε τον πλανήτη.

 

Το πρόγραμμα “Σχολεία στο Πανεπιστήμιο” επιδιώκει να δημιουργήσει μία “εκπαιδευτική γέφυρα” μεταξύ σχολείων και Πανεπιστημίου. Επικεντρώνεται σε θέματα αειφορίας και κλιματικής προστασίας και προσφέρει εκδηλώσεις πρακτικής εκμάθησης για εκπαιδευτικούς και εβδομαδιαία εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές 5ης και 6ης Δημοτικού. Το πρόγραμμα οργανώνεται ως εξής:

  • 2 εβδομαδιαία προγράμματα ετησίως
  • 75 – 80 διαδραστικά εργαστήρια το καθένα
  • εκπαίδευση ESD για εκπαιδευτικούς
  • οι εκπαιδευτές είτε με ακαδημαϊκό υπόβαθρο είτε όχι
  • απευθύνεται σε ένα σύνολο 2.500 μαθητών και 400 καθηγητών ετησίως

Στόχοι του προγράμματος είναι η αύξηση της ευαισθητοποίησης των μαθητών και των εκπαιδευτικών σε θέματα βιωσιμότητας στην καθημερινή τους ζωή, η ενδυνάμωση των μαθητών και των εκπαιδευτικών να κάνουν αλλαγές στη συμπεριφορά τους προς μία πιο βιώσιμη κατεύθυνση, να βοηθηθούν οι μαθητές να αποκτήσουν βαθιά γνώση σε θέματα βιωσιμότητας και να μάθουν δεξιότητες κριτικής σκέψης και τέλος να ενθαρρυνθούν οι εκπαιδευτικοί να εφαρμόσουν διεπιστημονικές μεθόδους στο πρόγραμμά τους στην τάξη.

Βασικές θεματικές των εργαστηρίων που παρέχει το πρόγραμμα είναι οι εξής:

  • κλιματική αλλαγή, ενεργειακή μετάβαση, εξοικονόμηση ενέργειας
  • παραγωγή τροφίμων & γεωργία
  • κατανάλωση, τρόπος ζωής και σχεδιασμός προϊόντων
  • κινητικότητα, πολεοδομία και αρχιτεκτονική
  • διατήρηση της βιοποικιλότητας

Η εύρεση των κατάλληλων μέσων διδασκαλίας για την κάθε ηλικία είναι καίριας σημασίας καιχρειάζεται να πηγάζει απόεμπειρίες της καθημερινής όπως π.χ. το φαγητό, την κατανάλωση, τη μετακίνηση κ.ά.

Πιο συγκεκριμένα μέσα τα οποία χρησιμοποιούνται είναι:

  • πειράματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
  • εκμάθηση στον κήπο του Freie Universität
  • εκδηλώσεις για φαγητό και μαγείρεμα
  • εκδρομές
  • τέχνες και δραστηριότητες θεάτρου
  • δημιουργική γραφή, κουίζ
  • κινηματογράφος, παιχνίδια,
  • παιχνίδια ρόλων, μελλοντικά εργαστήρια που ασχολούνται με την ενέργεια, την ανακύκλωση, την διατήρηση των πόρων, τη βιώσιμη ζωή και γεωργία

Υπεύθυνοι των εργαστηρίων είναι  ερευνητές και φοιτητές, περιβαλλοντολόγοι, εμπειρογνώμονες της ενέργειας, αρχιτέκτονες, μηχανικοί, καλλιτέχνες του θεάτρου, εικαστικοί, φωτογράφοι, συγγραφείς αλλά και συμμαθητές.

 Η κατάρτιση των εκπαιδευτικών σε θέματα Εκπαίδευσης για την Αειφορία στοχεύει στην ουσιαστική προώθηση σχετικών προγραμμάτων στα  σχολεία, την υποστήριξη των εκπαιδευτικών σε τέτοιου είδους πεδία και την ανάπτυξη δικτύου υποστήριξης μεταξύ των ίδιων των δασκάλων (οι ίδιοι οι δάσκαλοι καλούνται να εκπαιδεύσουν άλλους δασκάλους). Το πρόγραμμα έως τώρα έχει αξιολογηθεί θετικά από την εκπαιδευτική κοινότητα. Με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του προγράμματος, το 85% των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών αναφέρει ότι εμπνεύστηκε να συνεχίσει και να εμβαθύνει σε θέματα ESD στα σχολεία τους, ενώ αυτό που τους άρεσε περισσότερο στο πρόγραμμα ήταν η ποικιλία των θεμάτων που το απαρτίζουν.

Από το 2009 το πρόγραμμα έχει βραβευτεί, γεγονός το οποίο έχει αυξήσει την προβολή του αλλά και την εμπιστοσύνη των χορηγών στη δράση του.

Στοιχεία του προγράμματος “Σχολεία στο Πανεπιστήμιο” έως σήμερα :

  • 16 εβδομαδιαία προγράμματα
  • 16 εκπαιδεύσεις εκπαιδευτικών
  • 000 νέοι μαθητές
  • 900 εκπαιδευτικοί
  • 000 εκπαιδευτικοί με κατάρτιση

Η παρουσίαση του προγράμματος “Σχολεία στο Πανεπιστήμιο”έγινε στο πλαίσιο της 1ης εκπαιδευτικής επίσκεψης στο Βερολίνο από την ομάδα των 3 βοηθών ερευνητών του “Ανέμου Ανανέωσης”, από την υπεύθυνη του προγράμματος κα Karola Braun-Wanke (www.fu-berlin.de/schueleruni).

Το πρόγραμμα «Κλιματικά Σχολεία Αθήνα –Βερολίνο» (CLIMATESCHOOLBe.At) υλοποιείται από τον Δήμο Αθηναίων, την ΚΟΙΝΣΕΠ «Άνεμος Ανανέωσης», την Γερμανική πρωτοβουλία πολιτών «RespectforGreece» («Σεβασμός για την Ελλάδα») και το Ανεξάρτητο Ινστιτούτο για Περιβαλλοντικά Θέματα  (IndependentInstituteforEnvironmentalIssues – UfU). Το πρόγραμμα αξιολογήθηκε κι επιλέχθηκε προς χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για το Κλίμα (EuropeanClimateInitiative), η οποία αποτελεί χρηματοδοτικό εργαλείο του Γερμανικού Υπουργείου Περιβάλλοντος, Προστασίας της Φύσης και Πυρηνικής Ασφάλειας (BMUB). Υλοποιείται με την αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.

Το πρόγραμμα στοχεύει στην:

  • ενίσχυση των γενικότερων προσπαθειών ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης των μαθητών, εκπαιδευτικών και γονιών και συμμετοχή τους στην προστασία του κλίματος και στην μείωση της σπατάλης ενέργειας,
  • μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος (της κατανάλωσης ρεύματος) των σχολικών κτιρίων (κατά 5%)
  • γενικότερη προσπάθεια μείωσης του οικολογικού αποτυπώματος.

Το πρόγραμμα έχει διάρκεια 28 μηνών (2017- 2019) και στοχεύει στην αύξηση της ευαισθητοποίησης γύρω από την κλιματική αλλαγή και την κατανάλωση ενέργειας στις σχολικές κοινότητες του Δήμου Αθηναίων (ΔΑ).

Μάγια Ανδρέου

Μίλτος Τσακίρης

Εύα Γρηγοριάδου

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα “Σχολεία στο Πανεπιστήμιο”:

www.fu-berlin.de/schueleruni

www.fu-berlin.de/ffu

www.youtube.com/channel/UCKR-62kVeWBf49eqqW3lRUA

WELCOMMON, όχι μόνο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων αλλά και στο επίκεντρο της ανταλλαγής εμπειριών

By | Δράσεις | No Comments

Τι #διαφορετικό κάναμε στο #WELCOMMON

Ένα κέντρο φιλοξενίας προσφύγων μπορεί να είναι ένας χώρος καινοτομίας, παραγωγής νέων μοντέλων, ανταλλαγής εμπειριών και εκπαίδευσης;

Στο WELCOMMON αποδείξαμε ότι όχι μόνο είναι εφικτό αλλά κι αναγκαίο. Φιλοξενήσαμε πολλές συναντήσεις, σεμινάρια, εκδηλώσεις, δεχθήκαμε εκατοντάδες επισκέπτες από 5 ηπείρους και δεκάδες χώρες που θέλησαν να μελετήσουν το μοντέλο μας.

Δεν ήταν μια απλή φιλόξενη αντιμετώπιση εκ μέρους μας, εκ μέρους του ΑΝΕΜΟΥ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ που οργάνωσε και λειτούργησε το WELCOMMON για 1,5 χρόνο, αλλά μια ευκαιρία για ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών καθώς και μια μοναδική ευκαιρία άμεσης συνάντησης και συζήτησης μεταξύ ενδιαφερομένων φορέων και φιλοξενούμενων προσφύγων.

Δημιουργήσαμε γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ αυτών που μελετάνε ή σχεδιάζουν ή λαμβάνουν αποφάσεις για τους πρόσφυγες και των ανθρώπων που είναι πρόσφυγες, των ανθρώπων που βιώνουν την προσφυγιά, των ανθρώπων που πρέπει να έχουν λόγο για τις πολιτικές που τους αφορούν…

Δεν ήταν λίγο να έρχονται απευθείας σε επικοινωνία και να συναντάνε οι πρόσφυγες τους πολιτικούς από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, τα ινστιτούτα, τα ιδρύματα, τις κοινωνικές κι ανθρωπιστικές οργανώσεις, τους πανεπιστημιακούς, τους εκπροσώπους δήμων κι ερευνητικών κέντρων, ανθρώπους από κάθε γωνιά του πλανήτη.

Με αφελή κι απότομο τρόπο η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και η ΕΑΤΑ Δήμου Αθηναίων θεώρησαν ότι είναι περιττά τέτοια καινοτόμα κέντρα, ότι όλα λύνονται μόλις οι πρόσφυγες πάνε σε ένα διαμέρισμα, ακόμα και οι πιο ευάλωτοι. Βέβαια ούτε όλα τα καμπ ούτε όλες οι μεγάλες δομές έκλεισαν, ούτε όλοι οι πρόσφυγες έχουν ενταχθεί κοινωνικά επειδή μεταφέρθηκαν σε κάποιο διαμέρισμα. Έκλεισαν όμως δύο από τα πιο καινοτόμα προγράμματα, το #WELCOMMON (Αθήνα) και το The Elpída Home for Refugees (στη Θεσσαλονίκη).

Ένα ερώτημα που έθεσαν πολλοί/ες από τους/τις φιλοξενούμενους/ες μας όταν τους ανακοινώθηκε ότι έπρεπε να μετακινηθούν σε διαμερίσματα και να αφήσουν την κοινότητά μας αλλιώς θα έβγαιναν από το πρόγραμμα “προστασίας” θέτει τα πράγματα σε μια διαφορετική βάση. “Γιατί αποφασίζετε για εμάς, χωρίς να μας ρωτήσετε”; Δεν θα έπρεπε να υπάρχει η δυνατότητα οι ίδιοι οι πρόσφυγες να αποφασίζουν σε ποιο μοντέλο φιλοξενίας θα ήθελαν να μείνουν “όσο διαρκεί η προστασία τους”; Σε διαμέρισμα ή σε κοινότητα ή σε κοινωνική κατοικία ή σε καμπ, για παράδειγμα. Πολύ περισσότερο αφού η χρηματοδότηση είναι 100% από ευρωπαϊκούς πόρους και δωρητές κι αφορά τους πρόσφυγες;

#withrefugees #refugees #socialinclusion #innovation #Ελλάδα #humanrights

 

Μελετώντας στο Βερολίνο την εκπαίδευση για το κλίμα και την εξοικονόμηση ενέργειας

By | Δράσεις, ΝΕΑ-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ | No Comments

1η Επίσκεψη μελέτης στο Βερολίνο, στo πλαίσιο του προγράμματος “OPEN SOCIETIES AND SCHOOLS IN CLIMATE PROTECTION AND ENERGY TRANSITION (CLIMATE SCHOOL Be.At)”

Τρεις συνεργάτες της ΚΟΙΝΣΕΠ «ΑΝΕΜΟΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ»  συμμετείχαμε σε επίσκεψη μελέτης για την ενέργεια και το κλίμα στο Βερολίνο (Φεβρουάριος, 2018) που διοργάνωσε η πρωτοβουλία πολιτών «Σεβασμός για την Ελλάδα / Respect for Greece», στο πλαίσιο του προγράμματος «Κλιματικά Σχολεία Αθήνα – Βερολίνο». Είχαμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε σε μία ποικιλία παρουσιάσεων και εργαστηρίων σε σχέση με θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και αειφορίας. Συμμετείχαμε σε συνολικά 14 συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε κέντρα Έρευνας και Εκπαίδευσης (BNE Zentrum – Κέντρο Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη, Bezirksamt Spandau – Κλιματικό Κέντρο Spandau, IHKBerlin – Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Βερολίνου), Πανεπιστήμια (Freie Universitat Berlin – FU), Σχολεία (Grundschule im Beerwinkel, Leibniz Gymnasium), ενώ επισκεφτήκαμε και την έκθεση BAUTEC που εστιάζει σε πράσινες και αειφόρες λύσεις.

Κάποια από τα βασικά ζητήματα της θεματολογίας των συναντήσεων εστιάζουν σε ζητήματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης αλλά και της σημασίας κοινωνικών πρακτικών, όπως συμμετοχικών διαδικασιών, για την επιτυχή υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων.

Σε μία εποχή κατά την οποία οι εκπαιδευτικές διαδικασίες και πρακτικές του παρελθόντος αναθεωρούνται είναι σημαντικό να υπάρχει διάχυση των νέων ιδεών και των καλών πρακτικών που ήδη εφαρμόζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κατά την επίσκεψή μας στο Βερολίνο, εκπαιδευτικοί αλλά και υπεύθυνοι εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε σχολεία μας παρουσίασαν παραδείγματα ολιστικής και διεπιστημονικής διδασκαλίας καθώς και δημιουργίας εκπαιδευτικών πλαισίων που δίνουν τη δυνατότητα στα ίδια τα παιδιά να συμμετέχουν στην παραγωγή γνώσης. Έτσι η εκπαιδευτική δραστηριότητα μετατρέπεται σε ένα πεδίο όπου μαθητές και δάσκαλοι συνδημιουργούν και παράγουν από κοινού γνώση.

Η διεπιστημονική διδασκαλία μπορεί να εμπνεύσει τα παιδιά καθώς είναι αποδεδειγμένο ότι τους αρέσει να συνδυάζουν τις γνώσεις τους. Όπως χαρακτηριστικά μας ανέφεραν εκπαιδευτικοί από το δημοτικό σχολείο Grundschule im Beerwinkel, “στα παιδιά αρέσει να χρησιμοποιούν γεωγραφία στο μάθημα των αγγλικών ή μαθηματικά στο μάθημα της ιστορίας…”. Είναι χρήσιμο, σε αυτή την κατεύθυνση, κάθε μάθημα να κινητοποιεί τους μαθητές, ενώ με αυτή τη μέθοδο μπορεί να εμπλουτίζεται διαρκώς το διαθέσιμο εκπαιδευτικό υλικό και οι μαθητές να νιώθουν πιο δημιουργικοί. Είναι σημαντικό, επίσης, τα θεωρητικά μαθήματα για τους μαθητές δημοτικού να συνδυάζονται με χειρωνακτικές δραστηριότητες και εκπαιδευτικές δράσεις στο πλαίσιο προγραμμάτων βιωσιμότητας και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Μία ενδιαφέρουσα ιδέα που παρουσιάστηκε ήταν η ιδέα των “ντετέκτιβ ενέργειας” η οποία ξεκίνησε να εφαρμόζεται πριν κάποια χρόνια σε σχολεία του Βερολίνου. Τώρα πια οι μαθητές αρκετών σχολείων έχουν εξοικειωθεί με το θέμα και έχουν τη δικιά τους ομάδα ελέγχου ενέργειας, μετατρέπονται δηλαδή σε επιθεωρητές ενέργειας μέσα στην τάξη και στο σχολείο. Η ομάδα ελέγχει ολόκληρο το σχολικό κτίριο μία ώρα κάθε μήνα και προετοιμάζει μία αναφορά. Οι μαθητές όμως ενημερώνουν και τους συμμαθητές τους ώστε να μειωθεί η σπατάλη ενέργειας. Μία ιδέα που προτάθηκε είναι να γίνονται παράλληλα αυτοί οι έλεγχοι των μαθητών από τα σχολεία του Βερολίνου και της Αθήνας και να ανταλλάξουμε εμπειρίες κι αποτελέσματα.

Τέλος, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία ενεργοποίησης των χρηστών και αποδοχής των προγραμμάτων ενεργειακής εξοικονόμησης από την εκάστοτε κοινότητα. Η ανάπτυξη συμμετοχικών διαδικασιών μεταξύ των χρηστών, των τεχνικών και των εκάστοτε διοικητικών ομάδων είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για τη σταθεροποίηση και την ομαλή και επιτυχή εφαρμογή ενός προγράμματος. Για να επιτευχθεί η ενεργή συμμετοχή των χρηστών είναι σημαντικό να ενημερώνονται εκτενώς για τη σημασία και την κοινωνική συνεισφορά της συμμετοχής τους σε ένα πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας.

Το πρόγραμμα «Κλιματικά Σχολεία Αθήνα –Βερολίνο» (CLIMATE SCHOOL Be.At) υλοποιείται από τον Δήμο Αθηναίων, την ΚΟΙΝΣΕΠ «Άνεμος Ανανέωσης», την Γερμανική πρωτοβουλία πολιτών «Respect for Greece» («Σεβασμός για την Ελλάδα») και το Ανεξάρτητο Ινστιτούτο για Περιβαλλοντικά Θέματα  (Independent Institute for Environmental Issues – UfU). Το πρόγραμμα αξιολογήθηκε κι επιλέχθηκε προς χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για το Κλίμα (European Climate Initiative), η οποία αποτελεί χρηματοδοτικό εργαλείο του Γερμανικού Υπουργείου Περιβάλλοντος, Προστασίας της Φύσης και Πυρηνικής Ασφάλειας (BMUB). Υλοποιείται με την αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.

Το πρόγραμμα στοχεύει στην:

  • ενίσχυση των γενικότερων προσπαθειών ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης των μαθητών, εκπαιδευτικών και γονιών και συμμετοχή τους στην προστασία του κλίματος και στην μείωση της σπατάλης ενέργειας,
  • μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος (της κατανάλωσης ρεύματος) των σχολικών κτιρίων (κατά 5%)
  • γενικότερη προσπάθεια μείωσης του οικολογικού αποτυπώματος.

Το πρόγραμμα έχει διάρκεια 28 μηνών (2017- 2019) και στοχεύει στην αύξηση της ευαισθητοποίησης γύρω από την κλιματική αλλαγή και την κατανάλωση ενέργειας στις σχολικές κοινότητες του Δήμου Αθηναίων (ΔΑ).

Μάγια Ανδρέου

Μίλτος Τσακίρης

Εύα Γρηγοριάδου

Ιστότοποι φορέων σχετιζόμενων με την 1η Επίσκεψη Μελέτης στο Βερολίνο:

http://www.bne-portal.de (BNE Zentrum)

https://www.klimawerkstatt-spandau.de (BezirksamtSpandau)

https://www.ihk-berlin.de (IHKBerlin)

http://www.fu-berlin.de/en/index.html (FreieUniversitatBerlin – FU)

https://www.bautec.com/en/ (έκθεση BAUTEC)