Μήνυμα αλληλεγγύης από το Τμήμα Συνεταιρισμών της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) στη Γενεύη.
Αυτή είναι μια στιγμή μεγάλης αναστάτωσης. Τα πλήρη ή μερικά μέτρα lockdown έχουν επηρεάσει περισσότερα από 5 δις άτομα σε όλο τον κόσμο. Πρόσφατες εκτιμήσεις της ΔΟΕ δείχνουν ότι κινδυνεύουν περισσότερες από 436.000.000 επιχειρήσεις. Εκατομμύρια εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο δεν έχουν δουλειά και δεν μπορούν να συντηρήσουν τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους. Το να πεθάνεις από την πείνα ή από τον ιό είναι ένα πολύ πραγματικό δίλημμα που αντιμετωπίζουν 1,6 δισεκατομμύρια εργαζόμενοι στην άτυπη οικονομία, το μισό συνολικό παγκόσμιο εργατικό δυναμικό των 3,3 δισεκατομμυρίων. Οι αξίες της αλληλεγγύης και της συνεργασίας απαιτούνται σήμερα περισσότερο από ποτέ.
Ιστορικά, βλέπουμε αύξηση της δημοτικότητας παρόμοιων αξιών κατά την διάρκεια τέτοιων περιόδων κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών, των φυσικών καταστροφών και συγκρούσεων. Αυτό ήταν εμφανές κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης στην Αργεντινή, της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και της κρίσης χρέους της Ελλάδας Παρομοίως, συνεταιρισμοί και ευρύτερα οργανισμοί της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο / SSE) έχουν γίνει κρίσιμοι παράγοντες της κοινότητας για την αντιμετώπιση επιδημιών δημόσιας υγείας όπως το AIDS (Swaziland, Vietnam), τις προσπάθειες ανακούφισης και ανάκαμψης μετά από φυσικές καταστροφές (Ιαπωνία, Αυστραλία) και τις εξελίξεις μετά από συγκρούσεις (Sri Lanka, Rwanda).
Αντιμέτωποι με την πανδημία και τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες μετά από αυτή, πολλοί συνεταιρισμοί και ευρύτεροι οργανισμοί ΚΑΛΟ / SSE έχουν υποφέρει σε διάφορους τομείς. Ενώ ορισμένοι τομείς, όπως το λιανικό εμπόριο τροφίμων, μπορεί να έχουν σημειώσει αύξηση της δραστηριότητας, οι περισσότεροι άλλοι τομείς έχουν δει μια ολική διακοπή ή μείωση των δραστηριοτήτων τους. Για να εξυπηρετήσουν τα μέλη και τις κοινότητές τους, πολλοί από τους συνεταιρισμούς στις αγροτικές και άτυπες οικονομίες πρέπει να προσαρμοστούν και να καινοτομήσουν στην αντιμετώπιση των αναγκών που δημιουργεί η πανδημία και των συνεπειών της. Άλλοι αγωνίζονται να βρουν πώς να αποκτήσουν πρόσβαση σε κυβερνητικά μέτρα αρωγής σε χώρες όπου υπάρχουν τέτοια μέτρα.
Οι συνεταιρισμοί και οι ευρύτερες οργανώσεις της κοινωνικής κι αλληλέγγυας οικονομίας κινητοποιούνται, επίσης, για να παρέχουν ανακούφιση στους εργαζομένους, τα μέλη και τις κοινότητές τους σε διάφορες πτυχές των κρίσεων, άμεσα και βραχυπρόθεσμα. Η υποστήριξή τους κυμαίνεται από την ασφάλεια στο χώρο εργασίας και στις συνθήκες εργασίας ή την διασφάλιση της σταθερότητας των αλυσίδων εφοδιασμού έως τη μετατόπιση της παραγωγής προς πιο απαραίτητες προμήθειες, τη διεύρυνση της πρόσβασης σε σχετικές πληροφορίες για την ασθένεια COVID-19 και την επικοινωνία με τις κυβερνήσεις ώστε να επηρεάσουν τις πολιτικές τους για υποστήριξη των μελών και των κοινοτήτων τους.
Τα πιστωτικά ιδρύματα και οι χρηματοοικονομικοί συνεταιρισμοί παρέχουν υποστήριξη ρευστότητας σε επηρεαζόμενες πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις σε χώρες όπως η Κένυα, η Γαλλία, η Αιθιοπία, η Ιταλία, η Ουγκάντα και ο Καναδάς. Δημιουργούν ταμεία αλληλεγγύης και πρωτοβουλίες crowdfunding για την υποστήριξη τοπικών επιχειρήσεων και ευάλωτων ατόμων.
Ορισμένοι συνεταιρισμοί έχουν τροποποιήσει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους για να καλύψουν επείγουσες τοπικές ανάγκες σε προστατευτικό εξοπλισμό, προμήθειες τροφίμων και υποστήριξη φροντίδας. Τροποποίησαν την παραγωγή σε πολύ αναγκαίες προμήθειες, όπως απολυμαντικά χεριών και μάσκες προσώπου που διανέμουν σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου και εργαζόμενους πρώτης γραμμής. Οι συνεταιρισμοί υγείας, συμπεριλαμβανομένων των συνεταιρισμών φαρμακοποιών, δημιουργούν ταμεία στήριξης και διανέμουν προστατευτικά μέσα για τα μέλη τους, τους εργαζομένους σε βασικές επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της υγειονομικής κρίσης.
Οι συνεταιρισμοί παραγωγών και καταναλωτών συγκαταλέγονται μεταξύ των βασικών παραγόντων διασφάλισης των αλυσίδων εφοδιασμού βασικών τροφίμων και αγαθών ενώ ταυτόχρονα επανατοπικοποιούν την παραγωγή, ιδίως όταν μπλοκάρονται προϊόντα που προέρχονται από αλλού. Οι γεωργικοί συνεταιρισμοί και οι καταναλωτικοί συνεταιρισμοί έχουν δημιουργήσει άμεσες αλυσίδες εφοδιασμού στην Ιαπωνία. Το έργο του συνεταιρισμού Savannah της Δανίας προάγει το άμεσο εμπόριο με τους συνεταιρισμούς παραγωγών καφέ της Κένυας, συντομεύοντας την αλυσίδα αξίας, βελτιώνοντας την ποιότητα των προϊόντων και ενισχύοντας τις εξαγωγικές ικανότητες για παραγωγικούς συνεταιρισμούς στη διαδικασία.
Οι συνεταιρισμοί και οι οργανισμοί ΚΑΛΟ / SSE με ισχυρή παρουσία στις κοινότητές τους εκπληρώνουν μια σειρά λειτουργιών υποστήριξης της κοινότητας. Οι συνεταιρισμοί στην Ιταλία βοηθούν τα ευάλωτα άτομα που δεν μπορούν να πάνε για ψώνια από μόνα τους, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας τους με δήμους. Εκείνοι στην Ιαπωνία και την Κορέα παρέχουν κουτιά με φαγητό για μειονεκτούντα παιδιά δημοτικού σχολείου κατά το κλείσιμο του σχολείου. Στη Γαλλία προσφέρουν κουπόνια υπηρεσιών για ευάλωτους πληθυσμούς, όπως άστεγοι, για χρήση σε συνεργαζόμενα σχήματα που προσφέρουν είδη υγιεινής και τροφίμων.
Είναι η φύση των κρίσεων που αναδεικνύει νέα σφάλματα σε ένα σύστημα ή διευρύνει τα υπάρχοντα. Μερικοί στοχαστές προβλέπουν μια νέα παγκόσμια τάξη. Δείχνουν προς μια επιστροφή στην αξία του κοινωνικού κράτους, ειδικά όσον αφορά την υγεία, την εκπαίδευση, την κοινωνική βοήθεια. Αυτή είναι, επίσης, μια εποχή κατά την οποία πολλοί άνθρωποι συνειδητοποιούν την ανάγκη για μετασχηματισμό των επιχειρηματικών πρακτικών ώστε να μην ενδιαφέρονται μόνο για την οικονομική διάσταση, αλλά και για την κοινωνική και περιβαλλοντική.
Η αξία των συνεταιρισμών αναγνωρίζεται στην άμεση αντιμετώπιση κρίσεων. Σε ορισμένες χώρες, όπως η Ιταλία και η Νότια Κορέα, περιλαμβάνονται τόσο στις διαδικασίες διαβούλευσης όσο και στις διαδικασίες εφαρμογής κυβερνητικών μέτρων στήριξης. Η υπάρχουσα υποδομή και τα δίκτυά τους βοηθούν στην κατανόηση των αναδυόμενων αναγκών και στην εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων υποστήριξης.
Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι αναγνωρίζεται ο ρόλος του πέρα από την άμεση, αντιμετώπιση της κρίσης, ακόμη και μετά την κρίση, στην ανάκαμψη και τον μετασχηματισμό των κοινωνιών και των οικονομιών μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Για το σκοπό αυτό, είναι σημαντικό για τις συνεταιριστικές οργανώσεις να διαδώσουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι συνεταιρισμοί μπορούν να βοηθήσουν στον μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, για παράδειγμα σε περίπτωση πτώχευσης, η υποστήριξη της εξαγοράς των επιχειρήσεων μέσω εργατικών συνεταιρισμών μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση θέσεων εργασίας.
Οι υποστηρικτές των συνεταιρισμών μπορούν επίσης να μοιράζονται παραδείγματα για το πώς λειτουργούν οι συνεταιρισμοί πλατφόρμας. Οι οικιακοί και οι οικιακοί βοηθοί στις ΗΠΑ ιδρύουν τους συνεταιρισμούς τους χρησιμοποιώντας διαδικτυακές εφαρμογές. Είναι βασικοί εργαζόμενοι για τις κοινωνίες που γερνούν αλλά αντιμετωπίζουν έλλειμμα οικονομικά προσιτών, προσβάσιμων υπηρεσιών φροντίδας.
Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, εμείς από το Τμήμα Συνεταιρισμών της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας θα θέλαμε να επιβεβαιώσουμε την αλληλεγγύη μας προς τα συνεταιριστικά και ευρύτερα κινήματα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Είμαστε πεπεισμένοι/ες ότι οι συνεταιρισμοί και άλλοι οργανισμοί κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας θα βοηθήσουν πέρα από τη φάση της έκτακτης ανάγκης και θα συμβάλλουν στη μεσοπρόθεσμη έως μακροπρόθεσμη ανάκαμψη στις πληγείσες χώρες, όπως έχουμε δει σε πολλές άλλες κρίσεις σε όλη την ιστορία. Έχουμε εμπιστοσύνη ότι οι αξίες και οι αρχές τους μπορούν να καθοδηγήσουν τη μετάβαση προς όχι μόνο προς μια νέα κανονικότητα αλλά προς μια καλύτερη κανονικότητα.
