80 εκπρόσωποι νησιών και φορέων του δικτύου μικρών νησιών SMILO – μεταξύ των οποίων και ο Άνεμος Ανανέωσης – συμμετείχαν για ένα 5ήμερο 23-27 Οκτωβρίου 22 στην συνάντηση στο νησί Culatra (Πορτογαλία) για να μοιραστούν την τεχνογνωσία, τη γνώση και καλές πρακτικές και να ανακαλύψουν καινοτόμες λύσεις για τη βιωσιμότητα των μικρών νησιών.
Στη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι από 23 νησιά και 20 χώρες: Loyalty Islands (Νέα Καληδονία, Γαλλία), Brownsea Island (Αγγλία, Ηνωμένο Βασίλειο), Chole Island (Τανζανία), Frioul (Μασσαλία, Γαλλία), Saint-Honorat (Γαλλία), Porquerolles (Γαλλία), Culatra (Πορτογαλία), Kerkennah (Τυνησία), Gozo (Μάλτα), Santa-Luzia (Ακρωτήριο), Bolama (Γουινέα-Μπισάου), Zlarin (Κροατία), Pangatalan (Φιλιππίνες), Principe Islands (SAO TOME AND PRINCIPE), Ouvea (Νέα Καληδονία), Gombrani και Rodrigues islands (Μαυρίκιος), Santa-Luzia (Πράσινο Ακρωτήριο).Καθώς και ειδικοί σε θέματα βιοποικιλότητας και βιωσιμότητας μικρών νησιών αλλά και φορείς όπως το National Trust, Σκωτία,
Ο Νίκος Χρυσόγελος εκπροσώπησε τόσο τον Άνεμο Ανανέωσης (είναι πρόεδρος της ΔΕ της κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης) όσο και τη Σίφνο.
Μέσα από διάφορες δραστηριότητες και προγράμματα διερευνώνται οι δρόμοι προς τη βιωσιμότητα για 18 μικρά νησιά, μεταξύ των οποίων και η Σίφνος όπου υλοποιείται το έργο SMILO-MED για τη “Βιώσιμη Διαχείριση των Φυσικών Πόρων Σίφνου“.
Το Διοικητικό Συμβούλιο και η Επιτροπή Αξιολόγησης της SMILO συνεδρίασαν για να αξιολογήσουν και να προχωρήσουν στην απονομή σε 4 νέα νησιά του “σήματος’ SMLO, το 2022. Στη συνάντηση συζητήθηκαν, επίσης, οι δράσεις του δικτύου SMILO για την επόμενη χρονιά, οι εμπειρίες και καλές πρακτικές νησιών καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην πορεία τους προς τη βιωσιμότητα. Η τεχνογνωσία, οι ανάγκες και τα βασικά θέματα ενδιαφέροντος που εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων θα ανοίξουν το δρόμο για τις δραστηριότητες δικτύωσης και εκπαίδευσης της SMILO κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους. Συζητήθηκε επίσης η ανάπτυξη του εργαλείου SMILO για τις επιπτώσεις ως προς τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) στα νησιά, και τη μελλοντική χρήση to από νησιώτες. H συνάντηση έκλεισε με την παρουσίαση της αξιολόγηση 4 νησιών που σμμετείχαν στην διαδικασία για τον χαρακτηρισμό τους ως βιώσιμα νησιά και την τελετή απονομής του σήματος του SMILO Sustainable Island.
Εργαστήρια συζήτησης για θέματα που απασχολούν μικρά νησιά
Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν μέσα από εργαστήρια είναι:
- Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε μικρά νησιά, καλές πρακτικές σχετικά με τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας σε μικρά νησιά.
- Βιώσιμη αλιεία σε μικρά νησιά, λύσεις που βοηθούν στη διατήρηση των ιχθυαποθεμάτων και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, την ανακύκλωση των αλιευτικών απορριμμάτων / αλιευτικών δικτυών, την ενίσχυση των τοπικών πωλήσεων ψαριών, ειδικό σήμα βιώσιμης αλιείας, παραγωγή ενέργειας από τα απόβλητα αλιείας
- Διατήρηση ενδημικών – αυτόχθονων ειδών
- Ανακύκλωση απορριμμάτων, τεμαχισμός πλαστικών για χρήση σε οικοδομές
- Ανταλλαγή τεχνογνωσίας και αναγκών μεταξύ των νησιών
- Οικολογική αποκατάσταση φυτωρίων κοραλλιών και ψαριών
- Τεχνητοί ύφαλοι στον κόλπο της Μασσαλίας, στο νησί Frioul
- Κομποστοποίηση πράσινων και οργανικών υλικών
- Συλλογή βρόχινου νερού και αφαλάτωση με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τεχνολογίες διαχείρισης νερού και αποτελεσματική παρακολούθηση διαρροών.
H ενδιαφέρουσα σύγχρονη ιστορία του νησιού Culatra με την μεγάλη οικολογική σημασία
Οι συμμετέχοντες στην συνάντηση είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την πορεία προς τη βιωσιμότητα του νησιού Culatra (Faros, Πορτογαλία) όπου πραγματοποιήθηκαν οι συζητήσεις και τα εργαστήρια ανταλλαγής εμπειριών και καλών πρακτικών. Το νησί έχει μεγάλη οικολογική σημασία και εντάσσεται σε ένα σημαντικό σύστημα Lagoon και υδροτόπων. Οι 700 κάτοικοί του είναι κυρίως ψαράδες, οι οποίοι κατοχυρώνουν το δικαίωμα να ζουν στο νησί, για όσο συνεχίζουν να είναι ψαράδες και χωρίζονται σε τρεις κοινότητες Farol, Hângares και Culatraς. Εκτος από το ψάρεμα ασχολούνται με την ιχθυοκαλλιέργεια
Το νησί Culatra αποτέλεσε ένα καλό παράδειγμα που συνδυάζαι ενεργειακές πρωτοβουλίες με δράσεις γα το παράκτο οικοσύστημα. Είναι ένα νησί-φράγμα που βρίσκεται στη Ria Formosa στην περιοχή Algarve της Πορτογαλίας, 10 χλμ. από το Faro και 6 χλμ ανατολικά της πόλης Olhão. Διοικητικά, το νησί ανήκει στην διοικητική ενότητα του Faro (Sé e São Pedro). Το νησί έχει μήκος περίπου 6 χιλιόμετρα και πλάτος από 100 έως 900 μέτρα. Η δημόσια πρόσβαση στο νησί είναι δυνατή με φέρι όλο το χρόνο από το Faro και το Olhão. Το νησί έχει μια εκτεταμένη αμμώδη πaραλία προς στην πλευρά του ωκεανού, ενώ η πλευρά της λιμνοθάλασσας χρησιμοποιείται για αγκυροβόλιο για γιοτ και βάρκες. Σε όλο το νησί υπάρχει μια σειρά από προστατευόμενες αμμοθίνες που αποτελούν μέρος της προστατευόμενης περιοχής του φυσικού πάρκου Ria Formosa. Η πρόσβαση μέσω των αμμόλοφων στην κύρια παραλία της Praia da Culatra γίνεται από υπερυψωμένα ξύλινα μονοπάτια. Στο δυτικό άκρο του νησιού βρίσκεται ο ιστορικός φάρος Farol Santa Maria.
Την επιστημονική ξενάγηση στους συμμετέχοντες και στις συμμετέχουσες έκαναν ο André Miguel Duarte Pacheco, συντονιστής και ερευνητής του σχεδίου Culatra 2030 στο University of Algarve και ο Jóni Nichal Buchinho dos Santos, υποψήφιος διδάκτορας του University of Algarve, Πορτογαλία.
Η μικρή κοινότητα έχει οργανώσει υποδομές για τηλε-ιατρική, ένα κοινοτικό κέντρο που υποστηρίζει και τους ηλικιωμένους, ακόμα και με μεταφορά φαγητού με τη χρήση ενός ηλιακού οχήματος. Στο νησί κυκλοφορούν μόνο ποδήλατα και μερικά ηλεκτρικά οχήματα.
Ο ενεργειακός συνεταιρισμός της Culatra
Ο ενεργειακός συνεταιρισμός της Culatra ιδρύθηκε στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Culatra 2030, για τη βιώσιμη ανάπτυξη του νησιού. Το έργο αυτό καλύπτει όλες τις κοινωνικοοικονομικές δραστηριότητες στο νησί. Ο κύριος στόχος αυτού του έργου στοχεύει στη διατήρηση της ταυτότητας του Culatra ως ενεργειακά αυτόνομου αλιευτικού οικισμού και κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του κατά 100% από ανανεώσιμες πηγές.
Την τοπική πρωτοβουλία δημιουργίας τους ενεργειακού συνεταιρισμού από τους νέους και τις νέες του νησιού υποστήριξαν οι 3 φορείς του νησιού, η ομάδα του Culatra2030, συμπεριλαμβανομένων των Associação de Moradores da Ilha da Culatra (AMIC), University of Algarve, Make it Better Association, Comissão de Coordenação e Desenvolvimento Regional do Algarve (CCDR).
Ο ενεργειακός συνεταιρισμός είναι Συλλογικός Φορέας Διαχείρισης Αυτοκατανάλωσης, διαχειρίζεται όλες τις μονάδες παραγωγής ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (πχ στην ταρλατσα του κοινωνικού κέντρου, στα δύο στέγαστρα στο λιμάνι του νησιού κ.ά.). Φροντίζει για τις ανάγκες της κοινότητας καθώς και για την προώθηση πιλοτικών έργων για αποθήκευση και κοινή χρήση της ενέργειας.
Η επένδυση πραγματοποιήθηκε μέσα σε 2,5 χρόνια και καλύπτει σήμερα ένα μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών του νησιού με στόχο σύντομα να φτάσει στο 100%, ενώ έχουν εγκατασταθού και μπαταρίες αποθήκευσης. Αναμένεται ότι η επένδυση θα έχει αποσβεστεί μέσα σε 7,5 χρόνια.
Στην ταράτσα του κοινοτικού κέντρου έχει εγκαταστασθεί φωτοβολταϊκό. Επίσης, ο συνεταιρισμός έχει στη διάθεσή του ένα σκάφος με φωτοβολταϊκά για την μεταφορά των ψαριών από το νησί Cultara στην πόλη Faro.
Ο Νίκος Χρυσόγελος είχε ιδιαίτερες συνομιλίες με τον πρόεδρο του ενεργειακού συνεταιρισμού και τους πανεπιστημιακούς που υποστηρίζουν το πρόγραμμα, Ο Άνεμος Ανανέωσης είναι μέλος της ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας ενεργειακών συνεταιρισμών REScoop.eu
Τόοο στο αεροδρόμιο όσο και στο δρόμο έξω από το αεροδρόμιο σε υποδέχονται φωτοβολταϊκά….
