Πάνω από 60.000.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις περιοχές τους και είναι πρόσφυγες, προσπαθώντας να ξεγύγουν από τη βία, τους πολέμους, τις απειλές για τη ζωή του. Είναι ένα θέμα που έχει πολλές διαστάσεις, με κυρίαρχη φυσικά την διασφάλιση των δικαιωμάτων των ανθρώπων που είναι πρόσφυγες, την υποδοχή και την φιλοξενία τους σε ανθρώπινες συνθήκες, την κοινωνική ένταξη, την προστασία των ανήλικων και σσυνόδευτων παιδιών κα
Αλλά υπάρχουν και άλλες διαστάσεις που συχνά διαφεύγουν της προσοχής μας όπως είναι για παράδειγμα η διαχείριση του τεράστιου όγκου σωσσιβίων και άλλων πλαστικών (βάρκες, άλλα αντικείμενα) που σχετίζονται με τον τρόπο μετακίνησης των μεταναστών μέσω της θάλασσας. Ή η διαχείριση των λυμάτων και άλλων απορριμμάτων από την παρουσία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων σε συνθήκες έκτακτων συνθηκών ή στους χώρους μαζικής διαμονής τους (hot spots). Στη χώρα μας παρόμοια θέματα δεν έχουν αντιμετωπιστεί ακόμ με βιώσιμο τρόπο.
Η προσοχή στρέφεται σε δυο συχνά συμπληρωματικές πρακτικές:
-Συλλογή και κατάλληλη διαχείριση – κυρίως των σωσσιβίων, ρούχων και πλαστικών βαρκών – με έμφαση στην επαναχρησιμοποίηση κι ανακύκλωση στις περιοχές όπου φτάνουν χιλιάδες άνθρωποι (πχ Λέσβος, Χίος κα),
– Διαχωρισμός των συσκευασιών και άλλων απορριμμάτων στους χώρους υποδοχής ώστε να μην συσσωρεύονται βουνά από απόβλητα που ως έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνθήκες επικίνδυνες για την υγεία αλλά και το περιβάλλον και η επαναχρησιμοποίηση κι ανακύκλωσή τους όταν πια οι άνθρωποι έχουν εγκατασταθεί κάπου.
Υπάρχουν, επίσης, προσπάθειες σε διεθνές επίπεδο γι αξιοποίηση ορισμένων υλικών μέσω της δημιουργίας εικαστικών έργων και παραγωγής χρηστικών προϊόντων, με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Ορισμένοι καλλιτέχνες, όπως ο Ai Weiwei και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων συγκέντρωσαν ένα αριθμό σωσσιβίων για να κάνουν έργα τέχνης κυρίως με στόχο να ευαισθητοποιήσουν ή να κατασκευάσουν με αυτά χρηστικά αντικείμενα.
Bildunterschrift
Ο καλλιτέχνης Issam Kourbaj χρησιμοποίησε αντικείμενα προσφύγων από τη Συρία για να κάνει με τη σειρά του εικαστικές εκθέσεις για την κατάσταση στη χώρα του
Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου είχε μια ωραία ιδέα, να κατασκευαστεί μια υπαίθρια σκακιέρα με πλαστικά και χαρτί από τα σωσίβια. Στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής του πολιτικής, οργανώνει μια ιδιαίτερα συμβολική δράση με την κατασκευή υπαίθριας σκακιέρας στο Λόφο, με υλικά που κυριαρχούν στην “καθημερινότητα” μας: Χαρτί και Σωσίβια! Ενσωματώνει στην ακαδημαϊκή ζωή, τα υλικά του αγώνα επιβίωσης των προσφύγων που βγήκαν στην ακτή, λίγα μέτρα μπροστά από το Πανεπιστήμιο.
Επαναχρησιμοποιούνται τα «άχρηστα», με υψηλή συμβολική αξία υλικά, μεταμορφώνοντας τα σ’ ένα υπαίθριο ‘παιχνίδι’ για την Κοινότητα του Λόφου. Είναι μια πρόταση της διοικητικής υπαλλήλου του Πανεπιστημίου και trash artist Φερενίκης Τσαμπαρλή. Μια δράση με διπλό συμβολισμό: Περιβάλλον και Άνθρωπος!
Τα εγκαίνια της υπαίθριας σκακιέρας προγραμματίζονται να γίνουν στο πλαίσιο των εορτασμών του Πανεπιστημίου, επ’ ευκαιρία της Παγκόσμιας ημέρας Περιβάλλοντος.
