Το Δίκτυο Τηλεθέρμανσης Οστάνδης (Warmtenet Oostende) είναι ένα έργο του Beauvent CV, ενός συνεταιρισμού 800 πολιτών που επενδύει σε ηλιακά, αιολικά, συστήματα συμπαραγωγής και σε δίκτυα (τηλε)θέρμανσης για περισσότερα από 20 χρόνια. Με αυτόν τον τρόπο προσφέρουν εναλλακτικές απέναντι στην αυξανόμενη καταστροφή του περιβάλλοντος και έχουν παράλληλα οικονομικό όφελος. 

Ο Άνεμος Ανανέωσης συμμετείχε με τον Πάρι Κακλαμάνο σε μια επίσκεψη που οργάνωσε η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών REScoop.eu στο πρόγραμμα αυτό στην Οστάνδη.

Η BeauVent συνάπτει συμφωνίες με πιθανούς προμηθευτές για το δίκτυο (τηλε)θέρμανσης της Οστάνδης. Μετά από έρευνα όλων των πιθανών πηγών, κατέληξε σε συμφωνία με την Biostoom για αξιοποίηση της υπολειπόμενης θερμότητας από τη μονάδα παραγωγής ενέργειας από την επεξεργασία αποβλήτων της IVOO. Έχει ήδη ολοκληρωθεί ήδη ένα δίκτυο αγωγών θερμότητας μήκους 17 χλμ μεταξύ της μονάδας IVOO και περιοχών AZ Sint-Jan Serruys.

Πώς παράγεται η ενέργεια

Το Δίκτυο Τηλεθέρμανσης Οστάνδης (Oosteroever Heat Network) είναι ένα τοπικό δίκτυο θερμότητας με στόχο τη σύνδεση όλων των νέων κτιρίων στο Oosteroever από το 2022.

Ακολουθώντας τους πολεοδομικούς κανονισμούς της πόλης της Οστάνδης, οι πολυκατοικίες πρέπει να είναι εξοπλισμένες με κεντρικό λεβητοστάσιο. Αυτό καθιστά τεχνικά εύκολη τη σύνδεσή τους στο δίκτυο τηλεθέρμανσης από πιο βιώσιμες πηγές θέρμανσης. Καθώς η πόλη συνεχίζει να επεκτείνεται, αυτό γίνεται και με το δίκτυο. 

Πηγή θερμότητας

Η θερμότητα παρέχεται αρχικά από κεντρική εγκατάσταση όπου χρησιμοποιούνται διάφορες καινοτόμες τεχνικές και πιο βιώσιμες πηγές θερμότητας. Το εργοστάσιο βιοατμού της Οστάνδης (Biosteam Ostend) της Bioenerga παράγει ετησίως πράσινη ηλεκτρική ενέργεια για 45.000 οικογένειες από 183.000 τόνους υπολειμματικών απορριμμάτων, που προέρχονται από προεπεξεργασμένα βιομηχανικά απόβλητα ή οικιακά απόβλητα. Αυτό το καύσιμο υπόκειται σε επεξεργασία (καθαρίζεται, αλέθεται και ξηραίνεται) και καίγεται στο Biostoom.

Εργοστάσιο βιοατμού, κινητήρια δύναμη

Μετά τη ζύγιση και τον έλεγχο, η παρεχόμενη βιομάζα αποθηκεύεται στο bunker αποθήκευσης. Τα απόβλητα στη συνέχεια αναμειγνύονται για να δημιουργηθεί ένα ομοιογενές καύσιμο. Χρησιμοποιώντας έναν πλήρως αυτοματοποιημένο γερανό, το καύσιμο μεταφέρεται στη χοάνη που ανοίγει στη σχάρα όπου αποτεφρώνονται τα απόβλητα. Η θερμότητα που απελευθερώνεται με αυτόν τον τρόπο θερμαίνει το νερό στον ατμολέβητα και το μετατρέπει σε ατμό. Ο ατμός μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια μέσω του στροβίλου και της γεννήτριας. Τα καυσαέρια ψύχονται και αναμιγνύονται μεταξύ άλλων. με ασβέστη και ενεργό άνθρακα. Αυτό συμβάλλει στη συγκράτηση ευκολότερα τυχόν επιβλαβών ουσιών στο φίλτρο. Η σύνθεση των καυσαερίων μετράταιπαρακολουθείται συνεχώς. Οι στάχτες του πυθμένα αξιοποιούνται ως δευτερεύουσα πρώτη ύλη. Σύστημα μέτρησης έχει εγκαταστασθεί στην καμινάδα του εργοστασίου βιοατμού και μετρά συνεχώς το υδροχλώριο (HCl), το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), τη σκόνη, τους συνολικούς οργανικούς υδρογονάνθρακες (TOC), τα οξείδια του αζώτου (NOx) και το διοξείδιο του θείου (SO2). Ένας υπολογιστής συλλέγει τα δεδομένα μέτρησης και τα έχει μόνιμα διαθέσιμα στο δωμάτιο ελέγχου. Επιπλέον, συντάσσονται ημερήσιες εκθέσεις μετρήσεων και υποβάλλονται μηνιαίως στις αρμόδιες αρχές.

Η εταιρία Bioenerga επεξεργάζεται τα υπολείμματα οικιακών και οργανικών απορριμμάτων από το Limburg, μαζί με υπολείμματα από εταιρείες και πλαστικά απόβλητα από εταιρείες διαλογής. Εκτός από τη μονάδα βιοατμού στην Οστάνδη, διαθέτει άλλη μια μονάδα βιοατμού στην Beringen καθώς και 4 εγκαταστάσεις κομποστοποίησης και 2 μονάδες ανακύκλωσης (Beringen και Houthalen). Τόσο στην Οστάνδη όσο και στην Beringen είναι ενεργή στην δημιουργία ενός κόμβου ενέργειας και υλικών ανακύκλωσης.

Υπάρχει, επίσης, ένας συνδυασμός αντλιών θερμότητας που συμπληρώνονται με εφεδρικούς λέβητες αερίου για παροχή θερμότητας. Ο απώτερος στόχος είναι να αξιοποιείται στο μέγιστο η υπολειπόμενη θερμότητας, με σύνδεση στο δίκτυο διαφόρων πηγών θερμότητας που υπάρχουν στην Οστάνδη. 

Τιμή για τη θέρμανση

Το δίκτυο θέρμανσης Oosteroever τιμολογεί τη θερμότητα απευθείας στους μεμονωμένους πελάτες. Για τον προσδιορισμό της τιμής της θέρμανσης για το χώρο τους, γίνεται περιοδικά σύγκριση αγοράς έναντι του καυσίμου αναφοράς για το Oosteroever, δηλαδή του φυσικού αερίου. Ως αποτέλεσμα, οι πολίτες μπορούν να απολαμβάνουν ανταγωνιστικές τιμές για τη θέρμανση, χωρίς να χρειάζεται να κάνουν κάτι μόνοι τους. Το αποτέλεσμα αυτής της σύγκρισης τιμών αγοράς για το επόμενο ημερολογιακό έτος δημοσιεύεται πάντα και περιλαμβάνεται στη σύμβαση παροχής θερμότητας. 

Ποιοι συνδέονται με το δίκτυο 

Το δίκτυο παρέχει θερμότητα και σε βιομηχανικούς πελάτες όπως Daikin, Vesuvius, Van Huele, Aquafin, και σε δημόσια κτίρια όπως η AZ Damiaan, το νοσοκομείο, το Δημαρχείο της Οστάνδης και σε νοικοκυριά, πολυκατοικίες κ.ά.

Από την έναρξη λειτουργίας του το 2019, το δίκτυο (τηλε)θέρμανσης έχει παράσχει περισσότερες από 50 GWh βιώσιμης θερμότητας, που είναι η ετήσια κατανάλωση για θέρμανση στο Βέλγιο 3.500 οικογενειών. Έτσι αποφεύχθηκαν σημαντικές εκπομπές αερίου CO2 που συνεισφέρει στην κλιματική κρίση.

Για ποιο λόγο τηλεθέρμανση από συνεταιρισμό

Ο συνεταιρισμός εξηγεί γιατί οι πολίτες να επιλέξουν να συνδεθούν με το δίκτυο (τηλε)θέρμανσης της Οστάνδης;

– η σύνδεση με το δίκτυο είναι δυνατή σε ενδιαφέρουσα τιμή

– τα συνδεδεμένα κτίρια χρειάζονται μικρή υποδομή

– η παροχή θερμότητας είναι ασφαλής, χωρίς επικίνδυνα προϊόντα, καυσαέρια ή άλλη όχληση

– μειώνεται η εξάρτηση από το (ορυκτό) εισαγόμενο αέριο

– δεν εκπέμπεται επιπλέον CO2 και άλλα καυσαέρια

– η Οστάνδη γίνεται πιο φιλική προς το περιβάλλον και το κλίμα!

Η δύναμη της συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας

Το IVOO είναι μια διαδημοτική ένωση 6 δήμων: Bredene, Gistel, Ichtegem, Middelkerke, Ostend και Oudenburg. Η IVOO είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία και τη διάθεση των οικιακών απορριμμάτων από ιδιώτες κατοίκους και το κάνει αυτό με τρόπο που να είναι οικονομικά και οικολογικά ορθός.

Η Beauvent εφαρμόζει την αρχή της συνεργασίας για τη δημιουργία κοινωνικής υποστήριξης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα να συμμετέχουν και να έχουν λόγο.

Στόχος του Beauvent είναι η επίτευξη ορθολογικής χρήσης της ενέργειας και 100% πράσινη ενέργεια έως το 2050. Και ευελπιστεί  πως το παράδειγμά της θα το ακολουθήσουν σύντομα και άλλες πόλεις του Βελγίου που έχουν δεσμευτεί για την υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού η οποία προβλέπει πλήρη απανθρακοποίηση των οικονομιών έως το 2050, ώστε να αποφευχθεί η κλιματική απορρύθμιση.

Οστάνδη: το επιτυχημένο ενεργειακό μοντέλο της Beauvent – Μερικά συμπεράσματα από την επιτόπου επίσκεψη

Όσοι παραβρέθηκαν σε ημερίδα που διοργάνωσε η REScoop.EU στην παραθαλάσσια πόλη της Οστάνδης στις 30 Ιουνίου 2023 είχαν την ευκαιρία να μαθουν από πρώτο χέρι τα βήματα προόδου που έχουν συντελεστεί στην πόλη αυτή του Βελγίου προς την κατεύθυνση της ενεργειακής μετάβασης.

Αξίζει να σημειωθεί πως στην αναθεωρημένη Οδηγία για την ανανεώσιμη ενέργεια (RED II), η ΕΕ θεωρεί τις ενεργειακές κοινότητες καθοριστικές για την περαιτέρω αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας από την αγορά και αναθέτει στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ρυθμιστικά πλαίσια για την ενεργοποίηση και τη διευκόλυνση αυτής της διαδικασίας.

Εκτός από σύμμαχοι στην προσπάθεια της απανθρακοποίησης οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν επίσης να καταπολεμήσουν την ενεργειακή φτώχεια. Στις μέρες μας υπολογίζεται πως 57 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη δεν μπορούν να διατηρήσουν τα σπίτια τους ζεστά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ενώ 104 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να διατηρήσουν τα σπίτια τους δροσερά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Επιπλέον, 52 εκατομμύρια άνθρωποι καθυστερούν συστηματικά την πληρωμή των λογαριασμών τους για υπηρεσίες ενέργειας. 

Η Beauvent, από τη μεριά της, δεσμεύεται να διατηρήσει τις τιμές της παραγόμενης βιοενέργειας σε επίπεδα χαμηλότερα από τις τιμές του αερίου (σημείωση: εν αντιθέσει με το ορυκτό αέριο, η θερμική βιοενέργεια που παράγεται  δεν επιδοτείται από το Βελγικό κράτος).

Τέλος, όπως μας ενημέρωσαν μέλη της Beauvent η ενεργειακή κοινότητα στην οποία συμμετέχουν φέρνουν τον έναν κοντά στον άλλο, δημιουργούν δηλαδή ένα αίσθημα κοινωνικής συνείδησης, μια όσμωση, που είναι και αυτή απαραίτητο συστατικό των βιώσιμων κοινωνιών.

Η πολιτική της IVOO για τα απορρίμματα 

Ογκώδη απόβλητα

Οι πολίτες ελέγχουν αν τα υλικό τους είναι ακόμα χρησιμοποιήσιμα. Μπορούν να τα διαθέσουν άθικτα, με δυνατότητα να επαναχρησιμοποιηθούν σε ειδικό κατάστημα ειδών. Η συλλογή γίνεται σε προκαθορισμένες ημερομηνίες. Οι πολίτες μπορούν να παραδώσουν: 

• μεταλλικά αντικείμενα: μπανιέρες, ποδήλατα, φράχτες, 
• ηλεκτρικές συσκευές: τηλεοράσεις, ψυγεία, πλυντήρια ρούχων,
• ξύλα: πόρτες, παράθυρα (χωρίς τζάμι), ντουλάπια, καρέκλες, ράφια (συσκευασμένα),
• παλιά παιχνίδια που δεν μπορούν να απορρίπτονται στη σακούλα υπολειμμάτων,
• ογκώδη υπολείμματα απορριμμάτων: στρώματα, έπιπλα, χαλιά
• σκληρά πλαστικά: πλαστικά ράφια, πλαστικά έπιπλα κήπου.

Μη ανακυκλώσιμα απόβλητα που μπορούν να τοποθετούνται σε σακούλα υπολειμμάτων

Αυτό πρέπει να παραδίδονται σε ειδική σακούλα υπολειμμάτων απορριμμάυτων και συλλέγονται σπίτι – σπίτι.

Ανακυκλώσιμα υλικά για τα οποία υπάρχει συλλογή πόρτα – πόρτα

• χαρτί/χαρτόνι, πλαστικές και μεταλλικές συσκευασίες ποτών, τροφίμων
• πράσινα απόβλητα, 

Ελαστικά από καουτσούκ παραδίδονται είτε σε έναν πωλητή ή στο πάρκο ανακύκλωσης / πάρκο εμπορευματοκιβωτίων

Απόβλητα κατασκευών όπως νεροχύτες, λεκάνες τουαλέτας, πέτρες, κυματοειδείς σκεπές  μπορούν να παραδοθούν μόνο στο πάρκο ανακύκλωσης/πάρκο εμπορευματοκιβωτίων.

Άλλα είδη  που μπορεί να παραδοθούν μόνο στο πάρκο ανακύκλωσης /πάρκο εμπορευματοκιβωτίων π.χ. λάμπα φθορισμού, καλλυντικά, μπαταρία ηλεκτρικού ποδηλάτου, γυαλιά (τόσο επίπεδο γυαλί όσο και γυάλινα μπουκάλια, βάζα, κ.ά.), βιομηχανικά απόβλητα, σακούλες ή κουτιά γεμάτα με μικρά απορρίμματα.

Τα πολύ μεγάλα ή πολύ βαριά τεμάχια πρέπει πρώτα να μειωθούν σε κομμάτια μέγιστου βάρους 50 κιλών, ώστε να μπορούν να φορτωθούν σε φορτηγό από 2 άτομα.

Όλα πρέπει να είναι εύκολα μεταφερόμενα. Καθημερινά συλλέγονται το μέγιστο 2 ή 4 m³ ανά συλλογή. Για μεγαλύτερες ποσότητες, πρέπει οι πολίτες να επικοινωνούν με ιδιώτη για τη συλλογή. .

Οι πολίτες κλείνουν ραντεβού για τη συλλογή μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και δεν είναι απαραίτητο να είναι εκεί, μπορούν να αφήσουν τα ογκώδη απόβλητα έξω εγκαίρως. προσωπικά.

Η συλλογή των ογκωδών απορριμμάτων χρεώνεται 25 ευρώ για μέγιστο 2 m³ και 50 EUR για μέγιστο 4 m³. Υπάρχει όμως έκπτωση 50% για ευάλωτα νοικοκυριά 

Άλλα παραδείγματα:

Δείτε εδώ Οδηγό για προγράμματα βιοενέργειας από ενεργειακές κοινότητες πολιτών