Τα τελευταία 5 χρόνια, κάθε Σεπτέμβριο διεξάγεται μια ιδιαίτερη εκστρατεία με πυρήνα την Κύπρο και εμβέλεια που ξεπερνάει τα σύνορα μιας χώρας. Ο Κυπριακός Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός ΑΚΤΗ, Κέντρο Μελετών και Έρευνας, διοργανώνει κάθε Σεπτέμβρη τη δράση #Potavristou, με στόχο την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση του κοινού σχετικά με τα θαλάσσια απορρίμματα.
“Ποταβρίστου” στην κυπριακή διάλεκτο σημαίνει “άπλωσε το χέρι σου”. Τόσο απλό είναι αυτό που καλεί η επιστημονική ομάδα της ΑΚΤΗς τον κόσμο να κάνει: Όπου κι αν βρίσκεται τον μήνα Σεπτέμβριο, να καθαρίσει θάλασσες και ακτές, να καταγράψει τα σκουπίδια που συνέλλεξε και να στείλει ένα μήνυμα στα social media της ΑΚΤΗς, συμπεριλαμβάνοντας δεδομένα και φωτογραφικό υλικό. Μπορεί, επίσης, να ανεβάσει τις φωτογραφίες στους δικούς του λογαριασμούς με τα hashtags #potavristou, #akti και #SeaTheChange στην περιγραφή της ανάρτησης.
Απ’ ό,τι φαίνεται, ο κόσμος υποδέχθηκε θερμά αυτήν την πρόκληση, καθώς μόνο τον φετινό Σεπτέμβριο 2.832 εθελοντές του #potavristou συγκέντρωσαν 30 τόνους σκουπίδια από 294 σημεία σε 15 χώρες. Αρωγός στο έργο της ΑΚΤΗς υπήρξε για μια ακόμη φορά και ο Άνεμος Ανανέωσης, ο οποίος φρόντισε να υποστηρίξει και να διαδώσει το ηχηρό μήνυμα του #Potavristou στην Ελλάδα.
Στα πέντε συναπτά έτη υλοποίησής της δράσης, συμμετείχαν πάνω από 10.000 εθελοντές, οι οποίοι μάζεψαν 77 τόνους σκουπιδιών από 1050 τοποθεσίες της Κύπρου και 250 τοποθεσίες του εξωτερικού. Το 86% των απορριμμάτων που συλλέχθηκαν τα προηγούμενα χρόνια μέσω του #potavristou είναι πλαστικά, τα οποία αν δεν συλλέγονταν, θα παρέμεναν στη φύση, ξεκινώντας να αποσυντίθενται για να επιστρέψουν «εκδικητικά» σε εμάς με την μορφή των μικροπλαστικών.
Από τον πρώτο χρόνο πραγματοποίησης της δράση του, το #potavristou έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Κύπρου: βραβεύτηκε το 2020 από τον Διεθνή Οργανισμό Ocean Conservancy, ως μια από τις 10 πιο καινοτόμες δράσεις παγκοσμίως για καθαρές ακτές και θάλασσες και το 2021 από το δίκτυο των Μεσογειακών ΜΚΟ για το περιβάλλον και τον πολιτισμό MIO-ESCADE. Το 2022 η καμπάνια του #potavristou έλαβε την υποστήριξη του διεθνούς οργανισμού Ocean Conservancy, στο πλαίσιο της εκστρατείας #TeamSeas και βραβεύτηκε με αργυρό βραβείο στα Carob Awards 2022.
Τι είναι , όμως, αυτό που καθιστά το #potavristou κάτι πολύ πιο σύνθετο και καινοτόμο από μια απλή εκστρατεία κοινωνικής δικτύωσης?
Το #potavristou συνιστά μια πετυχημένη περίπτωση δράσης “Επιστήμης του Πολίτη”: ο πολίτης συμβάλει ενεργά στην εξέλιξη της επιστήμης, αναλαμβάνοντας δράση για ένα συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο, στην προκειμένη περίπτωση για την αντιμετώπιση των θαλάσσιων απορριμμάτων, καταγράφοντας δεδομένα πεδίου, συλλέγοντας φωτογραφικό υλικό και παρέχοντας τα μέσα από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης τους.
Η επιστημονική ομάδα της ΑΚΤΗς προχωρά στην ανάλυση αυτών των δεδομένων, στην εξαγωγή συμπερασμάτων και στην παροχή επιστημονικών τεκμηριωμένων εργαλείων πολιτικής στους αρμόδιους φορείς για την καταπολέμηση της ρύπανσης από τα θαλάσσια απορρίμματα. Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια πραγματοποίησης της δράσης, “τρέχει” μια ειδική καμπάνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της ΑΚΤΗς, μέσω της οποίας παρουσιάζονται καλές πρακτικές περί αποτελεσματικής διαχείρισης των θαλάσσιων απορριμμάτων.
Η έλλειψη συμμετοχής των πολιτών στην λήψη αποφάσεων και στην χάραξη στρατηγικής είναι μια πραγματικότητα, η οποία δεν έχει αντιμετωπιστεί με συστηματικότητα στην Κύπρο. Δράσεις όπως το #potavristou έρχονται να προωθήσουν την ενεργό πολιτότητα μέσα από τον εθελοντισμό, την επιστήμη των πολιτών και την καλλιέργεια της περιβαλλοντικής – και όχι μόνο – ευαισθητοποίησης.
#potavristou …μπορείς! Για θάλασσες χωρίς σκουπίδια.
Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της ΑΚΤΗς για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δράσεις της: https://www.akti.org.cy/
