Του Νίκου Χρυσόγελου

Είναι δυνατόν μια χώρα όπως η Γερμανία να φτάσει να καλύπτει κατά 100% τις ενεργειακές ανάγκες της σε ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές όχι για κάποιες ώρες, όπως συμβαίνει σε κάποιες μέρες στη Δανία, τη Σκωτία ή την Γερμανία αλλά ολόκληρο το χρόνο; Η Γερμανία έχει πράγματι σχεδιάσει να πιάσει αυτόν τον στόχο – μετατροπή ολόκληρης της ηλεκτροπαραγωγής της ώστε να παράγεται όλη η ηλεκτρική ενέργεια της από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2050, ενώ άλλες χώρες (Δανία, Σκωτία κα) σχεδιάζουν να το πετύχουν ίσως πιο νωρίς.

Μάλιστα ήδη σήμερα η Δανία ορισμένες μέρες του χρόνου παράγει με τα αιολικά της περισσότερη ενέργεια από αυτήν που χρειάζεται και γι αυτό την εξάγει σε άλλες χώρες (Γερμανία, Νορβηγία και Σουηδία). Για παράδειγμα στις αρχές Ιουλίου 2015, τα αιολικά της Δανίας – χωρίς να έχουν φτάσει στο μέγιστο της λειτουργίας τους – παρήγαγαν 116-140% της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζονταν η χώρα και έτσι η Δανία πούλησε την περίσσεια ενέργειας στις 3 γειτονικές της χώρες.

Στην ίδια την Γερμανία οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνεισφέρουν κάθε χρόνο όλο και μεγαλύτερο ποσοστό στο συνολικό ενεργειακό μίγμα, φτάνοντας το 33% το 2015. Αλλαγές στην τεχνολογία και τα δίκτυα συμβάλλουν στην ολοένα μεγαλύτερη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, ενώ και η τιμή της ενέργειας ακολουθεί διακυμάνσεις με τους καταναλωτές, ιδιαίτερα τους μεγάλους, να μπορούν να επιλέγουν πάροχο.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του γερμανικού think tank για την καθαρή ενέργεια Agora Energiewende, οι ΑΠΕ ήρθαν πρώτες στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ με ποσοστό 28,8% (28,5% το 2014), ενώ η πυρηνική ενέργεια έχει πέσει στη 2^η θέση με 26,8% (27,7% το 2014) και ο λιγνίτης και το κάρβουνο στην 3^η θέση με 26%. Το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και άλλες συμβατικές πηγές παραμένουν πλέον στο 18,3% (με πολλές μονάδες να έχουν κλείσει μέσα στο 2015 ή στις αρχές του 2016), με το 15,1% να προέρχεται από το φυσικό αέριο.

Σημαντικές αλλαγές, όμως, έγιναν και μεταξύ των ΑΠΕ, με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το 2015 λόγω των καιρικών συνθηκών αυξήθηκε η παραγωγή ενέργειας από αιολικά από 8,0% (2014), σε 9,6% το 2015, ενώ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικά λόγω της μείωσης των βροχοπτώσεων μειώθηκε από 11,9% (2014), σε 10,6% το 2015.

Την Κυριακή 8 Μαΐου, η Γερμανία έπιασε άλλο ένα υψηλό στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Η ηλιόλουστη μέρα σε συνδυασμό με τους ανέμους που επικρατούσαν είχαν ως αποτέλεσμα κατά τις 13.00 την μέρα εκείνη οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά, ηλιακά, υδροηλεκτρικά και βιομάζα να συνεισφέρουν περίπου 55 GW, σε σύνολο κατανάλωσης 63 GW, κάλυψαν δηλαδή το 87% της ζήτησης.

Μάλιστα για πολλές ώρες η τιμή του ηλεκτρικού ήταν αρνητική, δηλαδή οι εμπορικοί καταναλωτές πληρώνονταν για να καταναλώσουν ηλεκτρική ενέργεια.  Οι ειδικοί επιβεβαιώνουν ότι το σύστημα δούλεψε θαυμάσια, και ανταποκρίθηκε στην αυξημένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Μερικά χρόνια πριν θεωρούνταν αδιανόητο από τεχνική άποψη να ξεπεράσει η ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ το 30-40% της ζήτησης, έστω και για λίγο, χωρίς σοβαρά προβλήματα στο δίκτυο. Επισημαίνεται, όμως, το γεγονός ότι  ενώ οι μονάδες φυσικού αερίου μπορούν να βγουν εκτός δικτύου λόγω αυξημένης παραγωγής ενέργειας από τις ΑΠΕ, δεν μπορεί να γίνει αυτό εύκολα με τις πυρηνικές και τις ανθρακικές μονάδες και γι αυτό συνέχισαν να παράγουν και γι αυτό έπρεπε να πληρώνουν για να διαθέτουν την ενέργεια για πολλές ώρες, με αποτέλεσμα μεγάλοι καταναλωτές. όπως τα διυλιστήρια και βαριές βιομηχανίες, να κερδίσουν μεγάλα ποσά καταναλώνοντας αυτή την ενέργεια.