45 φορείς μεταξύ των οποίων και ο Άνεμος Ανανέωσης απευθύνουν ανοιχτή επιστολή ζητώντας από την κυβέρνηση να ενεργοποιήσει τις σχετικές πρόνοιες του πρόσφατα αναθεωρημένου Συντάγματος του 2019, άρθρο 73 παρ. 6, για άμεση πρωτοβουλία σύνταξης Νόμου που θα θέσει σε εφαρμογή τη Νομοθετική Πρωτοβουλία Πολιτών, όπως σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών. 

Η επιστολή προωθεί την θέσπιση της άμεσης συμμετοχής των πολιτών στη νομοθετική λειτουργία, η οποία αποτελεί μια σημαντική δημοκρατική κατάκτηση για τη χώρα μας, καθώς συμβάλλει στην ενίσχυση των πολιτικών δικαιωμάτων και στη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά.

Μια προσπάθεια σε αυτή την κατεύθυνση ήταν η πρωτοβουλία ΚΛΙΜΑ 500 που στόχευε στην πρωτοβουλία των πολιτών για την προστασία του κλίματος

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Προς:

Πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη

Υπουργό Επικρατείας, κ. Γεώργιο Γεραπετρίτη

Υπουργό Εσωτερικών, κ. Μαυρουδή Βορίδη 

ΘΕΜΑ: Σχέδιο Νόμου για εξειδίκευση άρθρου 73 παρ. 6 του Συντάγματος σχετικά με τη Νομοθετική Πρωτοβουλία Πολιτών

Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ,

Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί,

Με την παρούσα, οι συνυπογράφουσες οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, ομάδες και κινήσεις πολιτών καλούμε την Κυβέρνηση να ανταποκριθεί στις επιταγές του Συντάγματος και να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλία για τη σύνταξη του Νόμου που θα θέσει σε εφαρμογή τη Νομοθετική Πρωτοβουλία Πολιτών.

Αναλυτικότερα, στο προσφάτως αναθεωρημένο Σύνταγμα του 2019, με το άρθρο 73 παρ. 6, εισάγεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο θεσμός της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας: Η δυνατότητα, δηλαδή, να καταθέτουν οι πολίτες προτάσεις νόμου στη Βουλή. Η σχετική διάταξη υπερψηφίστηκε με ευρύτατη πλειοψηφία από το σύνολο σχεδόν της Βουλής και συνιστά αναμφίβολα θετική πολιτική καινοτομία για τη χώρα μας, έστω και αν, συγκριτικά με αντίστοιχες διατάξεις άλλων ευρωπαϊκών κρατών αλλά και της ίδιας της ΕΕ, περιορίζει σημαντικά την εμβέλεια του θεσμού και δρα αποτρεπτικά στην εφαρμογή του καθώς: αφ ’ενός ορίζει υπέρογκο ελάχιστο αριθμό 500.000 υπογραφών – ενδεικτικά, 50.000 υπογραφές απαιτούνται στην Ιταλία των 50 εκατομμυρίων πολιτών και  1.000.000. υπογραφές απαιτούνται  για όλη την Ε.Ε.!- και, αφ’ετέρου περιορίζει το αντικείμενο και επιτρέπει έως δύο (2) νομοθετικές πρωτοβουλίες ανά κοινοβουλευτική περίοδο. 

Ακόμη και με τους παραπάνω περιορισμούς, η θέσπιση της άμεσης συμμετοχής των πολιτών στη νομοθετική λειτουργία αποτελεί μια σημαντική δημοκρατική κατάκτηση για τη χώρα μας, καθώς συμβάλλει στην ενίσχυση των πολιτικών δικαιωμάτων και στη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά. 

Αποτελεί δε, αποτέλεσμα μακροχρόνιας προσπάθειας διαφόρων φορέων, οργανώσεων, πρωτοβουλιών, νομικών και πολιτών. Να σημειώσουμε, μάλιστα, στο σημείο αυτό, ότι η «Πρωτοβουλία για Ριζική Συνταγματική Αλλαγή», που συνυπογράφει την παρούσα δήλωση, έχει ήδη συντάξει ένα πρώτο Σχέδιο του απαιτούμενου εφαρμοστικού νόμου. Ελπίδα και πρόθεση είναι το αρχικό αυτό σχέδιο, ανοικτό σε τροποποιήσεις και προσθήκες, να αποτελέσει μια αρχική βάση για την αναγκαία δημόσια διαβούλευση τόσο σε επίπεδο πολιτών όσο και πολιτικών. Περαιτέρω, θα αποτελέσει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ο εφαρμοστικός νόμος να έχει προταθεί από πολίτες σαν γόνιμη και ελπιδοφόρα αφετηρία για τις ανάλογες νομοθετικές πρωτοβουλίες.

Σε μια εποχή όπου οι αξίες της δημοκρατίας δοκιμάζονται ολοένα και περισσότερο, η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα φθίνει και οι δυνάμεις του εθνολαϊκισμού προελαύνουν ακόμη και σε κράτη με μακρά δημοκρατική παράδοση, νομοθετικές πρωτοβουλίες που προάγουν την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στα κοινά μπορούν να δώσουν νέα πνοή στη δημοκρατία μας. 

Δυστυχώς, τρία (3) χρόνια μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος, και η σπουδαία αυτή δυνατότητα παραμένει ανενεργή, καθώς απαιτείται εφαρμοστικός νόμος και δεν διαφαίνεται κάποια σχετική νομοθετική πρόθεση από την ελληνική κυβέρνηση. Πρόκειται για μια αποκαρδιωτική  περιφρόνηση προς το Σύνταγμα, τους πολίτες και τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Ενόψει των ανωτέρω, σάς καλούμε να μας ενημερώσετε για το πότε σκοπεύει η Κυβέρνηση να προχωρήσει στη σύνταξη και πρόταση του εν λόγω σχεδίου νόμου καθώς και αν θα συμπεριλάβετε στην νομοπαρασκευαστική διαδικασία τα μέλη της ΚτΠ. 

Ευχαριστούμε θερμά για την προσοχή και παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση.

Με εκτίμηση,

Στέφανος Λουκόπουλος, Διευθυντής Νόμιμος Εκπρόσωπος Vouliwatch

Χρήστος Λυντέρης, για λογαριασμό της ομάδας συντονισμού της Πρωτοβουλίας για Ριζική Συνταγματική Αλλαγή

ΟΙ ΣΥΝΥΠΟΓΡΑΦΟΥΣΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

1. Μυρτώ – Μαρία Ράγγα, εκ μέρους της 50και Ελλάς
2. Χρυσάνθη Γεωργαντά, Career Sign – Σύμβουλοι Σταδιοδρομίας
3. Βασίλης Σοφιαδέλης, Changemakers Lab
4. Αραβέλλα Σαλονικίδου, Σύλλογος Κοινωνικοοικονομικής Δικτύωσης και Αλληλοβοήθειας “Cosmus DIY”
5. Έλενα Ζερβοπούλου, Diversity United
6. Εύα Παπανικολάκη, Fridays for Future Greece
7. Νίκος Οντουμπιτάν, Γενικός Διευθυντής του Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity
8. Σάντυ Φαμελιάρη – εκ μέρους Greenpeace Greece
9. Γιώργος Γαμπιεράκης, Πρόεδρος Ακαδημίας Εθελοντισμού HELPHELLAS
10. Σωτήρης Πετρόπουλος, HIGGS – Higher Incubator Giving Growth & Sustainability
11. Στέφανος Βιτωράτος, εκ μέρους της Homo Digitalis 
12. Νικόλαος Πασαμήτρος, Inter Alia 
13. Γιάννης Σπανούδης, KROMA ΑΜΚΕ – Διεθνής Πλατφόρμα Σύγχρονης Τέχνης & Πολιτισμού
14. Μαρία Αστερίου, People Behind
15. Σόνια Γεροδήμου, We Love Marathon 
16. ‘Ερη Παυλάκη, Women Do Business     
17. Αιμιλία Δρούγα, ΑΡΙΩΝ-Ερευνητικό Κέντρο Διάσωσης και Περίθαλψης Κητωδών
18. Δημήτρης Μουρατίδης, Αστερίας ΑΜΚΕ
19. Βουρλής Πέτρος, εκ μέρους της ομάδας ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ & ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ
20. Άγγελος Κασκάνης, Διεθνής Διαφάνεια Ελλάδος
21. Εμμανουέλα Καποκάκη, Εικαστικό Θέατρο Κούκλας ‘Πράσσειν Άλογα’
22. Ναυσικά Παπανικολάτου, Εκπρόσωπος της Ελληνικής Ομάδας για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων (ΕΟΔΜ) 
23. Παναγιώτης Δημητράς, Εκπρόσωπος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) 
24. Βασίλης Τσαρνάς, Εκπρόσωπος της Ένωσης Ουμανιστών Ελλάδας (ΕΝΩ.ΟΥΜ.Ε.)
25. Γεώργιος Γιαννακόπουλος, Επιστήμη για Σένα ΑΜΚΕ / SciFY
26. Φαίη Ορφανίδου, Καθετή
27. Μπίστα Ευαγγελή, Κέντρο Καθοδήγησης Καρκινοπαθών-ΚΑΠΑ3
28. Καπετάνου Ευαγγελία Κίνηση οικογενειών και φίλων για την ψυχική υγεία (Κ.Ο.ΦΙ.Ψ.Υ.)
29. Περικλής Χατζηνάκος, Διευθυντής Περιβαλλοντικής Οργάνωσης Μαμαγαία
30. Ευανθία Καρπετά , ΑΜΚΕ ΜοιαΖΩ – Φορέας γονέων για στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης ατόμων με αναπτυξιακές διαταραχές (φάσμα αυτισμού)
31. Ελένη Παπαϊωάννου, Ομάδα παραστατικών τεχνών Α(r)CT: Art can ACT 
32. Αλέξανδρος Μελίδης, Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών – ΕΕΛΛΑΚ
33. Κατερίνα Νομίδου, Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία (ΠΟΣΟΨΥ)
34. Παπαφωτίκας Θεόδωρος, εκ μέρους ΣΟΦΨΥ Ιωαννίνων
35. Χριστίνα Μπίκου, Σύλλογος για την Ψυχική Υγεία Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας
36. Γιώργος Σαλιάγκας, Σύλλογος Οικογενειών & Φίλων για την Ψυχική Υγεία (ΣΟΦΨΥ) Ημαθίας
37. Χριστόφορος Παπαδάκης: Σύλλογος Οικογενειών & Φίλων για την ψυχική Υγεία (ΣΟΨΥ) Κορυδαλλού & Δυτικών Προαστίων
38. Νίκη-Ελένη Νομίδου, Σύλλογος Οικογενειών/Φροντιστών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία, Νόσο Alzheimer και Συναφείς Διαταραχές (ΣΟΦΨΥ Ν.Σερρών)
39. Αλέξανδρος Δελούκας, Σύμβουλος Συμμετοχικών Δημοτικών Προϋπολογισμών
40. Πουλοπάτης Γεώργιος ΣΥΝΑΙΝΟΥΝΤΕΣ ΔΟΤΕΣ
41. Γιάννης Νικολόπουλος,  Σωματείο Τεχνοδρομώ
42. Μαρία Παπαδοπούλου, Φιλότης 
43. Νικολέτα Ρεκατσίνα, Openous
44. Νίκος Χρυσόγελος, Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΑΝΕΜΟΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ
45. Ηλίας Ψυρούκης, SPIN – Space Innovation

Ο Άνεμος Ανανέωσης είναι πάντα στο πλευρό πρωτοβουλιών που στηρίζουν νέους και νέες ιδιαίτερα σε θέματα κοινωνικής ενδυνάμωσης και καινοτομίας, πράσινης και ενεργειακής μετάβασης, εξοικείωσης με την επιστήμη. Ο Νίκος Χρυσόγελος, πρόεδρος της ΚΟΙΝΣΕΠ συμμετέχει ως προσκεκλημένος εισηγητής στο ενδιαφέρον πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας CONNECT – Horizon 2020

Το CONNECT είναι ένα τριετές έργο που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας «Horizon 2020» της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του «Επιστήμη με και για την Κοινωνία» (SwafS). Η επιστημονική εκπαίδευση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο παρακινώντας και ενθαρρύνοντας τους νέους να σταδιοδρομήσουν στο χώρο των επιστημών.

Το πρόγραμμα στοχεύει να στηρίξει τους νέους που επιδιώκουν μια καριέρα στην επιστήμη να υιοθετήσουν έναν επιστημονικό τρόπο σκέψης στην καθημερινή τους ζωή. Ωστόσο, το παραδοσιακό πρόγραμμα σπουδών οδηγεί πολλούς μαθητές να πιστεύουν ότι «η επιστήμη δεν είναι για μένα».

Στο διακρατικό πρόγραμμα εταίρος είναι η Περιφερειακή Δ/νση Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης Κρήτης. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν η EXUS Software Ltd (συντονιστής), το Open University του Ηνωμένου Βασιλείου, το Danish Board of Technology, το Το Living Lab for Health του Ερευνητικού Ινστιτούτου IrsiCaixa (Ισπανία), το Mastery Science του Ηνωμένου Βασιλείου, το Valahia University of Târgoviște (VUT), της Ρουμανίας, η εταιρία LOBA – Customer Experience Design (Πορτογαλία), το University of Bahia –UNEB, το Pontifical Catholic University of Paraná (Βραζιλία).

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, αυτοί οι μαθητές στερούνται «επιστημονικού κεφαλαίου», ειδικά εκείνοι από μειονεκτούσες ομάδες. Οι μαθητές αυτοί ενδέχεται να μην πιστεύουν ότι μπορούν να γίνουν επιστήμονες λόγω:
– Χαμηλής πολιτιστικής εξοικείωσης με την επιστήμη
– Έλλειψης προτύπων
– Περιορισμένων ευκαιριών συμμετοχής στην επιστήμη εκτός της επίσημης εκπαίδευσης

Η λύση είναι να προσθέσουμε στο πρόγραμμα σπουδών περισσότερες ευκαιρίες για αυτούς τους μαθητές, ώστε να γνωρίσουν τι κάνουν οι επιστήμονες, να μιλήσουν με τις οικογένειές τους για την επιστήμη και να εκτιμήσουν την επίδραση της επιστήμης στον κόσμο.

Σε αυτό το σημείο εμφανίζεται το CONNECT

Το CONNECT υποστηρίζει τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να υιοθετήσουν την Ανοιχτή Σχολική Εκπαίδευση (Open Schooling), ενσωματώνοντας Εκπαιδευτικά Επιστημονικά Σενάρια (Science-Action) στο βασικό πρόγραμμα σπουδών και να χρησιμοποιήσουν τη Συμμετοχική Επιστήμη (Participatory-Science) με την κοινότητα: οικογένειες, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις.

Το Connect παρέχει χρήσιμες, ενδιαφέρουσες και συμβατές προσθήκες στις ενότητες του προγράμματος σπουδών που μπορούν εύκολα να χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί, όπως:

• Προκλήσεις του πραγματικού κόσμου
• Υποστήριξη από επιστήμονες για δραστηριότητες προσανατολισμένες στο μέλλον
• Δραστηριότητες με τη συμμετοχή της οικογένειας του μαθητή
• Διασκεδαστικές εργασίες για την εφαρμογή επιστημονικών ιδεών
• Περιεκτικές στρατηγικές για τη διδασκαλία δεξιοτήτων
• Αξιολόγηση βάσει ικανοτήτων

Οι κύριοι πυλώνες του CONNECT:

Η ΑΝΟΙΚΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (Open Schooling) δίνει τη δυνατότητα στα σχολεία να δημιουργήσουν ένα ευέλικτο και χωρίς αποκλεισμούς μαθησιακό περιβάλλον εμπνέοντας τους μαθητές να εξερευνήσουν τον κόσμο μέσω της επιστήμης.

Τα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ (Science-Action) ενθαρρύνουν τους μαθητές να μάθουν και να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις στάσεις της επιστήμης για να ωφελήσουν τη ζωή τους, την κοινότητα και την κοινωνία τους.

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ (Participatory-Science) αυξάνει το ενδιαφέρον των μαθητών για την επιστήμη, εμπλέκοντας τις οικογένειες, τα πανεπιστήμια και τις επιχειρήσεις σε σχολικές δραστηριότητες.

Η μεθοδολογία

Το CONNECT απευθύνεται σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και καθηγητές, προσφέροντας ένα περιεκτικό και βιώσιμο μοντέλο για την αύξηση της εμπιστοσύνης των μαθητών στη χρήση της επιστήμης, φέρνοντάς τους σε επαφή με επαγγελματίες στο χώρο των επιστημών και βοηθώντας τα μέλη των οικογενειών τους να αντιμετωπίσουν θετικότερα μια καριέρα στις επιστήμες. Με άλλα λόγια, το Connect καλλιεργεί την πεποίθηση ότι «η επιστήμη είναι για μένα».

Το CONNECT διευκολύνει την αλληλεπίδραση των εταίρων στην Ευρώπη, την Αφρική και τη Νότια Αμερική, για παραγωγική μάθηση που συνδέεται με την Έρευνα και την Καινοτομία, μεγιστοποιώντας την αξία των συνεργασιών, και δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές που δεν έχουν τα απαραίτητα εφόδια να σταδιοδρομήσουν στο χώρο των επιστημών, δημιουργώντας:

1. Ένα δομημένο σύστημα συνεργασίας που παρέχει στους εταίρους μια βήμα προς βήμα διαδικασία, με επαγωγή και καθοδήγηση;
2. Μία βάση δεδομένων με έργα που έχουν συμμετάσχει οι εταίροι για παροχή προς τους συμμετέχοντες πληροφοριών και καλών πρακτικών καθοδήγησης για δυνατότητες συνεργασίας;
3. Ένα εκπαιδευτικό πλαίσιο «Νοιάζομαι – Μαθαίνω – Δρω» (Care-Know-Do) για την ενσωμάτωση των εκπαιδευτικών επιστημονικών σεναρίων (science-action);
4. Υλικό προσαρμόσιμο για χρήση σε σενάρια προσανατολισμένα στο μέλλον (future-oriented scenarios);
5. Πολιτικές συνεργασίας για σχολεία, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις.

Ένα παράδειγμα

Μάθετε περισσότερα για το πρόγραμμα:

Η τρίτη και τελευταία Αποστολή Κοινωνικής Οικονομίας στο πλαίσιο του προγράμματος GRAPE πραγματοποιήθηκε στο Νοέμβριος 2022 στην πόλη Bonares, μια κοινότητα με περίπου 6000 κατοίκους στην Ανδαλουσία της Ισπανίας.

Το έργο GRAPE, “Τοπικά Κοινωνικά Πράσινα Σχέδια Δράσης για  μικρούς και περιφερειακούς τόπους” που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος για την ενιαία αγορά (SMP-COSME), ξεκίνησε τον Μάιο του 2022 και θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2023. Περιλαμβάνει 4 μικρούς ευρωπαϊκούς δήμους από αγροτικές, ορεινές και νησιωτικές περιοχές: Malegno (Ιταλία), Mirabella Imbaccari (Ιταλία), Bonares (Ισπανία), Σίφνος (Ελλάδα). Κάθε Δήμος υποστηρίζεται από έναν τοπικό παράγοντα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας (SSE): Sol.Co Camunia (Malegno), Fondazione di Comunità di Messina (Mirabella Imbaccari), COOPINTE (Bonares), Άνεμος Ανανέωσης / Wind of Renewal (Σίφνος). Αυτές οι τοπικές συνεργασίες υποστηρίζονται περαιτέρω από ένα ευρωπαϊκό δίκτυο, το REVES– Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πόλεων και Περιφερειών για την Κοινωνική Οικονομία και από το FAECTA, το δίκτυο συνεταιρισμών της Ανδαλουσίας. Επικεφαλής της κοινοπραξίας αυτής είναι το Ίδρυμα της Κοινότητας της Messina / Fondazione di Comunità di Messina (Σικελία, Ιταλία).

Το έργο στοχεύει στον εντοπισμό και την προώθηση ανθεκτικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση οικονομικών, ενεργειακών και κλιματικών κρίσεων σε τοπικό επίπεδο και στην χάραξη μονοπατιών για μια βιώσιμη και δίκαιη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αναπτύσσοντας τοπικές λύσεις για τις τοπικές ανάγκες. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κοινωνική και η Αλληλέγγυα Οικονομία συμβάλλουν στην «εδαφική ανθεκτικότητα» μέσω του πειραματισμού καινοτόμων λύσεων που βασίζονται στην αλληλεγγύη, κινητοποιώντας τους τοπικούς ενδιαφερόμενους να συνεργαστούν και να χρησιμοποιήσουν τους πόρους τους για να προσαρμοστούν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

Bonares: Tοπικό Σχέδιο Δράσης

Η συνάντηση εργασίας επικεντρώθηκε αρχικά στην διαδικασία που θα ακολουθήσουν όλοι οι εταίροι κατά τους επόμενους 5 μήνες προκειμένου να εκπονηθούν τέσσερα Τοπικά Σχέδια Δράσης, ένα για  κάθε εμπλεκόμενη περιοχή.

Οι συγκεκριμένες φάσεις μιας τέτοιας διαδικασίας εξηγήθηκαν και αναλύθηκαν κατά τη διάρκεια της πρωινής συνεδρίας της πρώτης και της δεύτερης ημέρας. Συγκεκριμένα:  

• ανάλυση του περιεχομένου και του πλαισίου που υπάρχει και μια πρώτη μακροπρόθεσμη υπόθεση που αφορά στην κοινωνική και περιβαλλοντική μετάβαση σε τοπικό επίπεδο, 
• έρευνα σχετικά με πιθανούς νομοθετικούς περιορισμούς αλλά και πιθανούς οικονομικούς πόρους που μπορούν να επιτρέψουν στους Δήμους να υλοποιήσουν το όραμά τους,
• χαρτογράφηση και συμμετοχή των κύριων τοπικών ενδιαφερομένων που θα μοιραστούν όραμα και τις ιδέες, 
• προσδιορισμός των προτεραιοτήτων παρέμβασης υπό το πρίσμα των αναγκών, όπως προέκυψαν από το διάλογο με την κοινότητα και τις απαραίτητες αναλύσεις σκοπιμότητας, 
• το τελευταίο βήμα συνίσταται στη σύνταξη του Τοπικού Σχέδιο Δράσης, έγγραφο που συλλέγει και συνοψίζει τα αποτελέσματα από τις προαναφερθείσες φάσεις.

Η υλοποίηση αυτής της διαδικασίας, προσαρμοσμένη στα συγκεκριμένα πλαίσια κάθε κοινότητας που συμμετέχει στο πρόγραμμα ως εταίρος, θα επιτρέψει τη συγκέντρωση και σύγκριση των εμπειριών κάθε περιοχής. Επίσης, θα διευκολύνει την περαιτέρω ανάπτυξη ενός διαδικτυακού μέσου που μπορεί να υποστηρίξει άλλες ενδιαφερόμενες κοινότητες στην αναπαραγωγή της διαδικασίας, παρέχοντάς τους πληροφορίες και παραδείγματα.

Συνεταιρισμός

Η Αποστολή Κοινωνικής Οικονομίας επέτρεψε στους εταίρους να έρθουν σε επαφή με την περιοχή Bonares και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Μία από τις πτυχές που εντυπωσίασε περισσότερο τους συμμετέχοντες ήταν το συνεταιριστικό πνεύμα που χαρακτηρίζει όλη την τοπική κοινωνία και που έδωσε ζωή σε αρκετούς συνεταιρισμούς που δραστηριοποιούνται πλέον σε πολλούς οικονομικούς τομείς (γεωργία, μεταφορές, εκπαίδευση). 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εμπειρία της COOPINTE. Η COOPINTE είναι ένας δευτεροβάθμιος συνεταιρισμός με περισσότερα από 20 χρόνια εμπειρίας: ιδρύθηκε από το Δήμο του Bonare μαζί με άλλους τοπικούς φορείς για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων των µελών του και συνεπώς δηµιουργεί τοπική υπεύθυνη ανάπτυξη.

Κατά τη δεύτερη ημέρα της Αποστολής Κοινωνικής Οικονομίας η προσοχή διευρύνθηκε στο περιφερειακό επίπεδο χάρη στην παρέμβαση τοπικών εκπροσώπων του δικτύου FAECTA που δημιουργήθηκε από τους ανδαλουσιανούς συνεταιρισμούς. Το δίκτυο συμμετέχει ως εταίρος στο πρόγραμμα έργο GRAPE. Οι εκπρόσωποί του δικτύου ανέδειξαν πόσο βαθιές είναι οι ρίζες του τομέα της συνεργασίας στην περιοχή της Ανδαλουσίας, αποτελώντας έτσι έναν από τους πιο ανεπτυγμένους συνεταιριστικούς τομείς σε εθνικό επίπεδο.

Οι αρχές που εμπνέουν τις συνεταιριστικές επιχειρήσεις μπορούν να συνοψιστούν στα εξής: προτεραιότητα στους ανθρώπους παρά στο οικονομικό κέρδος, κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη, συμμετοχή στην ανάπτυξη της κοινότητας.

Τέτοιες αρχές έχουν περιγραφεί κατά τη διάρκεια της περιοδείας σε μερικά από τα συνεργατικά παραδείγματα της επικράτειας.

Το συνεργατικό πνεύμα αναδύεται σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, όχι μόνο στο επιχειρηματικό πλαίσιο: η συνάντηση με ορισμένους εκπροσώπους των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και η εμπειρία από ορισμένες πολιτιστικές παραδόσεις έδειξαν το υψηλό επίπεδο συνεργασίας και συνοχής που χαρακτηρίζουν την τοπική κοινωνία στο σύνολό της.

Επόμενα βήματα

Οι φορείς που συνεργάζονται στο πρόγραμμα, παρακινούμενοι από τις εμπειρίες που αντάλλαξαν από τις διαφορετικές περιοχές και από την μεταξύ τους σχέση, επιστρέφουν στις δικές τους κοινότητες, και μαζί με τους Δήμους, τους οργανισμούς κοινωνικής οικονομίας εμβαθύνουν στην ανάπτυξη συμμετοχικών διαδικασιών που θα συμβάλλουν στη σύνταξη των Τοπικών Σχεδίων Δράσης για Κοινωνική και Οικολογική Μετάβαση.

                                                            Το κείμενο εκφράζει μόνο τον συγγραφέα του και τους εταίρους του προγράμματος GRAPE.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε πιθανή χρήση πληροφοριών που περιλαμβάνονται σε αυτό