Δεκ 12 2024
0

E-Locum: ας μιλήσουμε για κοινωνική ένταξη και αφηγήσεις χωρίς αποκλεισμούς

By | Δράσεις | No Comments

Ενδυνάμωση της νεολαίας και των κοινοτήτων για την υποστήριξη της ένταξης των μεταναστών και την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης

Το έργο E-Locum – Local Compacts of the United Mates of Europe θέλει να συμβάλει στην κοινωνική συνοχή όσον αφορά την ένταξη των μεταναστών και των προσφύγων, ενισχύοντας τις ικανότητες των κοινοτήτων υποδοχής. Στο έργο συμμετέχουν φορείς από την Ιταλία, την Ελλάδα, τη Ρουμανία και την Κροατία. Από την  Ελλάδα συμμετέχει ο Άνεμος Ανανέωσης. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επίσης: Consorzio Vives (συνεταιρισμός, Ιταλία, επικεφαλής εταίρων), REVES aisbl – European Network of Cities & Regions for the Social Economy/ Ευρωπαϊκό Δίκτου Πόλεων και Περιφερειών για την Κοινωνική Οικονομία, Bucovina Innstitute, Ρουμανία, Social Firms Europe CEFEC (Γαλλία), Društvo Humanitas (Κροατία)

Το έργο που υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus στοχεύει στην αντιμετώπιση της πολωμένης αφήγησης για τη μετανάστευση, καλώντας σε δράση τους νέους κατοίκους και τους εκπαιδευτικούς τους σε τουλάχιστον 4 χώρες κατά μήκος της βαλκανικής διαδρομής: Ιταλία, Ελλάδα, Σλοβενία ​​και Ρουμανία, αλλά και στην πρόληψη και αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης μεταξύ των νέων.

Σκοπός του έργου είναι να ενδυναμώσει τους νέους και τις νέες κατά μήκος της βαλκανικής διαδρομής ώστε να προωθήσουν μια αφήγηση για τη μετανάστευση που είναι θετική και συνάδει με τις αξίες της ΕΕ για ενότητα, αλληλεγγύη και μη διάκριση. Ειδικότερα, οι στόχοι του έργου είναι:

α) η αύξηση της ευαισθητοποίησης των νέων σχετικά με τις πολλές πτυχές της μετανάστευσης, αντιμετωπίζοντας κριτικά τα στερεότυπα και την αρνητική προκατάληψη

β) Η ενίσχυση της εμπλοκής των νέων στην ένταξη των μεταναστών σε τέσσερις χώρες της ΕΕ Ιταλία, Ελλάδα, Σλοβενία ​​και Ρουμανία.

γ) Η αύξηση της συμμετοχής των νέων και ιδιαίτερα εκείνων με μεταναστευτικό υπόβαθρο στη χάραξη πολιτικής για μεταναστευτικά ζητήματα.

Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές παρέχουν το πλαίσιο για την κατανόηση και τη σύνδεση με τους νέους και τις νέες, αντιμετωπίζοντας μια σειρά θεμάτων που άπτονται του ζητήματος της μετανάστευσης. Ενθαρρύνει δραστηριότητες ευαισθητοποίησης, κατάρτισης και άλλες δράσεις

Όταν συζητάμε για την μετανάστευση

  • Χρειάζεται να λαμβάνουμε υπόψη τα διαφορετικά πλαίσια και οι παγκόσμιες προκλήσεις (π.χ. μετανάστευση), έτσι ώστε οι πολίτες να κατανοήσουν καλύτερα και να προβληματιστούν σχετικά με την
    πολυπλοκότητα των θεμάτων που καλύπτονται. Δεν υπάρχει μόνο εισροή μεταναστών στη χώρα μας, αλλά και εκροή από τη χώρα μας σε άλλες.
    ● Χαρτογράφηση και ανάλυση των μεταναστών και των δεύτερης γενιάς μεταναστών σε χώρες εταίρους.
    ● Η μετανάστευση είναι ένα θέμα, που σχετίζεται με πολλούς τομείς πολιτικής (εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη, στέγαση, εργασία, ηλικία, φύλο, …). Παρουσίαση διαφορετικών ανθρώπων και καταστάσεων χρησιμοποιώντας τα ίδια πρότυπα, σύμφωνα με την αρχή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ανεξάρτητα από το γεωγραφικό ή άλλο υπόβαθρο των ανθρώπων και των κοινοτήτων θα βοηθούσε να κατανοήσουμε γιατί οι άνθρωποι μεταναστεύουν.
    ➔ Χρειάζεται προσοχή στη βαθύτερη κατανόηση ακόμα και στην αμφισβήτηση των εννοιών που χρησιμοποιούμε για τη μετανάστευση και τις σχετικές παγκόσμιες προκλήσεις. Θα ήταν χρήσιμο να στηρίξουμε άτομα/κοινοτήτες να μιλήσουν για τον εαυτό τους, αντί να μιλάμε για τους άλλους βασιζόμενοι  σε εικασίες και φαντασία, να δοθούν στους ανθρώπους ευκαιρίες να μιλήσουν για τις δικές τους ιστορίες. Καθώς και προσπάθεια στήριξης της συμμετοχής τους σε καταστάσεις ή αποφάσεις που τους επηρεάζουν άμεσα. Πρόσκληση σε μετανάστες να μιλήσουν για τους εαυτούς τους, να μοιραστούν τις προσωπικές τους ιστορίες και εμπειρίες.
    ➔ Δίνουμε έμφαση στις αλληλεξαρτήσεις μεταξύ του Παγκόσμιου Νότου και του Παγκόσμιου Βορρά;
  • Αναδεικνύουμε τις παγκόσμιες διαδικασίες μέσα από την τοπική προοπτική και τις συνέπειές τους στο τοπικό περιβάλλον ή περιοριζόμαστε σε αφηρημένους ορισμούς; Έχουμε γνώση προσωπικών ιστοριών και
    εμπειριών;
    ➔ Στόχος είναι τα πολύπλοκα θέματα να γίνουν κατανοητά και προσιτά. Αυτό θα επιτευχθεί με τη χρήση ζωντανών και συγκεκριμένων παραδειγμάτων. Οι μετανάστες και οι νέοι είναι πρωτίστως πρόσωπα και συντελεστές, όχι μόνο νούμερα, χρήστες ή δικαιούχοι υπηρεσιών και δραστηριοτήτων. Απαιτείται σεβασμός στην αξιοπρέπεια και την ισότητα των ανθρώπων για τους οποίους μιλάμε, καθώς και στις αρχές της αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης, ενώ μιλάμε για την προέλευση και την ιστορία των προσώπων. Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες είναι μέλη των κοινοτήτων μας, θα πρέπει να προωθήσουμε την κοινωνική και
    επαγγελματική τους ένταξη προς όφελος και των κοινωνιών μας.

Νοέ 18 2024
0

Σίφνος, θα μπορούσε να γίνει νησί πιλότος για βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα την εποχή της κλιματικής κρίσης;

By | sifnos, Uncategorized | No Comments

Ένα Πρασινο Κοινωνικό Σχέδιο για τη Σίφνο παρουσίασε πριν μερικούς μήνες ο Άνεμος Ανανέωσης αξιοποιώντας την δουλειά που έγινε στο πλαίσιο δύο προγραμμάτων στα οποάι συμμετείχε και η Σίφνος: το πρόγραμμα GRAPE “Πράσινο Κοινωικό Σχέδιο για τη Σίφνο” και το πρόγραμμα “SMILO MED” “Βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων της Σίφνου”. Στο πλαίσιο αυτό διοργανώθηκαν πολυάριθμα σεμινάρια, ημερίδες, εργαστήρια, SWOT Ανάλυση και συστηματική διαβούλευση που κατέληξαν στην διατύπωση του Πράσινου Κοινωνικού Σχεδίου, μια σύγχρονη συνολική πρόταση προς συζήτηση, αξιοποιώντας  καλές προακτικές και από άλλες ανάλογες περιοχές και νησιά αλλά και τα δεδομένα που προκύπτουν από ένα σύνολο πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών που συντελούνται. Η κλιματική κρίση, φυσικά, παίζει καθοριστικό ρόλο στον επαναπροσανατολισμό του παραγωγικού, οικονομικού, ενεργειακού και τουριστικού μοντέλου. 

Σίφνος: Θα μπορούσε να είναι ένα νησί πιλότος για να θέσουμε όρια και να κρατήσουμε το μέτρο με στόχο τη βιωσιμότητα

Ο Άνεμος Ανανέωσης επέλεξε τη Σίφνο ως πιλότο για να διατυπωθεί ένα ολοκληρωμένο Πράσινο Κοινωνικό Σχέδιο. Η Σίφνος, είναι ένα μικρό μεν αλλά όμορφο νησί, με πλούσια φύση, σημαντική αρχιτεκτονική (κυρίως παραδοσιακή) μνήμη, ισχυρή αίσθηση συνεργασίας στην κοινωνία, αξιόλογο πολιτισμό στο πέρασμα των αιώνων. Ανέπτυξη επίσης σημαντική χειροτεχνική και οικονομική δραστηριότητα (κεραμικά, μύλοι, καϊκια, εμπόριο, χτίσιμο πέτρας) και αγροτική παραγωγή που κάλυπτε όχι μόνο τις ανάγκες 7000 ντόπιων (στος αρχές του 20ου αιώνα) αλλά και εξήγαγε πολυάριθμα προϊόντα  (από σύκα, σταφύλια, κεραμικά μέχρι βαμβάκι και μετάξι).

Η Σίφνος δέχεται σήμερα πολλές πιέσεις και η τοπική κοινωνία αντιλαμβάνεται πλέον τον κίνδυνο. Πριν ακόμα ανοίξει η ευρεία συζήτηση για το μέλλον των νησιών στις Κυκλάδες, στη Σίφνο συζητούσαν για τις επιπτώσεις του υπερτουρισμού, την εγκατάλειψη της γεωργίας, τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, τη κρίση του νερού και πολλά άλλα. Φυσικά άλλο να αντιλαμβάνεσαι τα προβλήματα και άλλο να προχωράς ένα βήμα παραπέρα, να διαμορφώνεις ως κοινωνία το δικό σου σχέδιο για το μέλλον.

Ο Άνεμος Ανανέωσης επέλεξεγια να βοηθήσει την κοινωνία – μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων του – να “βάλει” τη Σίφνο σε δύο σημαντικά προγράμματα:

  • GRAPE: “Πράσινο Κοινωικό Σχέδιο για τη Σίφνο”
  • SMILO MED: “Βιώσιμη Διαχείριση των Φυσικών Πόρων”

Η  Σίφνος θα μπορούσε να στηρίξει το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της στην μετατροπή της σε ένα κέντρο επίδειξης σοφών, σύγχρονων λύσεων στα σημερινά προβλήματα που συνδυάζουν παραδοσιακή σοφία και σύγχρονη πράσινη γνώση.

Για παράδειγμα στον Τουρισμό η Σίφνος έχει το πλεονέκτημα ότι πέρα από το μαζικό τουρισμό, προσελκύει  πολλούς που ενδιαφέρονται για τα μονοπάτια, ενώ μπορεί  να αυξήσει το ενδιαφέρον για οικοτουρισμό και αγροτουρισμό εκτός καλοκαιριού. Αυτό που ξέραμε ως “μαζικός τουρισμός το καλοκαίρι”, σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει, αυτό που μπορεί να υπάρξει θέλει μεγάλη προετοιμασία, σε πολλά επίπεδα.

Η οικονομία της Σίφνου στο παρελθόν ήταν πολύ στενά συνδεδεμένη με άλλα νησιά και παράκτιες – αλλά όχι μόνο – πόλεις όπως τα Χανιά, η Ρόδος, η Χίος, η Πάρος, η Αλεξάνδρεια, η Κωνσταντινούπολη, το Παρίσι, το Λονδίνο, η Οδύσσεια. Υπάρχει κατ’ αρχάς ανάγκη σήμερα για μια νέα περιφερειακή οικονομία αλλά και κοινές δραστηριότητες με τα γειτονικά νησιά όχι μόνο στον τουρισμό, αλλά και στην ανάπτυξη κοινών κοινωνικών και πράσινων υποδομών.

Για την αναζωογόνηση μιας αναγεννητικής γεωργίας 

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα η Σίφνος δεν ήταν μόνο αυτάρκης αλλά και εξαγωγέας αγροτικών και άλλων προϊόντων, μεταξύ των οποίων κεραμικά αλλά  και όσπρια, ρεβύθια, σύκα, σταφύλια, κρασί, λάδι, κριθάρι, σιτάρι, 3 χρώματα βαμβάκι και μετάξι. Είχε επίσης μεγάλη παραγωγή ξερικών αλλά και κάποιων ποτιστικών ζαρζαβατικών, λαχανικών και πολλά φρούτα (από μπουρνέλες – άγρια δαμάσκηνα, μανταρίνια, αχλάδια – κοντούλες, βερίκοκα, κορόμηλα, σύκα, 3 είδη ρόδων, φυστίκια, τσίκουδα, μια και οι παλιότεροι φρόντιζαν να φυτεύουν και να μπολιάζουν δέντρα όπου μπορούσαν. Επίσης, υπήρχαν μουριές, χαρουπιές και βελανιδιές και για την κτηνοτροφία-σηροτροφία.

Ίσως δεν μπορούμε πλέον να καλλιεργήσουμε όλα αυτά – έχουν αλλάξει οι κλιματικές και κοινωνικές συνθήκες – αλλά πατώντας στα νέα δεδομένα μπορεί να ανακάμψει η γεωργία αξιοποιώντας όμως ντόπιες ποικιλίες και είδη καθώς και νέα υποστηρικτικά εργαλεία. Το ότι διασώζονται σήμερα πολλοί ντόπιοι σπόροι και ποικιλίες είναι πολύ σημαντικό για την διασφάλιση μέλλοντος για τη γεωργία και την τροφή μας, σε μια εποχή αυξανόμενης διατροφικής αβεβαιότητας και καταστροφών στις σοδειές λόγω της κλιματικής κρίσης. Σε συνεργασία με τον ερευνητή Ροίκο Θανόπουλο καταγράψαμε και συγκεντρώσαμε σιφνέικους σπόρους, είδη αλλά και γνώσεις, εμπειρίες που μπορούν να αποτελέσουν μια καλή βάση για την αναγέννηση μιας βιώσιμης γεωργίας. Το πρόγραμμα SMILO MED μας έδωσε την ευκαιρία να συγκεντρώσουμε σπόρους, μνήμες και γνώσεις σχετικά με παλιές ποικιλίες αλλά και πληροφορίες για αυτές.

Για λόγους διατροφικής ασφάλειας αλλά και κάλυψης των αναγκών των κατοίκων και ενός αριθμού τουριστών χρειάζεται ολοκληρωμένο σχέδιο για στήριξη της γεωργίας που μπορεί να γίνει βιώσιμη και να προσφέρει επιπλέον έσοδα (είτε ως αποκλειστική είτε κυρίως ως συμπληρωματική δραστηριότητα) για τους ντόπιους αξιοποιώντας 4 σύγχρονες επιλογές:

– ποιοτική, οικολογική καλλιέργεια για τροφή και άλλα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας

– καλλιέργεια που παράλληλα με τη διατήρηση όλου του δικτύου ξερολιθιάς και των μονοπατιών νερού φροντίζει το περιβάλλον, τη γονιμότητα του εδάφους και τα μικρο-οικοσυστήματα, εμποδίζει την διάβρωση του εδάφους και μειώνει τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων

– καλλιέργεια που συμβάλλει στην προστασία του κλίματος (δεν υπάρχει στη Σίφνο ευτυχώς εντατική κτηνοτροφία και χρήση χημικών λιπασμάτων – φυτοφαρμάκων, χρήση  βαρέων γεωργικών οχημάτων) και,

– γεωργία που δεσμεύει από την ατμόσφαιρα αέρια που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή, όπως διοξείδιο του άνθρακα, ενώσεις του αζώτου κ.ά (μέσω καλλιέργειας οσπρίων, ελιάς, χαρουπιάς κα)

Και οι 4 άξονες μπορεί να έχουν σημαντική στήριξη από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, αρκεί να υπάρξει σωστή οργάνωση και επιστημονική υποστήριξη.

Οι ξερολιθιές και η γνώση της τεχνικής τους έχουν επίσης αναγνωριστεί ως άυλη παγκόσμια κληρονομιά από την UNESCO και η συντήρησή τους πρέπει να αποτελέσει τμήμα της στρατηγικής για την ενίσχυση της άμυνας μας απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα, την προστασία της γονιμότητας του εδάφους και την αποκατάσταση της φύσης. Μέσα από μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να διασφαλιστούν πόροι μακροχρόνια για την αποκατάσταση και διατήρησή τους.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε

Αναλυτικά για αυτά τα θέματα μπορεί να βρει κάποιος/α στο Πράσινο Κοινωνικό Σxέδιο δράσης για τη Σίφνο που διαμορφώσαμε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος GRAPE – COSME

Πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία προέκυψαν και από την συνεργασία μας με το δίκτυο μικρών νησιών SMILO και αν o Δήμος πιάσει αυτήν την ευκαιρία που προσφέρει η συνεργασία μαζί του, μπορεί όχι μόνο να αποκτήσει ένα σήμα με ιδιαίτερη αξία όπως είναι το SMILO labelling αλλά να εξασφαλίσει τεχνική και οικονομική στήριξη στην προώθηση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής όσον αφορά το τοπίο, το νερό, τη βιοποικιλότητα, την ενέργεια, τα απορρίμματα, τη βιωσιμότητα.

Ο Άνεμος Ανανέωσης έκανε την προεργασία και την προσέφερε χωρίς κόστος στον Δήμο, αλλά χρειάζεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία με θεσμικό τρόπο, να γίνουν συζητήσεις και να ληφθούν αποφάσεις. Χρειάζεται τόλμη, διάλογος, δέσμευση και όραμα. Αλλιώς σύντομα θα έχει χαθεί το παιχνίδι, δεν θα μπορεί να συμμετάσχει η Σίφνος στην προσπάθεια για βιωσιμότητα των νησιών. Η δόμηση πλήτει το τοπίο πλέον, έχει απλωθεί παντού. Το τοπίο γεμίζει κτίρια χωρίς  να υπάρχουν έτσι κι αλλιώς υποδομές για όλα αυτά. Η Σίφνος δεν μπορεί να συνεχίσει σε έναν δρόμο που οδηγεί σε αδιέξοδο.

Η Σίφνος έχει πολλούς φίλους και ερωτευμένους μαζί της, ντόπιους που ζουν στο νησί αλλά  και προσωπικότητες που ζουν εκτός, σε κάθε γωνιά του πλανήτη που  μπορεί να βοηθήσουν στην ομαλή προσαρμογή της σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης. Το έδειξε και η πρόσφατη ημερίδα που οργανώθηκε από το Ίδρυμα Ευγενίδου όπου εξέσουσες προσωπικότητες και ακαδημαϊκοί όχι μονο παραβρέθηκαν και μίλησαν αλλά προσφέρθηκαν και να βοηθήσουν τη Σίφνο μέσω (και) της δημιουργίας μιας υποστηρικτικής ομάδας. Μέχρι τώρα όμως σπάνια αξιοποιήθηκε αυτό το σημαντικό ανθρώπινο κεφάλαιο από τις τοπικές αρχές. Ο χρόνος κυλάει γρήγορα και η Σίφνος – όπως και άλλα νησιά – δεν φαίνεται να έχει προετοιμαστεί κατάλληλα για όσα δύσκολα έρχονται αλλά και για τις ευκαιρίες και δυνατότητες που υπάρχουν ώστε να ακολουθήσει μια διαφορετική πορεία. Έχει ένα παρελθόν που είναι γεμάτο σοφία και ένα ανθρώπινο δυναμικό εντός και εκτός νησιού που μπορεί να βοηθήσουν στις αλλαγές που απαιτούνται.

  • Το πρόγραμμα SMILO MED είναι μια συνεργασία μεταξύ του ΑΝΕΜΟΥ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ και του δικτύου μικρών νησιών SMILO και υποστηρίζεται από το Prince Albert II of Monaco Foundation

Νοέ 17 2024
0

Να γίνουμε Σαντορίνη: οι κάτοικοι ζητάνε περιορισμούς δόμησης κατοικιών, καμία νέα τουριστική μονάδα

By | Uncategorized | No Comments

Η δυνατότητα δόμησης κατοικιών στην Σαντορίνη περιορίζεται στο 12% της επιφάνειας από το 62% που είναι σήμερα και των τουριστικών εγκαταστάσεων στο 4,9%.

Στην άκρη των Φηρών, στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο, ο δήμος φιλοξένησε την παρουσίαση της πρώτης φάσης του πολεοδομικού σχεδίου του νησιού. Η μικρή αίθουσα γρήγορα γέμισε ασφυκτικά, αποδεικνύοντας το ενδιαφέρον της τοπικής κοινωνίας για το μέλλον της Σαντορίνης.

Αντίθετα, όμως, με την παρουσίαση στη Μύκονο, τρεις ημέρες νωρίτερα, η εκδήλωση δεν χαρακτηρίστηκε από φωνές, αντιδράσεις και ένταση. Οχι μόνον αυτό, αλλά η πίεση που ασκήθηκε στο υπουργείο Περιβάλλοντος από το δημοτικό συμβούλιο του νησιού, αλλά και σχεδόν το σύνολο των παρευρισκομένων ήταν στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση: ζητούσαν όσο το δυνατόν λιγότερη δόμηση, όσο το δυνατόν περισσότερους περιορισμούς. Η κοινωνία της Σαντορίνης δείχνει πλέον αρκετά ώριμη για τη συζήτηση αυτή. «Η λυδία λίθος της ορθολογικής ανάπτυξης ενός τόπου είναι η χωροταξία», ξεκίνησε την εισαγωγή του στην εκδήλωση ο δήμαρχος Νίκος Ζώρζος.

Λίγες ημέρες νωρίτερα το Δημοτικό Συμβούλιο είχε λάβει ομόφωνη απόφαση να ζητήσει να μην αδειοδοτηθεί ούτε μία νέα τουριστική κλίνη στο νησί, ενώ την απόφαση επικύρωσε και η τουριστική επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν παραγωγικοί φορείς του τόπου. «Στη Σαντορίνη επικρατεί χωρική αταξία. Οχι γιατί δεν υπήρχε πλαίσιο, αλλά γιατί οι ασάφειές του οδηγούσαν σε παρεκκλίσεις. Το νησί μας χρειάζεται ένα νέο σχέδιο προστασίας και ανάσχεσης της ανορθολογικής ανάπτυξης», ανέφερε. «Ας προστατεύουμε το γεωπεριβάλλον μας, αλλά και τους επιχειρηματίες που έχουν ήδη επενδύσει εδώ και όχι τους δυνητικούς επενδυτές. Δεν χρειάζεται άλλες τουριστικές επενδύσεις η Σαντορίνη, χρειάζεται εξορθολογισμό και υποδομές».

«Θα δείτε ότι σεβαστήκαμε την επιθυμία της δημοτικής αρχής και δημιουργήσαμε ένα πολεοδομικό σχέδιο ακόμη πιο περιοριστικό», ανέφερε ο Δημήτρης Σαμαράς, πρόεδρος του μελετητικού γραφείου («Σαμαράς και Συνεργάτες») που έχει αναλάβει και το πολεοδομικό σχέδιο της Σαντορίνης (καθώς και της Μυκόνου και της Πάρου). «Σήμερα χτίζουμε κατοικία στο 62% του νησιού. Με το νέο σχέδιο η δυνατότητα αυτή περιορίζεται στο 12% του νησιού και για τουριστικές εγκαταστάσεις στο 4,9%». Αργότερα δε, διευκρίνισε ότι στις ζώνες όπου περιορίζεται η κατοικία και με την απαιτούμενη αρτιότητα (8 στρέμματα) υπάρχουν μόνον περί τα 60 οικόπεδα, χωρίς όμως να συνυπολογίσει όσα θα μπορούσαν να προκύψουν από συνενώσεις.

Το ποσοστό μάλιστα στο προτιμητέο σενάριο του (το υπ’ αριθμόν 3) πέφτει κάτω από το 5%, θα μπορούν να χτιστούν 60 κατοικίες. Με τις προβλέψεις του προτεινόμενου ΕΠΣ, μάλιστα, όπως ανέφερε ο Σαμαράς, και με τον όρο της πρόσβασης σε αναγνωρισμένο δρόμο που έχει επιβάλλει το Συμβούλιο της Επικρατείας, «ενδέχεται μόλις 10 ή 20 ακίνητα» στο νησί να είναι οικοδομήσιμα. Αντιστρόφως, σύμφωνα με το προτεινόμενο ΕΠΣ, οι περιοχές προστασίας αυξάνονται από το 11,4% στο 43,1% της επιφάνειας του Δήμου.

Η υφιστάμενη κατάσταση στο νησί δεν είναι καλή. Θεωρώντας «λογική» μια αντιστοιχία 40-80 τ.μ. κτιρίων ανά μόνιμο κάτοικο στα νησιά, το Ημεροβίγλι έχει 278,6 τ.μ., τα Φηρά 245,1 τ.μ., το Ακρωτήρι 208,7 τ.μ., η Οία 194,9. Μόνο δύο οικισμοί, το Μεγαλοχώρι και ο Βόθωνας βρίσκονται κάτω από τα 100 τ.μ./κάτοικο. Και, όπως και στη Μύκονο, ένα σημαντικό κομμάτι της δόμησης είναι αυθαίρετο. Στο Ημεροβίγλι είναι νόμιμα τα 172,9 τ.μ./κάτοικο, στα Φηρά τα 177,5 τ.μ., στην Οία τα 153,6 τ.μ. και στο Ακρωτήρι τα 130 τ.μ./κάτοικο. Περαιτέρω, η κάλυψη της γης από κτίρια (χωρίς να συνυπολογίζονται δρόμοι, πλατείες κ.λπ.) είναι ιδιαίτερα υψηλή: 8,8% στην Επισκοπή Γωνιάς, 7,9% στα Φηρά, 7,3% στο Ημεροβίγλι, 6,9% στο Εμπορειό, 5,8% στη Μεσαριά.

Στοιχεία για τη Φέρουσα Ικανότητα (ΦΙ) που έδωσε στη δημοσιότητα ο Θύμιος Μπακογιάννης. Όπως ανέφερε, χωρίς να υπολογιστούν τα αυθαίρετα, που σε ορισμένες περιπτώσεις αυξάνουν τη δόμηση ανά κάτοικο κατά 60% (βλ. δημοτική κοινότητα Ακρωτηρίου), 10 από τις 14 δημοτικές κοινότητες του Δήμου Θήρας παρουσιάζουν μεγάλη απόκλιση (άνω του 30%) από τα όρια της ΦΙ.

Μεγάλη απόκλιση από τη ΦΙ παρουσιάζουν τόσο η διαχείριση απορριμμάτων όσο και οι οδικές μεταφορές στη Σαντορίνη. Η έκθεση ΦΙ την οποία παρουσίασε ο Μπακογιάννης δείχνει ότι ο κυκλοφοριακός φόρτος το καλοκαίρι είναι τέτοιος που η κυκλοφοριακή ικανότητα του οδικού δικτύου είναι μικρότερη από το 50% των υφιστάμενων οχημάτων διέλευσης. Όπως και στη Μύκονο, θα εξεταστούν μέτρα επιβολής ανώτατων ορίων οχημάτων ανά επιχείρηση και οχημάτων που αποβιβάζονται στο λιμάνι, ενώ θα εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι σχετικά με τον επιτρεπόμενο αριθμό οχημάτων transfer. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα θέμα των οδικών μεταφορών η κατάσταση στη Σαντορίνη είναι χειρότερη από ό,τι στη Μύκονο, όπου καταγράφεται μεσαία απόκλιση (10%) από τα όρια της ΦΙ.

Στο ζήτημα της ύδρευσης, σύμφωνα με τη μελέτη, ο Δήμος Θήρας παρουσιάζει μεσαία απόκλιση από τα όρια της ΦΙ. Μεταξύ των δεδομένων που αναδεικνύει το γραφείο Σαμαρά είναι ότι οι απώλειες από το πεπαλαιωμένο δίκτυο ξεπερνούν το 37%, ενώ η μέση κατανάλωση των επισκεπτών είναι σημαντικά υψηλότερη από αυτή των κατοίκων (250 έναντι 150 λίτρων ημερησίως).

Τα σενάρια

Οπως και στη Μύκονο, έτσι και στη Σαντορίνη τα σενάρια για την πολεοδομική οργάνωση του νησιού παρουσίασε ο γενικός γραμματέας Χωροταξίας Ευθύμης Μπακογιάννης. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• Απαγόρευση της δόμησης νέων κτιρίων στη ζώνη της καλντέρας.

• Μια μεγάλη ζώνη τουρισμού και αναψυχής στον Μονόλιθο, εκεί όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το νέο λιμάνι. Και ακόμη δύο περιοχές τουριστικής ανάπτυξης: η μια στα βόρεια, από την παραλία Μπαχτσέδες μέχρι τον λιμενίσκο στο Αμμούδι και η άλλη στην Περίσσα (μέχρι το αλιευτικό καταφύγιο Βλυχάδας). Και στις τρεις περιοχές επιτρέπεται η ανέγερση κατοικίας με αρτιότητα στα 8 στρέμματα και ξενοδοχείων με αρτιότητα στα 40 στρέμματα (ΣΔ 0,15, 150 κλίνες).

• Μια ζώνη εμπορικών και παραγωγικών δραστηριοτήτων στα δυτικά του αεροδρομίου με αρτιότητα στα 6 στρέμματα.

• Τρεις περιοχές προστασίας της αγροτικής γης, γύρω από το Μεγαλοχώρι, μια ανατολικά των οικισμών Καρτεράδος – Μεσαριά και μια βόρεια της Οίας. Στις περιοχές αυτές θα επιτρέπονται γεωργικές χρήσεις και εγκαταστάσεις, αλλά όχι κατοικία ή τουριστικές εγκαταστάσεις (αρτιότητα στα 10 στρέμματα).

• Μια «κεντρική ζώνη οικισμών», στην οποία δεν επιτρέπεται κατοικία ή τουριστικές εγκαταστάσεις, για να ανασχεθεί το περαιτέρω ξεχείλωμα των χωριών.

Επίσης, όπως ανέφερε ο κ. Μπακογιάννης, πρόκειται να οριοθετηθούν οι οικισμοί Ημεροβιγλίου, Θόλου και Φοινικιάς και να επεκταθούν (περιορισμένα) τα Φηρά, η Οία, ο Θόλος και το Ημεροβίγλι. Το σχέδιο παρουσιάζει και τρεις εναλλακτικές θέσεις για τη μονάδα διαχείρισης απορριμμάτων, ενώ προτείνει να μετατραπεί η σημερινή χωματερή μετά το κλείσιμο και την πλήρη αποκατάστασή της σε χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Αντίθετα με τη Μύκονο, όπου οι κάτοικοι επιτέθηκαν στον κ. Μπακογιάννη για την αύξηση των ορίων αρτιότητας, στη Σαντορίνη οι περισσότερες τοποθετήσεις αφορούσαν την ανάγκη περαιτέρω αυστηροποίησης του σχεδίου και περιορισμού της τουριστικής ανάπτυξης. Μάλιστα πολλοί αμφισβήτησαν τα πληθυσμιακά στοιχεία της απογραφής του 2021, κάτι που εμμέσως πλην σαφώς αποδέχθηκε και ο κ. Μπακογιάννης. «Δεν θα βασιζόμασταν ποτέ μόνο στα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας», ανέφερε.

Οι κάτοικοι πάντως και εδώ

  • στράφηκαν κατά των στρατηγικών τουριστικών επενδύσεων (Καρολίνα Ρικάκη, εκπαιδευτικός),
  • ζήτησαν ουσιαστικό έλεγχο και περιορισμό του Airbnb (Αντώνης Πατινιώτης, Ενωση Ξενοδόχων Θήρας),
  • πλήρη απαγόρευση δόμησης στις αγροτικές περιοχές (Πάρις Σιγάλας, οινοποιός).

Αξιοσημείωτη και η παρέμβαση του παλαιού κοινοτάρχη της Οίας, Γιώργου Χάλαρη, που ζήτησε από την πολιτεία να κατοχυρώσει τις εκτάσεις των παλαιών ορυχείων και φυσικά τη δημόσια έκταση της καλντέρας.

Τέλος, πολλοί από τους παρευρισκομένους, μεταξύ των οποίων και ο δήμαρχος, ζήτησαν να επιβληθεί αναστολή σε όλη τη νέα δόμηση στο νησί μέχρι την κύρωση του νέου πολεοδομικού σχεδίου, με τον κ. Μπακογιάννη να δεσμεύεται ότι θα μεταφέρει το αίτημα όταν του υποβληθεί επίσημα.

Πηγή: kathimerini.gr, Βιώσιμες Κυκλάδες, διάφορα τοπικά MME