Το εύθραυστο, χειροποίητο τοπίο της Σίφνου, τώρα κινδυνεύει! Πρόσκληση σε εργαστήριο για το τοπίο

By | sifnos, Δράσεις | No Comments

Το εύθραυστο, χειροποίητο τοπίο της Σίφνου, τώρα κινδυνεύει!

Πρόσκληση σε εργαστήριο για το τοπίο

Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2023, ώρα 11:30 – 15.00, Ίδρυμα Πρόκου Απολλωνία

Το τοπίο της Σίφνου μαγευτικό, χειροποίητο αλλά και εύθραυστο με τις ξερολιθιές χτισμένες με τέχνη σ’ ένα πλούσιο ανάγλυφο, ανάμεσα σε ελιές και αμπέλια, με τις θημωνιές, τ’ αλώνια και τους περιστεριώνες, κτίσματα της τυπικής ανώνυμης Σιφνέϊκης αρχιτεκτονικής, αναπόσπαστα κομμάτια του τοπίου, με τα μονοπάτια που οδηγούν σε μοναστήρια και ξωκλήσια, το τοπίο που αρχιτέκτονες διερεύνησαν, που ζωγράφοι και ποιητές ύμνησαν και αγάπησαν, τώρα κινδυνεύει, με τους δρόμους που ανοίγονται, με τα κτίρια που χτίζονται χωρίς έλεγχο, υπερμεγέθη με πισίνες και γκαζόν.

Όπως μας είπε ο αρχιτέκτονας Wagner: “Η Σίφνος έχει μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα και μία αναπτυγμένη κοινωνική δομή……..Οι άνθρωποι που επισκέπτονταν και μετά αγόρασαν γη και έκτισαν καταστρέφουν τώρα αυτό που τους είχε προσελκύσει.” (Από το: Φρίντριχ Βάγκνερ: Η αρχιτεκτονική της Σίφνου είναι συμβίωση https://flea.ghost.io/wagner/).

Το τοπίο αναγνωρίζεται πλέον ως ένας φυσικός, κοινωνικός και οικονομικός πόρος. Διαμορφώθηκε με την ανθρώπινη παρέμβαση αλλά σε απόλυτη αρμονία με τη φύση και τα μεγέθη του νησιού. Αλλά αυτό που διαμορφώθηκε μέσα από αιώνες αρμονικής αλληλεπίδρασης ανθρώπων και φύσης, μπορεί να καταστραφεί εύκολα και γρήγορα.

H Φλέα διοργανώνει στις 27 Οκτωβρίου ένα εργαστήριο με θέμα “το εύθραστο, χειροποίητο τοπίο της Σίφνου που κινδυνεύει”. Όπως λέει στην πρόσκληση προς τους κατοίκους και φίλους της Σίφνου “Εμείς στη Φλέα σκεφτήκαμε, σε συνεργασία με ενδιαφερόμενους φορείς και πολίτες της Σίφνου, να οργανώσουμε ένα εργαστήριο τον Οκτώβριο για το τοπίο της Σίφνου. Τι μπορούμe προτείνουμε ώστε αυτό το εύθραυστο περιβάλλον να προστατευτεί και ο πολιτισμός, η κοινότητα, η καλλιέργεια της γης να συνεχιστούν;

  • Πώς μπορεί το εύθραυστο χειροποίητο τοπίο να συμβάλει για μια βιώσιμη οικονομία και ευημερία της Σίφνου ;
  • Τι μας διδάσκει η εμπειρία άλλων περιοχών;
  • Πως «οραματίζεται» ο καθένας μας τη Σίφνο το 2030;

Το εργαστήριο θα γίνει την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου 2023, 11:30 – 15:00, στο Ίδρυμα Πρόκου στην Απολλωνία. Οι διοργανωτές προσκαλούν να παρευρεθούν οι ενδιαφερόμενοι/ες και να πάρουν μέρος στη συζήτηση, με σύντομη παρέμβασή τους. Οι παρεμβάσεις δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν σε διάρκεια τα 5- 10 λεπτά. Η εκδήλωση θα βιντεοσκοπηθεί και τα συμπεράσματα και οι προτάσεις θα δημοσιοποιηθούν.

Οι διοργανωτές προσδοκούν από τη συνάντηση αυτή να προκύψουν γόνιμες προτάσεις για το μέλλον του νησιού, αλλά και συνέργειες και συγκλίσεις που είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των όποιων παρεμβάσεων.  Αναμένεται να προκύψει ένα κείμενο συμπερασμάτων με περιγραφή των προβλημάτων και της σημερινής κατάστασης, με προτάσεις για παρέμβαση καθώς και καλές πρακτικές και παραδείγματα από τη Σίφνο και άλλα νησιά. 

Ήδη έχουν δηλώσει συμμετοχή αρκετοί άνθρωποι με ευαισθησίες, γνώσεις και αγάπη για τη Σίφνο.

Μπορείτε να δηλώσετε τη συμμετοχή σας στο εργαστήριο στο email team.flea.22@gmail.com.

Θα ακολουθήσει ανάρτηση του λεπτομερούς προγράμματος της εκδήλωσης.

Διοργάνωση

Φλέα (Αμαλία Ζέπου, Κατερίνα Κανακάρη, Αλεξάνδρα Κατσίρη, Ελένη Τζιρτζιλάκη, Νίκος Χρυσόγελος)

Ομάδα Περιβάλλοντος Δήμου Σίφνου (Άννα Γραικού, Γιώργος Ζαμπέλης, Ανδρέας Καλόγηρος, Νίκος Μπελιός)

Αρχιτεκτονική επιτροπή Δήμου Σίφνου (Σέτος Κανακάρης, Άλκης Λεμπέσης, Θοδωρής Πολενάκης, Δήμος Συνοδινός).

Επιτροπή Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Σίφνου

Φωτο: Learning from Poulati – Από το αρχείο του Αλέξανδρου Βαϊτσου

ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ για τη Σίφνο και άλλα νησιά την εποχή της κλιματικής κρίσης

By | sifnos, Δράσεις | No Comments

H κλιματική κρίση επιδεινώνεται. Ακραία καιρικά φαινόμενα πλήττουν πολλές περιοχές του πλανήτη με ένταση και συχνότητα που αποδίδονται στην επιταχυνόμενη κατάρρευση του κλίματος. Χαρακτηριστικά ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ δηλώνει: ” τέρμα η κλιματική κρίση, έχουμε μπει στη εποχή που ο κόσμος βράζει”. Η κλιματική κρίση και η απειλή εξαφάνισης πολλών ειδών έρχονται να συναντήσουν στα νησιά μια σειρά από άλλα προβλήματα: υπερ-τουρισμός, υπερβολική δόμηση, ασθενείς κοινωνικές υποδομές, ένα τοπίο που αλλάζει ραγδαία, προβλήματα με το νερό, κατάληψη παραλιών από ξαπλώστρες και υποβάθμιση του παράκτιου οικοσυστήματος, μια γεωργία που συρρικνώνεται για πολλούς λόγους και αυξάνει τον κίνδυνο διατροφικής κρίσης.

Και όμως υπάρχουν προτάσεις και λύσεις. Στην λογική αυτή ο Άνεμος Ανανέωσης – η κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση για την προώθηση της πράσινης και κοινωνικής οικονομίας – προετοίμασε μέσα από μια συμμετοχική διαδικασία μια ολοκληρωμένη πρόταση για ένα ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ για τη Σίφνο, ως μια πρόταση για τη μετάβαση του νησιού σε ένα πιο πράσινο και κοινωνικά δίκαιο και ανθεκτικό μοντέλο, με το ρόλο της κοινωνικής οικονομίας να είναι ιδιαίτερα σημαντικός.

Το ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ για τη Σίφνο εκπονήθηκε από τον ΑΝΕΜΟ ΑΝΑΝΕΩΣΗ ως πρόταση προς τους φορείς και τους πολίτες της Σίφνου αλλά μπορεί όταν ολοκληρωθεί να αποτελέσει ένα πιλότο για παρόμοια σχέδια δράσης και για άλλα νησιά. Η πρόταση είναι αποτέλεσμα αρκετών συζητήσεων, εργαστηρίων, ημερίδων, ανάλυσης SWOT, έρευνας, αλλά και αξιοποίησης καλών πρακτικών από διάφορες άλλες παρόμοιες περιοχές.

To ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ για τη Σίφνο διαμορφώθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος GRAPE – COSME στο οποίο συμμετέχουν ο ΑΝΕΜΟΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ και ο  Δήμος Σίφνου

  Ο στόχος του Σχεδίου Δράσης

Ο στόχος του σχεδίου δράσης είναι να δρομολογήσει μια συζήτηση επί στρατηγικών θεμάτων για το μέλλον της Σίφνου αλλά και γενικά μικρών νησιών που έχουν παρόμοια ζητήματα. Και να βοηθήσει στην αντιμετώπισή τους μέσω μιας στρατηγικής πράσινης και κοινωνικής μετάβασης προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο.
Αυτό που ξέραμε ως μικρό νησί, κοινωνία, τοπίο και περιβάλλον είναι σε μια διαδικασία μετάβασης και αλλαγής χωρίς όμως να έχουν συζητηθεί οι διάφορες δυναμικές που ωθούν στις αλλαγές ούτε όμως προς ποια κατεύθυνση επιθυμούν οι πολίτες της Σίφνου να κατευθυνθούν αυτές οι αλλαγές. Το ίδιο συμβαίνει και με πολλά άλλα νησιά.
Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει διαπιστώσεις και προτάσεις που είναι ίσως γνωστές σε πολλούς/ες κατοίκους μια και συζητιόνται ευρέως πλέον, κι αποτυπώθηκαν στην ανάλυση SWOT, αλλά αυτά τα θέματα πρέπει να αντιμετωπιστούν με συστηματικό, οργανωμένο και συνεκτικό τρόπο.
Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει όμως και αλλά σοβαρά ζητήματα που ελάχιστα έχουν συζητηθεί στη Σίφνο, όπως πχ οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην Αν Μεσόγειο και κατά συνέπεια στη Σίφνο με βάση τις πιο επικαιροποιημένες μελέτες και διαπιστώσεις επιστημονικών μελετών και διεθνών οργανισμών. Ή σχετικά με την ανάγκη οργανωμένης προετοιμασίας και προσαρμογής της Σίφνου (και φυσικά όχι μόνο της Σίφνου και των νησιών) στα νέα κλιματικά δεδομένα που γίνονται όλο και πιο ακραία και θα επηρεάσουν τις ερχόμενες δεκαετίες όλες τις εκφάνσεις της ζωής και της οικονομίας. Το καλοκαίρι του 2023 είναι μια εποχή καμπής. Το φθινόπωρο μπήκε επίσης με έντονα καιρικά φαινόμενα σε διάφορες μεσογειακές (και όχι μόνο) χώρο. Μετά από αυτά τίποτα δεν θα είναι ίδιο. Έχουμε δηλαδή μπει στην εποχή όπου οι κρίσεις είναι η νέα κανονικότητα και οι κοινωνίες δεν έχουν προετοιμαστεί για αυτό.
Στο Σχέδιο Δράσης διατυπώνονται προτάσεις και για τη συμμετοχή της Σίφνου στην ενεργειακή και πράσινη μετάβαση, και στην έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2035.
Στο σχέδιο αναδεικνύεται μια νέα προσέγγιση: η συντήρηση των ξερολιθιών στο πλαίσιο μιας ουσιαστικής πολιτικής μετριασμού της κλιματικής κρίσης και ενίσχυσης της άμυνας απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα. Χρειάζονται εκπαίδευση, μεταφορά τεχνογνωσίας και γνώσης αλλά και αναζήτηση χρηματο-οικονομικών κα άλλων εργαλείων για τη συντήρηση ενός δικτύου 2-3000 χλμ ξερολιθιάς, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι η γνώση και οι τεχνικές της ξερολιθιάς έχουν ενταχθεί  πλέον στην Άυλη Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά του σχετικού καταλόγου της UNESCO.

Η Σίφνος διαθέτει μια πολύ ενδιαφέρουσα φυσική περιοχή NATURA. Στο Σχέδιο Δράσης αναδεικνύονται προτάσεις ώστε η προστασία και η διαχείρισή της να συμβάλλει όχι μόνο στην διατήρηση του σημαντικού οικοσυστήματος αλλά και στην δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας και στην ευημερία ολόκληρη του νησιού.

Επίσης, προτείνονται δύο καινοτόμες προτάσεις:
ένα ανοιχτό κλιματικό οικολογικό εργαστήριο όπου θα παρακολουθούνται συστηματικά και σε βάθος χρόνου οι αλλαγές που συντελούνται στο νησιωτικό οικοσύστημα και ιδιαίτερα στην περιοχή NATURA εξαιτίας της κλιματικής κρίσης,
ένα ανοιχτό εργαστήριο αναζήτησης και δοκιμών ενεργειακών εφαρμογών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που ταιριάζουν καλύτερα στα χαρακτηριστικά των μικρών και μεσαίων νησιών.
Βασικά στοιχεία του Σχεδίου Δράσης αφορούν στο τοπίο, στις χρήσεις γης και στη μεταρρύθμιση του τουριστικού μοντέλου σταδιακά από τον καλοκαιρινό τουρισμό (που θα συρρικνωθεί σε κάποια χρόνια λόγω των καυσώνων και των υψηλών θερμοκρασιών που θα επικρατούν το καλοκαίρι) προς τον τουρισμό της δροσιάς, κυρίως άνοιξη και φθινόπωρο.
Υπάρχουν προτάσεις για την αναγεννητική γεωργία στη Σίφνο, τη σημασία των τοπικών σπόρων αλλά και τη συμβολή της ελαιοκαλλιέργειας, της συντήρησης των ξερολιθιών και της προστασίας της φύσης και του υγιούς εδάφους στην προστασία του κλίματος και για νέους περιβαλλοντικούς ρόλους για γεωργούς και άλλα επαγγέλματα.
Διατυπώνονται προτάσεις που αφορούν στο ρόλο της κοινωνικής οικονομίας για:
ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών, των υποδομών με βάση λύσεις με τη φύση, της ανθεκτικότητας απέναντι στις νέες απειλές για την υγεία που συνοδεύουν την κατάρρευση του κλίματος αλλά και για
– την πράσινη μετάβαση και την ενίσχυση των περιβαλλοντικών υποδομών.
Στο Σχέδιο Δράσης καταγράφονται, επίσης, φαινόμενα που δεν έχουν απασχολήσει ακόμα το νησί, όπως η σταδιακή εισβολή ειδών- εισβολέων στο θαλάσσιο οικοσύστημα της Σίφνου όπως τα ψάρια γερμανοί – αγριόσαλπες με τα τοξικά πτερύγια, το λιονταρόψαρο και ο τοξικός λαγοκέφαλος που είναι πιθανόν να κυριαρχήσουν επί των άλλων ειδών ψαριών στο μέλλον και να συρρικνώσουν τα φύκια και τα λιβάδια ποσειδωνίας που φαίνονται ότι υποφέρουν ήδη από άλλες αιτίες (αγκυροβόλια και μεγάλη αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας και στη δική μας ζώνη).

Χρονοδιάγραμμα οριστικοποίησης

 Το Σχέδιο Δράσης θα  παρουσιαστεί δημόσια κατά αρχάς το 3ο δεκαήμερο του Οκτωβρίου και στην τελική του μορφή τον Νοέμβριο στη Σίφνο. Ελπίζουμε ότι το ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ θα συζητηθεί από το νέο Δημοτικό Συμβούλιο τον Φεβρουάριο 2024.  Δημοσιοποιήθηκε αρχές Αυγούστου ώστε να γίνουν παρατηρήσεις και προσθήκες μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου (μπορούν να στέλνονται στο wind.sifnos@gmail.com) που θα ληφθούν υπόψη στην διαμόρφωση του τελικού σχεδίου.

Προτάσεις προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς

Οι προτάσεις που περιέχονται στο ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ για τη Σίφνο δεν δεσμεύουν τον Δήμο παρά μόνο τους συντάκτες ούτε και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Λαμβάνοντας υπόψη και τα ανάλογα Σχέδια Δράσης των υπόλοιπων εταίρων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα GRAPE, θα συνταχθεί ένα έγγραφο με προτάσεις και συστάσεις που θα απευθυνθεί και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επίσης θα απευθυνθεί σε ευρωπαϊκά δίκτυα που σχετίζονται με θέματα που διαπραγματεύεται το Σχέδιο Δράσης, ενώ περιλαμβάνει καλά παραδείγματα και από τη Σίφνο και άλλα νησιά που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από τα μέλη του δικτύου μικρών νησιών SMILO.

Σχετικά με το πρόγραμμα COSME – GRAPE

Το έργο GRAPE, “Τοπικά κοινωνικά πράσινα σχέδια δράσης για μικρά και περιφερειακά μέρη”, αποσκοπεί στη συνεργασία σε στρατηγικές κοινωνικής και πράσινης ανθεκτικότητας για την προώθηση τοπικών λύσεων σε τοπικά προβλήματα.  Συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος για την ενιαία αγορά (SMP-COSME). Ξεκίνησε τον Μάιο του 2022 και θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2023.

Περιλαμβάνει 4 μικρούς ευρωπαϊκούς δήμους από αγροτικές, ορεινές και νησιωτικές περιοχές: Malegno (Ιταλία), Mirabella Imbaccari (Ιταλία), Bonares (Ισπανία), Σίφνος (Ελλάδα). Κάθε δήμος υποστηρίζεται από έναν τοπικό φορέα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας: Sol.Co Camunia (Malegno), Fondazione di Comunità di Messina (Mirabella Imbaccari), COOPINTE (Bonares), Wind of Renewal (Σίφνος). Αυτές οι τοπικές συμπράξεις υποστηρίζονται περαιτέρω από ένα ευρωπαϊκό δίκτυο, το REVES – Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πόλεων και Περιφερειών για την Κοινωνική Οικονομία και το FAECTA, το δίκτυο συνεταιρισμών της Ανδαλουσίας.  Επικεφαλής αυτής της κοινοπραξίας είναι το Κοινοτικό Ίδρυμα της Μεσσίνας / Fondazione di Comunità di Messina (Σικελία, Ιταλία).

Το έργο αποσκοπεί στον εντοπισμό και την προώθηση ανθεκτικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση των οικονομικών, ενεργειακών και κλιματικών κρίσεων σε τοπικό επίπεδο και στη χάραξη διαδρομών για μια βιώσιμη και δίκαιη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αναπτύσσοντας τοπικές λύσεις για τις τοπικές ανάγκες. Στο πλαίσιο αυτό, η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία συμβάλλει στην “εδαφική ανθεκτικότητα” μέσω του πειραματισμού καινοτόμων λύσεων που βασίζονται στην αλληλεγγύη, κινητοποιώντας τους τοπικούς φορείς να συνεργαστούν και να χρησιμοποιήσουν τους πόρους τους για να προσαρμοστούν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

                 

Τηλεθέρμανση από ενεργειακό συνεταιρισμό στην Οστάνδη του Βελγίου – Επίσκεψη του Ανέμου Ανανέωσης με την REScoop.eu

By | Δράσεις | No Comments

Το Δίκτυο Τηλεθέρμανσης Οστάνδης (Warmtenet Oostende) είναι ένα έργο του Beauvent CV, ενός συνεταιρισμού 800 πολιτών που επενδύει σε ηλιακά, αιολικά, συστήματα συμπαραγωγής και σε δίκτυα (τηλε)θέρμανσης για περισσότερα από 20 χρόνια. Με αυτόν τον τρόπο προσφέρουν εναλλακτικές απέναντι στην αυξανόμενη καταστροφή του περιβάλλοντος και έχουν παράλληλα οικονομικό όφελος. 

Ο Άνεμος Ανανέωσης συμμετείχε με τον Πάρι Κακλαμάνο σε μια επίσκεψη που οργάνωσε η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών REScoop.eu στο πρόγραμμα αυτό στην Οστάνδη.

Η BeauVent συνάπτει συμφωνίες με πιθανούς προμηθευτές για το δίκτυο (τηλε)θέρμανσης της Οστάνδης. Μετά από έρευνα όλων των πιθανών πηγών, κατέληξε σε συμφωνία με την Biostoom για αξιοποίηση της υπολειπόμενης θερμότητας από τη μονάδα παραγωγής ενέργειας από την επεξεργασία αποβλήτων της IVOO. Έχει ήδη ολοκληρωθεί ήδη ένα δίκτυο αγωγών θερμότητας μήκους 17 χλμ μεταξύ της μονάδας IVOO και περιοχών AZ Sint-Jan Serruys.

Πώς παράγεται η ενέργεια

Το Δίκτυο Τηλεθέρμανσης Οστάνδης (Oosteroever Heat Network) είναι ένα τοπικό δίκτυο θερμότητας με στόχο τη σύνδεση όλων των νέων κτιρίων στο Oosteroever από το 2022.

Ακολουθώντας τους πολεοδομικούς κανονισμούς της πόλης της Οστάνδης, οι πολυκατοικίες πρέπει να είναι εξοπλισμένες με κεντρικό λεβητοστάσιο. Αυτό καθιστά τεχνικά εύκολη τη σύνδεσή τους στο δίκτυο τηλεθέρμανσης από πιο βιώσιμες πηγές θέρμανσης. Καθώς η πόλη συνεχίζει να επεκτείνεται, αυτό γίνεται και με το δίκτυο. 

Πηγή θερμότητας

Η θερμότητα παρέχεται αρχικά από κεντρική εγκατάσταση όπου χρησιμοποιούνται διάφορες καινοτόμες τεχνικές και πιο βιώσιμες πηγές θερμότητας. Το εργοστάσιο βιοατμού της Οστάνδης (Biosteam Ostend) της Bioenerga παράγει ετησίως πράσινη ηλεκτρική ενέργεια για 45.000 οικογένειες από 183.000 τόνους υπολειμματικών απορριμμάτων, που προέρχονται από προεπεξεργασμένα βιομηχανικά απόβλητα ή οικιακά απόβλητα. Αυτό το καύσιμο υπόκειται σε επεξεργασία (καθαρίζεται, αλέθεται και ξηραίνεται) και καίγεται στο Biostoom.

Εργοστάσιο βιοατμού, κινητήρια δύναμη

Μετά τη ζύγιση και τον έλεγχο, η παρεχόμενη βιομάζα αποθηκεύεται στο bunker αποθήκευσης. Τα απόβλητα στη συνέχεια αναμειγνύονται για να δημιουργηθεί ένα ομοιογενές καύσιμο. Χρησιμοποιώντας έναν πλήρως αυτοματοποιημένο γερανό, το καύσιμο μεταφέρεται στη χοάνη που ανοίγει στη σχάρα όπου αποτεφρώνονται τα απόβλητα. Η θερμότητα που απελευθερώνεται με αυτόν τον τρόπο θερμαίνει το νερό στον ατμολέβητα και το μετατρέπει σε ατμό. Ο ατμός μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια μέσω του στροβίλου και της γεννήτριας. Τα καυσαέρια ψύχονται και αναμιγνύονται μεταξύ άλλων. με ασβέστη και ενεργό άνθρακα. Αυτό συμβάλλει στη συγκράτηση ευκολότερα τυχόν επιβλαβών ουσιών στο φίλτρο. Η σύνθεση των καυσαερίων μετράταιπαρακολουθείται συνεχώς. Οι στάχτες του πυθμένα αξιοποιούνται ως δευτερεύουσα πρώτη ύλη. Σύστημα μέτρησης έχει εγκαταστασθεί στην καμινάδα του εργοστασίου βιοατμού και μετρά συνεχώς το υδροχλώριο (HCl), το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), τη σκόνη, τους συνολικούς οργανικούς υδρογονάνθρακες (TOC), τα οξείδια του αζώτου (NOx) και το διοξείδιο του θείου (SO2). Ένας υπολογιστής συλλέγει τα δεδομένα μέτρησης και τα έχει μόνιμα διαθέσιμα στο δωμάτιο ελέγχου. Επιπλέον, συντάσσονται ημερήσιες εκθέσεις μετρήσεων και υποβάλλονται μηνιαίως στις αρμόδιες αρχές.

Η εταιρία Bioenerga επεξεργάζεται τα υπολείμματα οικιακών και οργανικών απορριμμάτων από το Limburg, μαζί με υπολείμματα από εταιρείες και πλαστικά απόβλητα από εταιρείες διαλογής. Εκτός από τη μονάδα βιοατμού στην Οστάνδη, διαθέτει άλλη μια μονάδα βιοατμού στην Beringen καθώς και 4 εγκαταστάσεις κομποστοποίησης και 2 μονάδες ανακύκλωσης (Beringen και Houthalen). Τόσο στην Οστάνδη όσο και στην Beringen είναι ενεργή στην δημιουργία ενός κόμβου ενέργειας και υλικών ανακύκλωσης.

Υπάρχει, επίσης, ένας συνδυασμός αντλιών θερμότητας που συμπληρώνονται με εφεδρικούς λέβητες αερίου για παροχή θερμότητας. Ο απώτερος στόχος είναι να αξιοποιείται στο μέγιστο η υπολειπόμενη θερμότητας, με σύνδεση στο δίκτυο διαφόρων πηγών θερμότητας που υπάρχουν στην Οστάνδη. 

Τιμή για τη θέρμανση

Το δίκτυο θέρμανσης Oosteroever τιμολογεί τη θερμότητα απευθείας στους μεμονωμένους πελάτες. Για τον προσδιορισμό της τιμής της θέρμανσης για το χώρο τους, γίνεται περιοδικά σύγκριση αγοράς έναντι του καυσίμου αναφοράς για το Oosteroever, δηλαδή του φυσικού αερίου. Ως αποτέλεσμα, οι πολίτες μπορούν να απολαμβάνουν ανταγωνιστικές τιμές για τη θέρμανση, χωρίς να χρειάζεται να κάνουν κάτι μόνοι τους. Το αποτέλεσμα αυτής της σύγκρισης τιμών αγοράς για το επόμενο ημερολογιακό έτος δημοσιεύεται πάντα και περιλαμβάνεται στη σύμβαση παροχής θερμότητας. 

Ποιοι συνδέονται με το δίκτυο 

Το δίκτυο παρέχει θερμότητα και σε βιομηχανικούς πελάτες όπως Daikin, Vesuvius, Van Huele, Aquafin, και σε δημόσια κτίρια όπως η AZ Damiaan, το νοσοκομείο, το Δημαρχείο της Οστάνδης και σε νοικοκυριά, πολυκατοικίες κ.ά.

Από την έναρξη λειτουργίας του το 2019, το δίκτυο (τηλε)θέρμανσης έχει παράσχει περισσότερες από 50 GWh βιώσιμης θερμότητας, που είναι η ετήσια κατανάλωση για θέρμανση στο Βέλγιο 3.500 οικογενειών. Έτσι αποφεύχθηκαν σημαντικές εκπομπές αερίου CO2 που συνεισφέρει στην κλιματική κρίση.

 

Για ποιο λόγο τηλεθέρμανση από συνεταιρισμό

Ο συνεταιρισμός εξηγεί γιατί οι πολίτες να επιλέξουν να συνδεθούν με το δίκτυο (τηλε)θέρμανσης της Οστάνδης;

– η σύνδεση με το δίκτυο είναι δυνατή σε ενδιαφέρουσα τιμή

– τα συνδεδεμένα κτίρια χρειάζονται μικρή υποδομή

– η παροχή θερμότητας είναι ασφαλής, χωρίς επικίνδυνα προϊόντα, καυσαέρια ή άλλη όχληση

– μειώνεται η εξάρτηση από το (ορυκτό) εισαγόμενο αέριο

– δεν εκπέμπεται επιπλέον CO2 και άλλα καυσαέρια

– η Οστάνδη γίνεται πιο φιλική προς το περιβάλλον και το κλίμα!

Η δύναμη της συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας

Το IVOO είναι μια διαδημοτική ένωση 6 δήμων: Bredene, Gistel, Ichtegem, Middelkerke, Ostend και Oudenburg. Η IVOO είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία και τη διάθεση των οικιακών απορριμμάτων από ιδιώτες κατοίκους και το κάνει αυτό με τρόπο που να είναι οικονομικά και οικολογικά ορθός.

Η Beauvent εφαρμόζει την αρχή της συνεργασίας για τη δημιουργία κοινωνικής υποστήριξης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα να συμμετέχουν και να έχουν λόγο.

Στόχος του Beauvent είναι η επίτευξη ορθολογικής χρήσης της ενέργειας και 100% πράσινη ενέργεια έως το 2050. Και ευελπιστεί  πως το παράδειγμά της θα το ακολουθήσουν σύντομα και άλλες πόλεις του Βελγίου που έχουν δεσμευτεί για την υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού η οποία προβλέπει πλήρη απανθρακοποίηση των οικονομιών έως το 2050, ώστε να αποφευχθεί η κλιματική απορρύθμιση.

Οστάνδη: το επιτυχημένο ενεργειακό μοντέλο της Beauvent – Μερικά συμπεράσματα από την επιτόπου επίσκεψη

Όσοι παραβρέθηκαν σε ημερίδα που διοργάνωσε η REScoop.EU στην παραθαλάσσια πόλη της Οστάνδης στις 30 Ιουνίου 2023 είχαν την ευκαιρία να μαθουν από πρώτο χέρι τα βήματα προόδου που έχουν συντελεστεί στην πόλη αυτή του Βελγίου προς την κατεύθυνση της ενεργειακής μετάβασης.

Αξίζει να σημειωθεί πως στην αναθεωρημένη Οδηγία για την ανανεώσιμη ενέργεια (RED II), η ΕΕ θεωρεί τις ενεργειακές κοινότητες καθοριστικές για την περαιτέρω αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας από την αγορά και αναθέτει στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ρυθμιστικά πλαίσια για την ενεργοποίηση και τη διευκόλυνση αυτής της διαδικασίας.

Εκτός από σύμμαχοι στην προσπάθεια της απανθρακοποίησης οι ενεργειακές κοινότητες μπορούν επίσης να καταπολεμήσουν την ενεργειακή φτώχεια. Στις μέρες μας υπολογίζεται πως 57 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη δεν μπορούν να διατηρήσουν τα σπίτια τους ζεστά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ενώ 104 εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να διατηρήσουν τα σπίτια τους δροσερά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Επιπλέον, 52 εκατομμύρια άνθρωποι καθυστερούν συστηματικά την πληρωμή των λογαριασμών τους για υπηρεσίες ενέργειας

Η Beauvent, από τη μεριά της, δεσμεύεται να διατηρήσει τις τιμές της παραγόμενης βιοενέργειας σε επίπεδα χαμηλότερα από τις τιμές του αερίου (σημείωση: εν αντιθέσει με το ορυκτό αέριο, η θερμική βιοενέργεια που παράγεται  δεν επιδοτείται από το Βελγικό κράτος).

Τέλος, όπως μας ενημέρωσαν μέλη της Beauvent η ενεργειακή κοινότητα στην οποία συμμετέχουν φέρνουν τον έναν κοντά στον άλλο, δημιουργούν δηλαδή ένα αίσθημα κοινωνικής συνείδησης, μια όσμωση, που είναι και αυτή απαραίτητο συστατικό των βιώσιμων κοινωνιών.

Η πολιτική της IVOO για τα απορρίμματα 

Ογκώδη απόβλητα

Οι πολίτες ελέγχουν αν τα υλικό τους είναι ακόμα χρησιμοποιήσιμα. Μπορούν να τα διαθέσουν άθικτα, με δυνατότητα να επαναχρησιμοποιηθούν σε ειδικό κατάστημα ειδών. Η συλλογή γίνεται σε προκαθορισμένες ημερομηνίες. Οι πολίτες μπορούν να παραδώσουν: 

  • μεταλλικά αντικείμενα: μπανιέρες, ποδήλατα, φράχτες, 
  • ηλεκτρικές συσκευές: τηλεοράσεις, ψυγεία, πλυντήρια ρούχων,
  • ξύλα: πόρτες, παράθυρα (χωρίς τζάμι), ντουλάπια, καρέκλες, ράφια (συσκευασμένα),
  • παλιά παιχνίδια που δεν μπορούν να απορρίπτονται στη σακούλα υπολειμμάτων,
  • ογκώδη υπολείμματα απορριμμάτων: στρώματα, έπιπλα, χαλιά
  • σκληρά πλαστικά: πλαστικά ράφια, πλαστικά έπιπλα κήπου.

Μη ανακυκλώσιμα απόβλητα που μπορούν να τοποθετούνται σε σακούλα υπολειμμάτων

Αυτό πρέπει να παραδίδονται σε ειδική σακούλα υπολειμμάτων απορριμμάυτων και συλλέγονται σπίτι – σπίτι.

Ανακυκλώσιμα υλικά για τα οποία υπάρχει συλλογή πόρτα – πόρτα

  • χαρτί/χαρτόνι, πλαστικές και μεταλλικές συσκευασίες ποτών, τροφίμων
  • πράσινα απόβλητα, 

Ελαστικά από καουτσούκ παραδίδονται είτε σε έναν πωλητή ή στο πάρκο ανακύκλωσης / πάρκο εμπορευματοκιβωτίων

Απόβλητα κατασκευών όπως νεροχύτες, λεκάνες τουαλέτας, πέτρες, κυματοειδείς σκεπές  μπορούν να παραδοθούν μόνο στο πάρκο ανακύκλωσης/πάρκο εμπορευματοκιβωτίων.

Άλλα είδη  που μπορεί να παραδοθούν μόνο στο πάρκο ανακύκλωσης /πάρκο εμπορευματοκιβωτίων π.χ. λάμπα φθορισμού, καλλυντικά, μπαταρία ηλεκτρικού ποδηλάτου, γυαλιά (τόσο επίπεδο γυαλί όσο και γυάλινα μπουκάλια, βάζα, κ.ά.), βιομηχανικά απόβλητα, σακούλες ή κουτιά γεμάτα με μικρά απορρίμματα.

Τα πολύ μεγάλα ή πολύ βαριά τεμάχια πρέπει πρώτα να μειωθούν σε κομμάτια μέγιστου βάρους 50 κιλών, ώστε να μπορούν να φορτωθούν σε φορτηγό από 2 άτομα.

Όλα πρέπει να είναι εύκολα μεταφερόμενα. Καθημερινά συλλέγονται το μέγιστο 2 ή 4 m³ ανά συλλογή. Για μεγαλύτερες ποσότητες, πρέπει οι πολίτες να επικοινωνούν με ιδιώτη για τη συλλογή. .

Οι πολίτες κλείνουν ραντεβού για τη συλλογή μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και δεν είναι απαραίτητο να είναι εκεί, μπορούν να αφήσουν τα ογκώδη απόβλητα έξω εγκαίρως. προσωπικά.

Η συλλογή των ογκωδών απορριμμάτων χρεώνεται 25 ευρώ για μέγιστο 2 m³ και 50 EUR για μέγιστο 4 m³. Υπάρχει όμως έκπτωση 50% για ευάλωτα νοικοκυριά 

Άλλα παραδείγματα:

Δείτε εδώ Οδηγό για προγράμματα βιοενέργειας από ενεργειακές κοινότητες πολιτών